Filmska kritika: Patetično podsećanje na partizansku mitologiju „Bitke na Neretvi“

Ko se još seća "Bitke za Neretvu" Veljka Bulajića pamti ovaj film kao trijumf ideologije Tita i titoizma. Pre pedeset godina sjatio se na premijeri "Neretve" u Sarajevu još i čitav Zapad, oličen u koproducentima ovog filma, Italiji (rimski "Igor film"), tadašnjoj Zapadnoj Nemačkoj ("Ajhberg") i još nekima. Da ne govorimo o Udruženim jugoslovenskm producentima, kojima je gazdovao lično Broz sa tada basnoslovnim budžetom od najmanje 71 milion dolara, u šta nije uračunato masovno učešće JNA ni devastiranje mostova i puteva po hercegovačkom kršu, ni oko 2.000 crnogorskih statista, kojima je Bulajić naložio da puste brade ne bi li dočarali prave "đikane" Pavla Đurišića, pa im posle ništa nije platio ("Ne treba, ispjevasmo se!")...

Cela jedna milionska zemlja, od pionira do najvoljenijeg Maršala stajala je kao stena iza ove kolosalne koprodukcije, a njena premijera u ganc novoj "Skenderiji", otvorenoj za ovu priliku, bila nacionalni događaj tadašnje SFRJ. Zato i ne čudi što je "Sarajevski filmski centar" organizator ove manifestacije usred srpske prestonice, novembra 2019, ali veoma čudi prisustvo Jugoslovenske kinoteke i Kulturnog centra Beograda, koji se u celini alimentiraju sredstvima srpskih poreskih obveznika. Šta imaju ti obveznici sa svečanim obeležavanjem notorne Titove ideološke opsene i masnog zalogaja ne samo "filmskog veleposjednika" Veljka Bulajića (kako ga je opisao najbolji posleratni filmski kritičar Vicko Raspor), nego i cele jedne avnojevske koterije - nije sasvim jasno.

PROČITAJTE JOŠ: Umetnost fotografije: Premijera „Bitke na Neretvi“ okupila svetske i jugoslovenske zvezde

Dobro, bila je to najveća dotadašnja filmska produkcija u žanru "partizanskog filma" i njegov gotovo idealni obrazac, dovedena je za astronomske honorare neviđena ekipa svetskih filmskih zvezda, vatromet je bio doista veličanstven. Da se podseća na godišnjicu takve jedne masovne predstave, ili da se traže pojedinačne bravure, kao ona Pinterova na kraju filma, sa zmijolikom kolonom žena u laganom izvlačenju kamere, još bi se moglo i razumeti. Ali ne! Ovde je u pitanju pretenciozno i patetično i podsećanje na veliki istorijski čas naših naroda i narodnosti, koji se izvodi pod geslom - molim vas slušajte: "Put do slobode mora biti čist" (preuzeta partizanska parola iz filma, koju izbacuje Lojze Rozman!), dakle šta drugo do mitologizacija NOB i to u svom najčistijem vidu, uz pojanje partizanskih horova!

Posle pola veka, o trošku ovog naroda i države, opet je na delu Brozovo ideološko ispiranje mozga i to povodom njegove lične velepromocije, koja od kritike i teorije nije označena kao istorijski, nego kao pseudoistorijski film! Celu "naknadnu pamet", koja stoji u podlozi ove ujdurme, izmišljali su posleratni komunistički feljtonisti i dobro plaćeni liferanti monografija.

A put do slobode, koji je pokazivala Titova "Neretva", bio je daleko od "čistog": od početka do kraja bio je taj film zasnovan na izmišljotinama, na prećutkivanju ili izvrtanju istorijskih činjenica o pravednoj i herojskoj borbi našeg naroda, da bi se u prvi plan izgurao kult ličnosti Vođe i njegove genijalne vojne zamisli, koja nije postojala i koja se nije dogodila. O tome se nauka već izjasnila, ali ideologija neotitoizma, koju očigledno podržavaju mnogi ovdašnji krugovi, i danas živi.