Najveća misterija nove istorije: Savezničke bombe, pa čak i mitraljezi 1944. ubili hiljade civila, a Nemce jedva dotakli

Vazdušna kanonada je sistemski produžavana iz meseca u mesec, iako se od samog početka znalo da Nemci u Srbiji i Crnoj Gori "nemaju gotovo nikakve gubitke", a da je njen jedini efekat "hiljade naših mrtvih ljudi".

Istog dana kada i Beograd, na Uskrs 1944. godine, "saveznički" bombarderi su se ustremili i na crnogorsku prestonicu Cetinje. Uskršnje "čestitke" iz vazduha saveznici su poslali na Žabljak, Šavnik, Kolašin, Andrijevicu, Gacko, Bileću...

Nedelju dana ranije, 7. i 8. aprila, Nikšić je sravnjen sa zemljom. U ovom gradu, koji je tada imao 5.000 stanovnika i oko 10.000 izbeglica, nastupio je pravi pakao.

- Pod ruševinama je nađeno 500 muškaraca, žena i dece, što mrtvih, što ranjenih, dok su drugi delovi stanovništva bez krova i pomoći - javio je Međunarodnom crvenom krstu u Ženevi gradonačelnik Nikšića Jevrem Šaulić.

- Neprijateljski avioni - izveštavao je Šaulić - ne samo da su zasuli grad bombama najtežeg kalibra, nego su još gađali civilno stanovništvo iz mašinskih pušaka i vatrenog oružja iz aviona.

Bombe su porušile zgradu Gimnazije, veliki broj kuća na glavnom trgu i jedno krilo gradskog zatvora u kome su se nalazile žene - rodoljubi, uglavnom majke, sestre i supruge partizanskih boraca i aktivne saradnice Pokreta. Od stotinak bombi koje su toga dana pale na grad, nijedna nije pogodila neki neprijateljski objekat, čak ni ranila nijednog nemačkog vojnika, a samo u jednoj ćeliji gradskog zatvora poginulo je osam Nikšićanki.

Sutradan, 9. aprila, progovorio je i Radio London:

- Prilikom napada britanskih "velingtona" na Nikšić bačene su na razne objekte blok-bombe od 2.000 kilograma. Porušeno je ili oštećeno pola varoši.

U ranu zoru, 5. maja 1944. na Podgoricu je krenulo 120 teških četvoromotornih bombardera.

Nastao je pravi pakao. Ni manjeg grada, ni više bombi koje su pale na njega u 20. veku. Na Podgoricu su i agresorski i saveznički avioni istresali smrtonosni teret, na njene žitelje, kuće, zgrade, mostove, mlinove, vodenice, ostavljajući pustoš.

Pola Podgorice je razoreno do temelja. Engleske i američke bombe ubijaju svakog šestog žitelja Podgorice. Od 15.000 ljudi, teže i lakše je ranjeno gotovo 4.500 dece, žena, staraca. U kući Mila Begovića izginula je cela porodica, on, njegova supruga i četvorica sinova. Ista sudbina zadesila je i Andriju Đuraševića i desetine drugih podgoričkih porodica.

Nemačke žrtve bile su gotovo 200 puta manje od gubitaka nevinog civilnog stanovništva Podgorice. Nacistički okupator je imao 15 mrtvih.

Prema izveštaju nemačke komande za jugoistok - "60 odsto grada je razoreno" - bombardovani su bolnica Kruševac, Gorica, Ljubović, Kokanereška Gora, most, na Cijevni i sva okolna sela. Bilo je deset velikih požara... Preko 2.000 žrtava.

Bio je četvrtak, 18. maj 1944. godine, baš kada se Beogradom pronose glasovi kako se "Čerčil izvinjava za uskršnje bombardovanje" srpske prestonice, kako je "engleski kralj obećao da se to više neće ponoviti", prestonica je ponovo zavijena u crno.

Jutro je uveliko odmaklo. Časovnik na Terazijama pokazuje 9.55. Nad oblačnim i kišovitim nebom istraumiranog grada zatutnjali su engleski i američki bombarderi.

Napad je bio još bezočniji od onog uskršnjeg. Glavna meta, ovog puta, bila je periferija Beograda u kojoj je stanovala gradska sirotinja. Pašino brdo, Kotež, Neimar i Čubura obavijeni su gustim oblacima dima i prašine.

Orgijanje "savezničkih" aviona trajalo je gotovo puna dva sata. U nekim delovima grada bombe padaju na svakih sto kvadratnih metara. Samo ispod jedne kuće izvučena su 32 leša.

U ovom razaranju Beograda, trećem po redu, izginulo je blizu 2.000 ljudi, žena i dece. Tako su nestali braća Milan i Vojislav Stamenković, penzionisani general Ignjat Kirhner, komandant Sremskog dobrovoljačkog odreda koji je 1915. godine junački branio Beograd.

Bora Dživalić, predsednik Udruženja prodavaca štampe, poginuo je na ulici sa svežnjem novina u ruci. Iz kuće inženjera Vasilija Markovića izvučeno je 48 mrtvih.