KOD NAS SU NASLOVI VAŽNI ZA ISTORIJU SVETA: U Kikindi predstavljene izuzetno retke knjige
Široj javnosti sve do skoro bilo je nepoznato da se u biblioteci Istorijskog arhiva Kikinde nalazi više do 4.700 starih, retkih i vrednih knjiga, značajnih ne samo za lokalnu, već i nacionalnu, pa i globalnu istoriju
Foto: R. Šegrt
Manji deo tog blaga, arhiv je predstavio na izložbi upriličenoj ovih dana, a neke knjige građani, uz posebnu opreznost, mogu i da prelistaju. To je pretežno istoriografska i arhivistička literatura, naučna dela, monografije, zbornici, katalozi i druge knjige pisane na slavjanoserbskom, srpskom, latinskom, mađarskom, nemačkom, francuskom i engleskom jeziku.
Među najstarijim knjigama su "Prirodoslov" iz 1811. i "Povesnica svetskih događaja" iz 1821. godine, koje je napisao jedan od prvih srpskih bogoslova, arhimandrit Pavle Kenđelac. "Prirodoslov" je prvo delo kod Srba iz oblasti biologije i prirodnih nauka, a kikindski arhiv čuva original, ali ima i reprint na srpskom jeziku, urađen pre desetak godina.
Tajna dela iz grofove biblioteke
Poseban kuriozitet su dve knjige pesama i priča britanskog pesnika i političara Edvarda Bulvera Litona, štampane 1842. godine u Lajpcigu, na engelskom jeziku, a to su "Eva i hodočasnici" i "Godolfini i Falkland". Došli smo do informacije da je ta knjiga bila deo biblioteke grofa Karla Maldegema, koji je imao kaštel u današnjem Novom Kneževcu. Zanimljivo je da nam do danas nije poznato kako je ova knjiga stigla u arhiv - navodi Sivčev.
- Najstarija knjiga koju ima Istorijski arhiv Kikinde je "Domovni protokol za srpsko, pravoslavno stanovništvo Tisa Sent Mikloša", a to je današnje Ostojićevo u opštini Čoka. Ovaj protokol je počeo da se vodi 1747. godine. U fondu arhiva je i "Latinski rečnik" iz 1827. godine sa prevodom na srpski, mađarski i nemački jezik - nabraja istoričar Srđan Sivčev, v.d. direktora Istorijskog arhiva.
U zbirci su i ukoričene čitave edicije atlasa i enciklopedija na mađarskom jeziku koji su izlazili u Budimpešti između 1860. i 1870. godine. U vitrinama arhiva se nalazi i udžbenik za predmet pod nazivom "Decimalni račun" koji je napisao Franc Ševčik u Beču 1858. godine.
U biblioteci arhiva je 607 naslova publikovanih pre 1941. godine i oni se smatraju najvećom dragocenošću. Nekoliko desetina naslova bi, prema Zakonu o staroj i retkoj bibliotečkoj građi moglo da predstavlja kulturno dobro od posebnog interesa za Republiku Srbiju. U svojim depoima kikindski Arhiv čuva i matične knjige rođenih, venčanih i umrlih kao i domovni protokol za naselja na teritoriji Grada Kikinde, kao i opština Čoka i Novi Kneževac.
- Iz 18. veka potiču i matična knjiga rođenih, venčanih i umrlih za Sv. Hubert, odnosno deo današnjeg Banatskog Velikog Sela, a odnosi se na period od 1771. do 1789. godine kao i knjiga cirkulara parohije Sv. Huberta koja obuhvata interval od 1781. do 1796. godine – saopštava Sivčev.
Većina ovih vrednih knjiga poklonjena je Istorijskom arhivu, a deo je ustanova kupovala. Neki naslovi su u fond arhiva stigli, a da niko ni ne zna kako. Inače, matične knjige su najstarija dela koja poseduje Istorijski arhiv Kikinde, ali ne čine fond biblioteke. Izložbu starih i retkih knjiga Istorijskog arhiva Kikinde priredili su Srđan Sivčev i Nikola Radosavčev.
Preporučujemo
MIRIS ŠTRUDLE MAMIO GOSTE: Novogodišnji noćni bazar u Opovu okupio meštane cele opštine
28. 12. 2025. u 23:20
Pratite nas i putem iOS i android aplikacije
Pratite vesti prema vašim interesovanjima
Pročitajte više
MILŠAN OPERISALA KARCINOME: Urađena hitna intervencija - kozmetičaka otkrila promene
GLUMICA Milica Milša (57) na svom Instagram profilu obratila se pratiocima, te otkrila da je juče imala dve operacije nakon što joj je ustanovljen basocelularni karcinom kože na dva mesta. Milša je ispričala kako je sasvim slučajno uočila promene na koži.
28. 12. 2025. u 17:08
"TITO NAS JE NATERAO!" Asovi Zvezde i Partizana trebalo je da se prezivaju skroz drugačije
JOSIP Broz Tito je "krivac" što naša dva veoma poznata fudbalera znamo pod prezimenom koje, zapravo, uopšte nije bilo njihovo porodično.
28. 12. 2025. u 12:58
"SPREMNI!": Ustaški pozdravi na koncertu - Tomson pozvao na RUŠENjE gradonačelnika Zagreba
KONTRAVERZNI hrvatski pevač Marko Perković Tompson, koji u svojim pesmama i nastupima glorifikuje ustaštvo, ponovo se obratio publici u Zagrebu ustaškim pozdravom "Za dom spremni", uprkos najavama gradskih vlasti da će mu, ukoliko se to dogodi, biti zabranjeni budući koncerti u svim prostorima kojima upravlja Grad.
28. 12. 2025. u 19:10
SRBIJA DA PODRŽI DVE UGROŽENE DRŽAVE: Šešelj upozorio na tešku situaciju i pretnje novim bombardovanjem
PREDSEDNIK SRS dr Vojislav Šešelj kaže da je budućnost Srbije BRIKS.
28. 12. 2025. u 18:06
"OPLAKUJEM LEGENDU": Emotivna objava predsednika Francuske, Makron žali za preminulom Brižit
FRANCUSKI predsednik Emanuel Makron oglasio se povodom vesti da je preminula Brižit Bardo, legenda francuskog i svetskog glumišta.
28. 12. 2025. u 18:09
MIRIS ŠTRUDLE MAMIO GOSTE: Novogodišnji noćni bazar u Opovu okupio meštane cele opštine
NOVOGODIŠNjI noćni bazar u Opovu i ovog decembra je okupio veliki broj posetilaca, koji su delili prazničnu energiju sa više od 20 izlagača iz cele opštine.
28. 12. 2025. u 23:20
TRAMP DONEO ODLUKU: Povlači ambasadore i diplomate iz okruženja Srbije
ADMINISTRACIJA američkog predsednika Donalda Trampa povlači skoro 30 karijernih diplomata sa ambasadorskih i drugih visokih pozicija u diplomatskim predstavništvima SAD u svetu.
22. 12. 2025. u 10:32
RUSI ĆE NAPASTI EU MNOGO RANIJE: Veliko upozorenje iz Ukrajine, poznata godina i glavna meta
RUSIJA je pomerila svoje planove za direktnu agresiju sa 2030. na 2027. godinu, a Evropa je sve glasnija o riziku od direktnog sukoba, u kojem bi se baltičke države mogle naći pod okupacijom.
20. 12. 2025. u 09:41
KAKO DANAS IZGLEDA ALjOŠA VUČKOVIĆ Glumica objavila snimak iz pozorišta: "Veliki i dobri naš!"
GLUMICA Dragana Mićalović dirnula je pratioce objavom na društvenim mrežama, gde je podelila emotivan snimak legendarnog glumca Aljoše Vučkovića iz pozorišta. Na videu se vidi kako glumac peva na sceni.
28. 12. 2025. u 08:48
Najnovije iz rubrike
U PARAĆINU IZLOŽENE NOVOGODIŠNJIE ČESTITKE OSNOVACA IZ SIKIRICE I PLANE Postavka od đačke mašte
VIŠE od 800 novogodišnjih čestitiki, koje su tokom časova likovnog vaspitanja izradili učenici dve škole nedaleko od Paraćina - iz Sikirice i iz Plane - krasi zidove najprometnije ovdašnje galerije "U prolazu", koja radi u okviru lokalne biblioteke "Dr Vićentije Rakić".
28. 12. 2025. u 23:40
DOBAR ODZIV MEŠTANA: Uspešna akcija DDK u vrnjačkom Novom Selu
U akciji dobrovoljnog davalaštva krvi sprovedenoj u Novom Selu nadomak Vrnjačke Banje, ukupno je prikupljeno 39 jedinica ove dragocene tečnosti.
28. 12. 2025. u 23:30
MIRIS ŠTRUDLE MAMIO GOSTE: Novogodišnji noćni bazar u Opovu okupio meštane cele opštine
NOVOGODIŠNjI noćni bazar u Opovu i ovog decembra je okupio veliki broj posetilaca, koji su delili prazničnu energiju sa više od 20 izlagača iz cele opštine.
28. 12. 2025. u 23:20
U BAČKOJ PALANCI ISPLANIRALI BUDŽET, ALI ŽELJNO IŠČEKUJU DRŽAVNI PROJEKAT Preporod tek uz most do Neština
NAJVAŽNIJI projekat za budućnost Bačke Palanke predstavlja novi most preko Dunava, do Neština, čija se izgradnja - sa 15,23 milijarde dinara - finansira iz republičkog budžeta, pa je uvršten na spisak prioritetnih projekata državnoj kasi za 2026.
28. 12. 2025. u 20:00
BICIKLISTA VRAĆEN U ISTORIJU: Kako je Gradski muzej u Vrbasu odao počast svom nesvakidašnjem sugrađaninu
GRADSKI muzej Kulturnog centra (KC) u Vrbasu pripremio je izložbu o nesvakidašnjem sugrađaninu, koji je, prema rečima etnologa-antropologa Milice Milović, kustosa ove ustanove, "na čudan način ispao iz istorije, a zaslužuje da se o njemu i njegovom poduhvatu zna mnogo više". Reč je o Sigmundu (Žigmondu) Bahmanu, zvanom Žiga, koji je krajem 19. veka izveo biciklističku avanturu "Preko pet kontinenata" i tako postao prvi Vrbašanin i žitelj ondašnje Austrougarske monarhije koji je dvotočkašem obišao svet.
27. 12. 2025. u 05:00
Komentari (0)