POGLED ISKOSA: Vera, krv i lepota

BEOGRADSKI izdavač Evro Book je za ovogodišnji Sajam knjiga objavio vrednu knjigu “Srpski vitezovi u doba Nemanjića”, u tvrdom povezu, većeg formata i na dve stotine četrdeset strana. Koliku pažnju toj detaljnoj rekonstrukciji srpskog viteštva izdavač pridaje, svedoči i za današnje uslove neobičan podatak da je jedna istorijska knjiga štampana u tiražu od tri hiljade primeraka. Njen pisac je slikar Nebojša Đuranović, o čijem radu je 2014. godine objavljena monografija grupe autora pod nazivom “Hronike tela”.

Slikar je rođen u Beogradu 1968. godine, diplomirao je na beogradskom Fakultetu primenjenih umetnosti i dizajna, što ga čini stvaralački podobnim za poduhvat analize i opisa vidova života i ratova srpskih kraljeva, velmoža i vitezova. Pet godina je radio na tekstualnom i likovnom delu izdanja, tekst je pisan stručno, sa literaturom na kraju knjige, ali tako da šira publika može da ga prihvati. Likovni deo čini oko sto pedeset ilustracija, samostalnih uljanih slika, detalja i crteža, tamo gde je trebalo preciznije ući u materiju. Za svoj rad slikar je dobio “Nagradu ULUPUDS-a za klasičnu ilustraciju” na Sajmu knjiga. Njegova likovna rešenja, uvek kompoziciono samosvojna, u duhu su najboljih dosega figurativne umetnosti (za istog izdavača uradio je i ilustrovanu “Bibliju” sa tri stotine šezdeset pet slika). U praksi to znači da njegova estetika podrazumeva odnos dubokog poštovanja prema prethodnicima iz epohe istorijskog slikarstva devetnaestog veka, prerafaelitima, simbolistima, Paji Jovanoviću, Urošu Prediću, stripu “Princ Valijant” Hala Fostera, ali i ka izvesnim momentima iz filmske umetnosti. Đuranović zna za krupni kadar, masovnu scenu, izdvojeni detalj, analitičku rekonstrukciju oružja i bojnih sprava, kao i za karakterno nijansiranje brojnih muških i ženskih likova. Prikazao je galeriju srpskih kraljeva i vladarki, oslonjen na njihove fresko portrete, mape njihovih zemalja, oružje koje se nalazi u zbirkama naših muzeja, grbove i ratnu opremu. Nije zanemario ni tursku vojsku, a njegov rad nije samo faktografski već zadire i u mitsko.

U posebnim poglavljima prikazao je evropsko viteštvo, sve do despota Stefana Lazarevića, pripadnika Reda zmaja i najvažnijeg evropskog viteza četrnaestog veka, kao i velike bitke moćne srpske vojske. Knjiga je podeljena na veće celine (“Vitezovi”; “Srednjovekovno oružje”; “Bojne formacije”; “Feudalizam”; “Srpski dvor”; “Utvrđeni gradovi”; “Rađanje Srbije”; “Nemanjići” i “Srbija posle Nemanjića”) i manja poglavlja. U knjizi je reprodukovana i slika “Krunisanje Stefana Prvovenčanog”, svojevrsni slikarev podvig. Urađena je na formatu 2,5h5 metara, teška je oko dve stotine kilograma i izložena u beogradskoj Galeriji RTS do kraja decembra. Ovo odlično grafički oblikovano izdanje, raskošno u kolor ilustracijama, objavljeno je povodom osamstogodišnjice srpske državnosti.