TRI GENERACIJE ZA PRIJATELJSTVO DVA NARODA: Porodica Surlandžis već pola veka brine o Grčkom vojničkom groblju na Metiljavici kod Pirota

GRČKO vojničko groblje na Metiljavici kraj Pirota, sazdano od ostataka 358 grčkih vojnika i oficira koji su krajem Prvog svetskog rata stradali u okolini Pirota, u koji su došli u jesen 1918. godine u neku vrstu mirovne misije, odlukom savezničke komande, jedinstveni je spomenik nekoj stranoj vojsci na teritoriji Srbije. I tako već skoro čitav vek, Grci čuvaju srpske spomenike i svetinje na svojoj zemlji, a Piroćanci - mesto stradanja grčkih vojnika.

Krstovi na Grčkom vojničkom groblju / Foto V. Ćirić

Osim zvaničnih centralnih i lokalnih vlasti, o njemu već pola veka brine čuvena pirotska porodica Surlandžis, odnosno treća generacija porodice koja je uključena u održavanje, pripreme raznih pomena, opela, godišnjice, jubileja.

ZAHVALjUJUĆI Surlandžisima, na kompleksu je sve pod konac i sve potvrđuje višedecenijsko neraskidivo prijateljstvo i međusobnu odanost Srba i Grka u najtežim istorijskim periodima.

- Spomen-kompleks je za našu familiju velika čast i obaveza. Ovde se buduće generacije upoznaju sa vlastitom, ali i istorijom grčkog naroda, sa istorijom ratova u sukoba velikih razmera. Odavde se redovno prenose poruke prijateljstva i mira i budućim naraštajima se stavlja u amanet da neguju prijateljstvo Srba i Grka, koje je izdržalo probe i u odsudnim trenucima. Redovno dolaze i potomci stradalih ratnika koji se prijatno iznenade izgledom kompleksa - kažu Jovan i njegov mlađi brat Zoran Surlandžis.

Oni su obaveze o održavanju kompleksa, kojim dominira desetak metara visok spomenik u obliku slova T, isklesanog od grčkog mermera, sa mermernim krstovima na kojima su ispisana imena stradalih grčkih vojnika, preuzeli od svoje majke Radmile Surlandžis i dede poreklom iz Grčke koji je bio oženjen u Pirotu.

 

Porodica Surlandžis ispred spomenika / Foto V. Ćirić

Svojim sinovima Milanu i Miši, ostavljaju u amanet da nastave da brinu o ovom vojničkom groblju. Milan radi u Pirotu i češće dolazi na groblje, dok je Miša u Beogradu i on obavlja poslove koji se odnose na direktnu komunikaciju sa grčkom ambasadom čiji predstavnici, zajedno sa diplomatama savezničkih zemalja i Srbije, prisustvuju raznim pomenima i godišnjicama.

GRČKO vojničko groblje u Pirotu nastalo je između dva rata, kada je pirotska snajka Katina Levandis Stanković, tokom rata udata za narednika Stankovića iz Pirota, saznala sa zlu sudbinu svojih zemljaka, vojnika Treće armije iz okoline Patrasa, koji su krajem rata, slabo odeveni usled velike zime stradali u okolini Pirota. Ona je obišla sve humke po selima Temska, Ponor, Gnjilan, Suvi Do, Izvor, i uz pomoć lokalnih vlasti koje su dale parcelu, sahranila ih kraj starog Tijabarskog groblja. Obostranim zalaganjem grčke i srpske vlade, podignut je spomenik 1932. godine, delo grčkog vajara Sohosa iz Atine. Sledeće godine, na osvećenju spomenika 11. novembra 1933. godine, prisustvovao je tadašnji predsednik grčke vlade, general Georgios Kondilis. U spomen palim grčkim vojnicima, general Kondilis je rekao:

- Zemlja koja vas pokriva je laka jer pripada malom srpskom, ali junačkom narodu. Neka ostane večna uspomena, kao što su večne vaše žrtve, koje ste položili za grčki narod.

Parcela na kojoj su sahranjeni zvanično je poklonjena grčkoj državi. Katina je o groblju brinula sve do sedamdesetih godina prošlog veka, kada je preminula. Od tada o kompleksu posvećeno brine ugledna pirotsko-grčka porodica Surlandžis, odnosno, sada već njena treća generacija.

Krstovi na Grčkom vojničkom groblju / Foto V. Ćirić

Kraj Grčkog groblja je i spomenik srpskim vojnicima poginulim u Prvom svetskom ratu, kada je stradalo 7.610 Piroćanaca.

STIHOVI NA SPOMENIKU

PRIJATELjSTVO dva naroda nastalo u surovom ratnom vihoru, potvrđuju i stihovi uklesani na spomeniku:

"Za borbu i dobro za koje ste pali

srpska zemlja postala vam je mati.

Srbina i Grka bratimi jedna lovorova grana -

grana koja se od vaše krvi hrani

i koja će večno cvati."

Preporučujemo

Srbija

0 1

SEĆANjE NA SAVEZNIKE: Komemoracija na Grčkom vojničkom groblju u Pirotu

17. 09. 2020. u 15:22

Ekonomija

6 17

GRAĐANI SRBIJE U PROBLEMU: Svako ko ima stan ili kuću u Grčkoj bori se sa ovom mukom

15. 09. 2020. u 13:17 >> 07:43

Društvo

6 6

"PLAVA GROBNICA" OSTAJE KUPALIŠTE?! Ležaljke i suncobrani na glavnoj plaži na ostrvu Vido nisu uklonjeni

15. 08. 2020. u 09:00

Društvo

0 0

SLEDEĆE NEDELjE O USLOVIMA ULASKA U GRČKU: Seničić - Pokušaćemo da izdejstvujemo da Grci otvore Evzoni

27. 03. 2021. u 20:47

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije