Na policama i kornjača stara 11 miliona godina!(FOTO)

VIŠE od 900 dragocenih predmeta prikupljeno je u jedinstvenoj zbirci Prirodnjačkog odeljenja Narodnog muzeja u Kruševcu, koje je sa zvaničnim radom počelo pre tačno 20 godina. Naš priznati geolog Milan Trifunović predočava, za "Novosti", da se neverovatni primerci iz prošlosti čuvaju u okviru paleontološke, minerološke i petrološke podzbirke.

Među vrednim primercima kruševački stručnjaci imaju i fosilizovanu kornjaču koja je stara od 11 do 13 miliona godina!

- Fosilizovanu kornjaču miocenske starosti, odnosno prirodni kalup izrađen od belovodskih peščara sa područja Konjuh - Brajkovac, poklonio je muzeju Dobri Dimitrijević, direktor Prve osnovne škole, 1953. godine - otkriva za "Novosti" kustos Milan Trifunović. - Prvi materijali iz paleontološke zbirke, koji su prikupljeni terenskim radom, sa podjastrebačkog su prostora, iz atara sela Belasica i Pozlata i reč je o ostacima mastodona. Donja vilica, dve kljove i tri zuba otkupljeni su kasnih pedesetih godina. Deo tog vrednog materijala čuva se i u Prirodnjačkom muzeju.

Pročitajte još: Praistorijski krokodil dobio ime po Lemiju

Radove na ovim iskopavanjima vodio je profesor dr Milorad B. Pavlović sa Rudarsko-geološkog fakulteta u Beogradu i rezultate objavio u stručnoj periodici 1960. godine. Da je teritorija Rasinskog okruga meka za geologe, dokaz je petrološka podzbirka, sa primercima najstarijih stena u jugoistočnoj Evropi!

- Stene stare oko 4,5 milijarde godina detektovane su u okviru projekta Geološkog instituta "Geodiverzitet Mojsinsko-poslonskih planina" - predočava Trifunović. - Naš muzej je partner na tim istraživanjima, koja su izuzetno atraktivna. Minerološka zbirka, s druge strane, čuva minerale iz Trepče koji se smatraju najkvalitetnijim na svetu u grupi oligocinkovnih ruda.

Foto S. Babović

U arhivi Prirodnjačkog odeljenja uredno se beleže svaka donacija, otkup ili primerak otkriven terenskim istraživanjima. Tako je sačuvana informacija da je prvi primerak cele zbirke nabavljen davne 1952. Otisak lista bukve u bigru muzeju je poklonio učitelj Mika Bugarinović. Očnjak pećinskog medveda iz Lazareve pećine smatra se prvim pronađenim predmetom. Do zbirke je "dospeo" 1954, zahvaljujući inženjeru Edmondu Nikolu, koji ga je otkrio 31 godinu ranije.

Pročitajte još: ČUDA PRIRODE: Ove životinje su besmrtne!

- Do zvaničnog formiranja Prirodnjačkog odeljenja, fond je brojao 13 primeraka - priseća se pionirskih poduhvata Milan Trifunović. - Od 1997. godine radimo na upotpunjavanju fonda, pre svega putem istraživanja, na putovanjima, a nešto i poklonima i otkupom. Veliku pomoć i podršku imamo od Geološkog zavoda Srbije, sa čijim stručnjacima i danas radimo na važnim projektima.

Zbirke Prirodnjačkog odeljenja su se redovno dopunjavale i izložbama. Procenjuje se da je oko 6.000 posetilaca ušlo u muzej samo u vreme održavanja izložbe "Emil Talijan - sećanje na svetskog putnika i lovca" 2002. godine. Posebno je značajno što odeljenje u Kruševcu ima primerke i sa brojnih svetskih terena, od Finske do Floride, a očekuje se da sa domaćih prostora uskoro stigne i materijal ispitivan i u zadnjih pet godina na mojsinjskom kompleksu, u Brezovici, Brajkovcu, duž Južne Morave.

Milan Trifunović na terenu, Foto S. Babović

PEĆINE POSEBNO BLAGO

ISTRAŽIVANjEM pećina u selu Brezovica kod Trstenika došlo se i do otkrića staništa pećinskog medveda. Smatra se da je živeo oko 10.000 godina pre nove ere i bio savremenik pećinskog čoveka. Ostaci lobanje medvedice brižno se čuvaju u Prirodnjačkom odeljenju.

Pročitajte još: Fosili u Grčkoj menjaju sve što smo znali o evoluciji čoveka?