Srednjovekovni nakit na salašu

OVE jeseni završena je četvrta sezona obnovljenog arheološkog istraživanja na Šuvakovom salašu u Vrbasu, lokalitetu na kojem je od 10. do početka 16. veka postojalo srednjovekovno naselje. Prvo arheološko istraživanje na ovom prostoru rađeno je 1901. godine u organizaciji Istorijskog društva Bačko-bodroške županije u Somboru, ali je trag tadašnjih iskopavanja izgubljen. Ispitivanja je od 1984. do 1991. godine obavio Muzej Vojvodine, a 2014. obnovljena su zahvaljujući lokalnoj samoupravi, koja je prepoznala značaj nalazišta Šuvakov salaš. Poslednje tri godine otkrivanje tajne o drevnom Vrbasu finansijski podržava i Pokrajinski sekretarijat za kulturu i informisanje.

- Ovogodišnje istraživanje, koje je počelo polovinom oktobra, trajalo je 18 radnih dana. U nekropoli oko crkve dokumentovano je 27 grobova, a poslednjeg dana smo, kao i prošle godine, pronašli vredan ženski ukras za glavu - navodi arheolog Vesna Grgurović, rukovodilac Gradskog muzeja Vrbasa.

Lane je nađena počelica sa ukrasom od spiralne srebrne trake, a sada traka od kože, svile i kudelje, sa metalnim aplikacijama (srebrnim ili bronzanim) i raznobojnim staklenim perlicama.

- Sad se već možemo pohvaliti lepom kolekcijom srednjovekovnog nakita sa nekropole koju istražujemo. U toj zbirci je najviše prstenja, ali i vredan srebrni pojas. Ne možemo na osnovu toga još da zaključimo da li je većina stanovništva bila bogata ili je reč o nakitu ljudi koji su imali veći značaj u društvu - naglašava Grgurovićeva.

Poslednje istraživanje na Šuvakovom salašu sproveli su Gradski muzej Vrbasa i Muzej Vojvodine, pod nadzorom Nebojše Stanojeva i dr Dejana Radičevića, profesora Filozofskog fakulteta u Beogradu.

- U nekropoli oko crkve postoji nekoliko horizonata sahranjivanja, kao što, izgleda, postoje i različite faze crkve. Obično crkva bude bez osetljivih arheoloških nalaza, pa je potrebno iskopavati grobove pokraj nje da bi se posredno došlo do saznanja kad je bila u funkciji. Crkva nije bila izolovana, pa je krajnje vreme da se počne sa istraživanjem naselja kojem je pripadala - istakao je dr Radičević.

Arheolozi na Šuvakovom salašu

Prema njegovim rečima, kad se dođe do najstarijih grobova i okonča istraživanje, neophodno je razmišljati o projektu konzervacije i prezentacije nalazišta.

- A sa otkrivanjem pristupne komunikacije preko mosta, koji je tu postojao, kao i dela stambenih objekata, Vrbas bi mogao da dobije arheološki park - izneo je prof. Radičević.

Pronađeni grobovi potvrđuju saznanja o starom naselju

TURISTIČKA ATRAKCIJA

RADI oživljavanja arheološkog nalazišta Šuvakov salaš, koje bi posetiocima približilo srednjovekovni ambijent Vrbasa, arheolog Jermina Stanojev izradila je trodimenzionalni model osnove crkve i šanca koji je okruživao utvrđeni prostor drevnog naselja. Za restauraciju nalazišta i njegovo pretvaranje u turističku atrakciju, Gradski muzej i opština Vrbas zatražiće donaciju iz programa "Kreativna Evropa", u okviru Evropske komisije za podršku sektorima kulture i medija.