Pozorišna kritika: Izostalo je Zolino oštro Optužujem

IMAJUĆI u vidu mladu i lepu glumicu Tamaru Aleksić, za naslovnu ulogu "Nane", rediteljka Ivana Vujić je zasnovala svoj pozorišni eksperiment (u Zolinom stilu) najviše na njenoj sudbini, "žene od krvi i mesa", koja ima svest o svom položaju i, uprkos uslovima, želi pravdu i slobodu. Toga što kroz roman "Nana" Emila Zole prođe, kao tektonski potres socijalnih slojeva pred velika istorijska događanja i što se, dok traje Nanin sunovrat, pripremaju previranja, koja će Evropu uvesti u ratni pokolj, u ovom dramskom predlošku - nema.

U tumačenju Emila Zole, dramatizatora Spasoja Ž. Milovanovića i adaptatora dramatizacije, Slavenke Milovanović, izgubilo se Zolino oštro "J, accuse!" - "Optužujem!"... Ostavivši u trećem planu kritiku društva, a potencirajući "teatar u teatru", i to bulevarski teatar u (grotesknom) teatru, Zolini dramatizatori su utrli put ovoj predstavi, usmerili je ka sudbini kurtizane Nane, aktera borbe za ličnu slobodu i svoj izbor, oklevetane kao krivca za sve ljudske niskosti.

Ostalo je, ipak, u predstavi i malo naturalizma - u Naninom namernom preterivanju, proizvođenju skandala, i "glumi", koja ju je, u društvu licemera i secikesa na najvišem nivou, socijalno i približila njima. Ivana Vujić je taj dašak naturalizma, u, ipak, romantičarskoj predstavi, sačuvala i u scenama neumerenog hvaljenja Nanine kože, kao i u "igri u igri" dve marginalne junakinje, svodnice (Vanja Milačić) i mlade prostitutke/glumice. Snimljen Zolin tekst, koji podvodačica govori, ostao je do kraja nejasan u strukturi bulevarskog komada, kome prisustvujemo, i koji je odraz teatralizovanog, raskalašnog, razglobljenog i sklonog svakom poroku društva na zalasku.

PROČITAJTE JOŠ: Risto Vasilevski: Slova u jeziku su isto što i geni

Tamara Aleksić je opravdala Nanu, koja se digla sa socijalnog dna, postala član visokog društva, a onda sunovratila u smrt, bez upadljivih glumačkih napora da bude sugestivna i markantna. U Madlenijanumu, teatru koji neguje lepotu i stil, što nisu uvek primarne pozorišne kategorije, ova "Nana" je, paradoksalno je, bila i surovo ogoljena, i žrtva nasilja, i sopstveni dželat. Tamara Aleksić je tačno, u skladu sa Zolinom idejom o naučnosti umetnosti, sprovela ovu "anatomiju" uspona i pada, kao životni, a ne umetnički ciklus, bez suvišnog gesta. Sukobu (niskih) strasti i uticaju okoline na junakinju, što je centar Zolinog naučnog eksperimenta u umetnosti, uspešno su doprineli degenerisani društveni primerci Grof Mifa (Nebojša Kundačina), Markiz od Puara (Vlasta Velisavljević), Žorž Igon (Vukašin Jovanović), Tetka (Rada Đuričin), Škotski princ (Dragan Petrović), Stener (Dimitrije Ilić)...

Podvodači, glumci, direktori pozorišta, bulevarski pisci, muzičari, sluge, migranti - deo su "demimonda", polusveta, mase čijim se opisom proslavio Emil Zola. U ovoj "Nani", bez jasnog znaka njihove današnje emanacije, ostali su fon, šarena bulumenta, koju pristojan svet izbegava. U vrlo maštovitoj, u dubinskoj perspektivi, scenografiji Vesne Popović i u pomalo grotesknom kostimu Miodraga Tabačkog, uz muziku Aleksandre Kovač, videli smo Zolinu "Nanu" kao ilustraciju davnog vremena, vrlo grubo povezanog sa današnjicom, bez finih dramskih znakova, koji na to ukazuju... Mimo toga, slikovitost, zaigranost, raskoš i zanimljive glumačke kreacije, kao i njeno jasno rediteljsko usmerenje na svet kao pozorišnu pozornicu dobra i zla, lepote i poroka, kvaliteti su ove predstave, koja će se, zasigurno, rado gledati.