I ČEKU SA HRVATIMA UBIJAO SRBE: Na današnji dan, pre 30 godina, počela zločinačka operacija "Maslenica" i plansko čišćenje našeg naroda

TAČNO trideset godina je prošlo od operacije "Gusar", poznatije i kao operacija "Maslenica" u kojoj je u dvadeset i jednom danu 1993. godine ubijeno 350 Srba, a iseljeno čak 11.000 naših sunarodnika sa svojih vekovnih ognjišta. Do danas, mnogobrojni zločini počinjeni u tom kraju, od silovanja pedesetak žena do smrti civila, srušenih mnogih srpskih kuća, ostali su nekažnjeni i niko nije odgovarao.

FOTO: Arhiva Novosti

Vojna akcija pripremana je početkom januara, a borbe su u zadarskom zaleđu počele baš na današnji dan, u šest časova 22. januara 1993. Akciju su operativno vodili Ante Gotovina, Janko Bobetko, Mirko Norac, Ante Roso, a bile su angažovane sve jedinice hrvatske vojske i policije. Godinu dana ranije u Medačkom džepu general Norac počinio je zločine, zbog kojih je mnogo kasnije suđen i osuđen, ali je baš ta akcija Franji Tuđmanu bila "preporuka" za učestvovanje Norca u novom pogromu Srba. Norac je unapređen i postao je najmlađi pukovnik Hrvatske vojske, verovatno i zato što se divio ustaškom koljaču Maksu Luburiću.

FOTO: Arhiva Novosti

Ravni kotari su zaleđe Zadra i tu je vodio put od unutrašnjosti prema Dalmaciji. U tom kraju oduvek su živeli Srbi, a u nekim mestima gotovo da nije ni bilo Hrvata. Pre "Maslenice" izvedena je akcija protiv krajiških Srba napadom na Miljevački plato, u junu 1992, a time je bila otvorena mogućnost da hrvatske snage planiraju operaciju kodnog naziva "Gusar". Srpske snage su bile spremne za napad, ali je bilo pogrešnih procena da će udar prvo uslediti u zapadnoj Slavoniji, a tek potom u Dalmaciji.

- Uspostavljen je prekid vatre 2. januara 1993. u tom delu, ali je intenzivno planirano da hrvatske snage napadnu celo područje Ravnih kotara i zauzmu Maslenički most, preko kojeg je išao sav saobraćaj. Unprofor, koji se brinuo da se poštuje prekid vatre, nije preduzeo ništa kada su Hrvati krenuli u napad iz pravca Velebita, Sinja i okolnih mesta kraj Zadra. Vodile su se snažne bitke oko aerodroma "Zemunik" i brane Peruča. Mirovne snage UN uopšte nisu reagovale, nisu se mešale, pa su hrvatske snage zauzele ceo kraj - svedočili su kasnije mnogi Srbi koji su napustili svoja ognjišta.

Posebno su stradala mesta sa većinskim srpskim stanovništvom - sela Islam Grčki, Kašić i Smoković, koja su spaljena. Ništa bolje nisu prošla ni mesta Zemunik Gornji, Murvica, jer su hrvatske snage rušile i palile većinu kuća i ubijale svakog na koga bi naišle.

U tim danima ubijani su i civili i vojnici, među kojima i pedeset žena i dece srpske nacionalnosti. Posle akcije "Maslenica" nastavili su se zločini, pa je ukupan broj žrtava 513, a dug je spisak razrušenih i spaljenih sela. Naime, kada je operacija bila vojno gotova, nastavilo se sa uništavanjem srpske imovine sa ciljem da se Srbi nikad ne vrate. Oni koji nisu bili proterani završili su u zatvorima.

Među ubijenim su bili starci, kao Jovo i Stana Despot iz sela Islam Grčki, a u tom mestu su ubijeni i Ana Uzelac, koja je imala 81 godinu, i njen sin Mišo. Stanovnike sela koji su se za vreme borbi sklonili u podrume kuća hrvatski jurišnici izvukli su napolje, mučili i ubili. Mnogi su stradali i prilikom bombardovanja, a među njima je bilo i male dece.
Olga Miljević, Mirko Subotić, Ljubica Šekuljica, samo su neke od žrtava, a svedoci su videli mučenja i iživljavanja nad meštanima koji sa vojnim snagama nisu imali nikakve veze. Srpske kuće su redom opljačkane, odneseno je sve vredno, a onda su zapaljene. Stradala je i Crkva Svetog Georgija u Islamu Grčkom, spomenici kulture, a u zbegovima srpsko stanovništo napuštalo je svoju dedovinu. Računa se da je samo u ovim zbegovima umrlo još oko 150 ljudi. Mnogi su završili kao zarobljenici i upućeni su u zloglasni zatvor "Lora" u Splitu, a posebno su surovo pobijeni na Malom Alenu pripadnici srpskih snaga.

Kako je juče naveo predsednik Dokumentaciono-informativnog centra "Veritas" Savo Štrbac, agresija na ove delove Republike Srpske Krajine je izvršena u toku realizacije Vensovog plana, kojim je godinu dana ranije RSK stavljena pod zaštitu mirovnih snaga UN.
- Jedan od težih zločina desio se već prvog dana agresije na prevoju Mali Alan na Velebitu, u neposrednoj blizini osmatračnice Unprofora, kada su pripadnici hrvatske specijalne policije iz zasede ubili i masakrirali 22 pripadnika Srpske vojske Krajine s područja Gračaca - podseća Štrbac.

Za krajiške snage to je bio snažan udarac od kojeg se nikada nisu oporavile. Granatirani su Benkovac i Obrovac, a hrvatske su snage slavile.

- Do tada smo se samo branili, a od tada smo krenuli napred - govorio je general Gotovina.

Za zločine hrvatskih snaga na Malom Alenu, kada je ubijen 21 srpski vojnik, hrvatsko tužilaštvo dobilo je 2013. sve detalje, ali nije ništa preduzelo niti ikoga krivično gonilo, bez obzira na jasne dokaze o zločinu. Nisu odgovarali ni direktni izvršioci zločina, kao ni zapovednici, među kojima je bio Agim Čeku, nekadašnji oficir JNA, a potonji terorista OVK, koji je komandovao granatiranjem Benkovca i Obrovca.
Kasnije su hrvatske vlasti procesuirale mnoge Srbe iz tog kraja, ali i generala Borislava Đukića, optuživši ga da je pripremao rušenje brane Peruča.

Foto: FOTO: Arhiva Novosti

POGLEDAJ GALERIJU

Preporučujemo

Društvo

0 1

"DETE JE REKLO DA GA TATA NE TUČE, POVUKLO IZJAVU, ALI ONI NE PRIHVATAJU" Potresna ispovest oca porodice kojoj su u Austriji oduzeta deca

13. 12. 2025. u 21:40

Društvo

0 0

STIŽU NAM VEDRI I SUNČANI DANI: Večeras i sutra magla i kiša, a evo kada dolazi do potpunog preokreta

13. 12. 2025. u 18:55

Društvo

0 3

TEŠKO DETINjSTVO HUMANITARCA MARKA, NAUK ZA SVE: Od gladnog i napaćenog dečaka do najboljeg studenta - "Moja prošlost je bila preživljavanje"

13. 12. 2025. u 17:06

Društvo

0 0

ČAK 157 SAOBRAĆAJNIH NEZGODA U 24 ČASA! MUP skreće pažnju na rizik na putevima

13. 12. 2025. u 12:43

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije