KRITIČARI BIRAJU KNJIGU GODINE (14): Poslednji glasovi velikog žirija

DANAS u podne proglašenje pobednika na portalu www.novosti.rs

Foto V.N.

SLAĐANA ILIĆ (Beograd)

1. "SRPSKA KULTURA U 18. I 19. VEKU", Petar Pijanović (Matica srpska)

Foto arhiva

NOVOM knjigom P. Pijanović zaokružio je veliki naučni poduhvat, merljiv godinama opsežnih istraživanja. Baveći se detaljno srpskom kulturom u istoriji i istorijom u kulturi omogućio nam je dublje, a neophodne uvide na osnovu kojih smo u prilici da bolje razumemo prirodu, poziciju i vrednost onoga što nam pripada. Pesme Z. Kocić, rezultat su kompleksnih, spontanih, metafizičkih ispitivanja, kao i dubokog religioznog doživljaja. U njoj uviđamo put ka biću reči, njihovom samostalnom bivanju, ali i životu u različitim saglasjima i sveprožimanjima koja nam se otkrivaju u autentičnom daru samo ove pesnikinje. Ne nasedajući na manipulaciju bilo koje vrste, J. Lengold ima svoj svet reči - proistekao iz intenzivnih, dubokih emocija, iz životnog iskustva, iz sećanja i svesti o prolaznosti i o propuštenim trenucima, o tome kakav je svet i kakvi su ljudi. Nedvojbeno osećanje o nadmoći ljubavi i dobra, o njihovom opstajanju usled poslova dijalektike, kako svedoči nova zbirka, kazuje nam zašto je S. Radojčić, osim što je vrstan filozof još i veliki pesnik. Kompleksne teme svetske i naše istorije u romanu I. Marojevića realizovane su sistemom ulančanog skaza - pripovedači se smenjuju, svako od njih ispoveda ili nastoji da dokumentuje svoju priču, najčešće svoj lični udes.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

MILAN TODOROV (Novi Sad)

1."OSTACI SVETA", Igor Marojević ("Dereta")

Foto arhiva

UPRKOS donedavnim sumnjičavim ocenama opskurnih kritičarskih krugova o krizi romana, ja bih prošlogodišnju produkciju u srpskoj književnosti u najkraćem označio kao izvrsnu sezonu koja će tek u godinama pred nama pokazati svoje puno lice. Pikarski roman I. Marojevića putanjom intimnog pripovedanja prati apokaliptičke događaje prošlog veka na širem evropskom prostoru lišivši se tako slatke osude u ime iznenađujuće oštrog cinizma i dubokog priznanja sopstvenog greha. Ne bez tvrde muške suze.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

SVETLANA ŠEATOVIĆ (Beograd)

1."OSTACI SVETA", Igor Marojević ("Dereta")

Foto arhiva

VEŠTOM upotrebom tehnike skaza I. Marojević u odličnom romanu, kroz glasove različitih pripovedača, donosi svu patnju nekih od najtežih zločina koji sežu od Španskog građanskog rata preko strahota Jasenovca do Kravica, Srebrenice i bestidnog "Milosrdnog anđela". "Vek logora" se otkriva kroz potresne pripovesti pojedinaca. P. Pijanović je kapitalnom naučnom studijom opisao i protumačio složene kulturološke pojave od kompleksnog 18. veka u jezičkom i kulturološkom vrtlogu, preko 19. veka u kome su opisani svi aspekti pismenosti, književnosti, pozorišta, muzike, arhitekture, crkvenog i duhovnog života. Eseji o srpskoj poeziji i kulturi je verovatno najbolja knjiga A. Jovanovića koja prezentuje metod poetičkog i kulturnog bića pesničkog teksta u širokom rasponu prema odjecima stilskih formacija, istoriji srpskog naroda i njegovoj kulturi. Jovanovićeva knjiga svetlošću obasjava poeziju koja sabira u sebi doživljaj kulture, vremena i prostora. Naučna monografija M. Avramovićeva je prva koja opisuje poetičke odlike Aleksandra Ristovića kao pesnika i smešta njegovo delo u kontekst srpskog pesništva druge polovine 20. veka. Izuzetna studija koja nam otkriva još uvek neproučenog i nedovoljno vrednovanog pesnika.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

MARKO PAOVICA (Beograd)

1."KRITIČKI OPISI"  Marko Nedić ("Akademska knjiga")

Foto arhiva

OGLEDI M. Nedića, kao najprimereniji metodološki obrazac istorijske komparatistike, pregnantno osvetljavaju brojne poetičke, žanrovske i stilske veze između tradicije i moderniteta u srpskoj prozi novijeg doba. Prateći pesnički postupak označen naslovom same knjige, i osvetljavajući ga u skrupuloznoj analitičkoj proceduri, R. Mikić evidentno predočava kulturnotradicijsku ukorenjenost svakog tumačenog pesničkog glasa. Sa mega poemom Z. Kocić srpsko pesništvo ujedno dobija neslućeno nov religiozni doživljaj ljubavi i šagalovski poetski doživljaj sveta dočaran srcem koje voli. U prvom naslovnom krugu knjige soneta D. Lakićević stvara polivalentnu odu životu; u drugom - on se okreće užasu smrti prevodeći u poetski medijum nemerljivom sugestibilnošću uosećavanja potajne zebnje, crne slutnje i predosećaj lične i opšte nesreće prepoznate na zimskim pejzažima svoga lirskog junaka. U novom romanu I. Marojević povezuje u impozantnu narativnu celinu nekolike istovremeno ljubavne, porodične i istorijske priče. Kazivanjem o masovnim ratnim zločinima prošlog veka iz ukrštenih perspektiva žrtava i zločinaca, sa Jasenovcem u središtu pripovedačke pažnje, on na poraznim antropološkim uvidima izgrađuje potresnu sliku istorijskog zla suprotnog ideološkog predznaka.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

TATJANA LAZAREVIĆ MILOŠEVIĆ (Smederevo)

1. "OSTACI SVETA", Igor Marojević ("Dereta")

Foto arhiva

ROMAN I. Marojevića razvija polifonijsku strukturu kao osnovu poetičke mogućnosti ispitivanja porekla i manifestovanja apsolutnog zla. U središtu je jasenovačko stratište: romansijer iz više perspektiva tematizuje iskustvo genocida potisnuto u mrak kolektivno nesvesnog, odakle isijava kao apsurdna krivica, samomržnja. Tanana i ustreptala, jezički i značenjski razbokorena, duboko refleksivna i nošena prefinjenom emocijom katarze, poezija Z. Kocić utemeljena je u Nastasijevićevoj ideji maternje melodije i sakralnosti poetskog čina. Pesnička zbirka M. Aleksića smelo i asocijacijski bogato pokazuje moć poezije da apsorbuje celovitost ljudskog iskustva i na viši spoznajni nivo prevede egzistencijalne i duhovne sadržaje omeđene prividno nespojivim prostorima i vremenima.. U zbirci pesama B. M. Živak energija lirske emocije neprestano je u sukobu sa apsurdom naše neutažive žudnje za ucelovljenom, savršenom ljubavlju. Tako toposi ljubavne lirike otkrivaju svoje skrivene aspekte iskazani jakim i autentičnim pesničkim glasom. U majstorski komponovanoj zbirci pripovedaka V. Vojnović umrežavaju se nepovezane i izolovane sudbine junaka naizgled igrom "komedijanta slučaja". Kroz čehovljevski spoj humornog i tužnog, čitaocu se otkrivaju duboke i uzbudljive tajne ljudske duše sapete skučenim životnim okvirima.

Preporučujemo

Kultura

0 0

KRITIČARI BIRAJU KNjIGU GODINE (11): Arhaično i moderno

15. 02. 2021. u 10:19

Kultura

0 1

KRITIČARI BIRAJU KNjIGU GODINE (11): Dobra dela u svim žanrovima

14. 02. 2021. u 10:19

Kultura

0 2

KRITIČARI BIRAJU KNjIGU GODINE (10.) : Pojedinac u vrtlogu zla

13. 02. 2021. u 09:10

Kultura

0 1

KRITIČARI BIRAJU KNjIGU GODINE (9.) : Vratile se ideološke skrame

12. 02. 2021. u 14:03

Kultura

1 0

KRITIČARI BIRAJU KNjIGU GODINE (8) : Pesme po zvuku pčela

11. 02. 2021. u 10:22

Kultura

0 3

KRITIČARI BIRAJU KNjIGU GODINE (7) : Rađanje ljubavi uprkos svemu

10. 02. 2021. u 10:08

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije