Lazareva pećina prva u Srbiji

ZVONKO Trifunović, predsednik ovdašnjeg kluba ekstremnih sportova Rock and ice, Robert Mišić, sportski direktor, i Darko Dragulović, član kluba, pronašli su novih 700 metara podzemnih hodnika u Lazarevoj pećini, nadomak Bora. Time je potvrđeno da ova ova špilja ima više od 12 kilometara kanala, što je čini - najdužom pećinom u Srbiji.

- Kruna je što smo odlukom Olimpijskog komiteta proglašeni za vrhunske sportiste u kategoriji sportske speleologije nacionalnog ranga - ne krije zadovoljstvo Trifunović. - Dok nismo počeli da “radimo”, najduže što je pronađeno u Srbiji je ušački pećinski sistem dugačak 6.181 metar. Ali, za poslednjih 15 godina, koliko radimo na istraživanjima, pronašli smo više od 12 kilometara hodnika u Lazarevoj pećini.

Duboko u utrobi zemlje, kroz dublje i pliće vodene tokove, strme i često nepristupačne staze, borski speleolozi kretali su se, nekad i do 32 sata.

- Kada uđete u njene odaje, potpuno je jasno zašto je ovo pećinsko blago poznato u svetu. Impozantne dvorane sa prelepim stalaktitima i stalagmitima potpuno vas ostavljaju bez daha. Tokom istraživanja pronašli smo i “crvenu sobu”, posutu kristalima koja deluje čarobno. Jarkocrvena boja, koja zapravo predstavlja rudu gvožđa, zaslepljuje svojom lepotom, i sija ostavljajući utisak da boravite u kristalnoj dvorani - dodaje naš sagovornik.

Ušuškana u srcu prirode, ubraja se u najbogatije arheološko nalazište, a često je stručnjaci poistovećuju sa Postojnskom jamom u Sloveniji.

- Bez sumnje mogu reći da Lazareva pećina po bogatstvu pećinskog nakita prevazilazi Postojnsku jamu. Unutrašnjost obiluje kanalima, stubovima, podzemnim ukrasima poput okamenjenih vodopada, krečnjačkim, odosno bigarnim kadicama i galerijama neverovatnih oblika. Hodnici su visoki i više od 40 metara - tvrdi Trifunović.

Ovaj prirodni biser jedan je od najvećih staništa slepih miševa u ovom delu Balkana, jer se u njemu skućilo 24 od 27 registrovanih vrsta na Balkanu. Pećina je sastavljena iz više nivoa kanala - suvih i rečno aktivnog. Dužina uređenih kanala za posetioce je oko 1.000 metara.

- Kada smo na jednom delu “probili” sifon, gde je bila sakupljena voda, otvorili smo prolaz i to je jedina povezanost starog sa novim delom pećine. Samim tim smo oslobodili prolaz za slepe miševe koji sada mogu da se kreću i u novom delu. Da bi se uredio dodatni prostor za posetioce treba izbiti hodnike, postaviti rasvetu, urediti pećinu. Nadležni bi to trebali ozbiljno da razmotre, jer je Lazareva pećina u svakom pogledu jedini kapitalni objekat u ovom delu Srbije koji ima potencijala da postane pravi turistički bum - kaže Trifunović.

POLOVINA NEISTRAŽENA

Borski speleolozi ističu da verovatno još nije istražena ni polovina ovog prirodnog fenomena koji čini deo planine Dubašnica. Na samom ulasku u pećinu smeštena je Ulazna dvorana, a za turiste je posebno zanimljiva fontana želja, u kojoj se ubacuju novčići, a želje po predanju ubrzo bivaju ispunjene. Tu je i krečnjački blok - glava bizona ispred dvorane slepih miševa.

ARHEOLOŠKO NALAZIŠTE

Lazareva pećina se ubraja u najbogatije i najznačajnije arheološko nalazište, a prema speleološkim istraživanjima ona je najduže u Srbiji. Pećinski nakit, stalaktiti, stalagmiti, kadice, draperije nastali su radom podzemne Lazareve reke, koja i danas protiče u nekim delovima pećine. Legenda koja se u Zlotu prenosi sa kolena na koleno govori da je pećina dobila naziv po knezu Lazaru, kada su se ostaci vojske posle Kosovskog boja, bežeći od Turaka, sklonili u pećinu. Druga verzija govori da je pećina dobila ime po hajduku Lazaru, koji je napadajući turske zulumćare stekao nepojmljivo bogatstvo koje je sakrio u pećinu, za koje se veruje da i danas počiva negde duboko u njenoj unutrašnjosti.