Društvo

''KOŠARKAŠKI RAT'' POČEO RITUALNIM SPALJIVANJEM: Neobičan sportski sukob Čačka i Beograda, koji traje 70 godina, ne pokazuje znake smirivanja

Boris Subašić

05. 02. 2023. u 18:00

NEOBIČAN "rat" Čačka i Beograda napunio je 70 godina i nema nikakvih znakova da jenjava, pa je istoričar dr Miloš Timotijević odlučio da se pozabavi hronikom ovog sukoba. On je ritualno počeo 1952. kada je na masovnom narodnom skupu u centru Čačka javno spaljena lutka od slame koja je predstavljala tadašnjeg arhineprijatelja košarkaša iz ovog grada Bore Jovanovića, prvog profesora na smeru košarke na beogradskom DIF-u.

КОШАРКАШКИ РАТ ПОЧЕО РИТУАЛНИМ СПАЉИВАЊЕМ: Необичан спортски сукоб Чачка и Београда, који траје 70 година, не показује знаке смиривања

Foto Arhiva Dr Miloša Timotijevića

On je današnjim rečnikom bio u sukobu interesa, jer je istovremeno bio trener BSK-a, kluba beogradskih DIF-ovaca, koji su, istine radi, većinom bili studenti iz unutrašnjosti, uključujući i one iz Čačka, ali ni to nije moglo da ga spase od čačanskog gneva.

- Bora Jovanović je u to doba imao značajan uticaj u Košarkaškom savezu Jugoslavije, prvi predsednik Košarkaškog saveza Srbije, savezni trener ženske reprezentacije Jugoslavije. Na DIF-u je bio profesor košarke i istorije fizičke kulture i važio je za velikog prijatelja mnogim Čačanima, ali u tom trenutku interesi BSK-a bili su prioritetni i u njih se nisu uklapali Čačani sa svojim ambicijama - objašnjava dr Timotijević.
On naglašava da se osećaj pripadanja grupi gradi kroz odnos prema drugima, pa se susreti između sportskih rivala često pretvaraju u ritualni rat.
- Upravo jedan takav "košarkaški rat" započeo je između Čačka i Beograda 1952. kada su Čačani stekli utisak da su njihovi sportisti nepravedno zakinuti i zapostavljeni, iako su jedini južno od Save i Dunava imali predstavnika u jugoslovenskoj prvoj ligi - kaže dr Timotijević.
Istine radi, tadašnji trener Borca je upozoravao Čačane da ne preteruju u očekivanjima, ali nije vredelo. Svaka izgubljena utakmica je tumačena, od kafane, preko novina, do političkih struktura, kao posledica zavere protiv Čačka. Realno važan faktor zapostavljanja čačanske košarke u to vreme je bila njegova tadašnja saobraćajna izolovanost.

Momci iz Čačka na terenu kod Sokolane 1945. / Foto Arhiva Dr Miloša Timotijevića

- Niko nije žudeo za višesatnim putovanjima neudobnim vozovima do provincijskog grada. Košarka je promovisana kao sport za veće urbane centre Jugoslavije, jer bi uspeh nekog kluba u maloj sredini imao slab odjek u javnosti cele zemlje. Zato je "odjek" u Čačku bio veoma snažan: Čačani su napravili lutku Bore Jovanovića, napunili je slamom i javno je spalili u centru grada ispred "Abraševića", preko puta zgrade Opštine. Bila je to u stvari "kopija" rituala na demonstracijama u Beogradu 1952. i 1953. u režiji jugoslovenske vlasti koja se sa Italijom sporila oko Trsta. Na njima su spaljivane lutke predsednika italijanske vlade. Za razliku od Beograda, čije je demonstracije organizovala i kanalisala komunistička vlast, Čačani su imali spontano okupljanje, a "neprijatelj" je bio Beograd - opisuje s osmehom dr Timotijević ritualni početak "košarkaškog rata".

Igrači Borca ispred Pećke patrijaršije / Foto Arhiva Dr Miloša Timotijevića

On naglašava da je za ovu temu lako naći sagovornike, ali da je problem ostrašćenost koja ne jenjava ni posle 70 godina. Odjeci basketaškog sukoba iz 1952. reflektovali su se na sve druge sfere života i postali deo gradskog identiteta.

- "Košarkaški rat" je ostavio dubok trag i u politici kroz neprestano opozicionarstvo Čačka prema Beogradu zbog osećaja "nepravedne zakinutosti". Istinu govoreći, često je "sukob Čačana i Beograđana" bio, u stvari, sukob Čačana sa Čačanima u Beogradu. To ilustruje ambivalentan stav prema KK Partizan, koji se smatra ljutim rivalom koji je "oteo" najbolje čačanske igrače, a istovremeno i "čačanskom filijalom" bez koje ne bi bilo kluba u Beogradu. Kao dokaz se koristi aksiom da je moderni košarkaški klub stvorio čačanski Kićan, Dragan Kićanović, kao i da nema boljeg trenera od čačanskog Žoca, Željka Obradovića, a da ne govorimo da među najboljim igračima uvek ima nekoliko Čačana. Oni se u Čačku ne tretiraju kao "domaći izdajnici", već kao "naši ljudi u protivničkim redovima" - objašnjava dr Timotijević.

Zgrada "Abraševića" gde je spaljena lutka / Foto Arhiva Dr Miloša Timotijevića

VIŠE OD IGRE

SPORT je jedan od vodećih oblika identifikacije u modernom društvu, a u Čačku je košarka više od igre, ukazuje dr Miloš Timotijević:
- Svaki grad poseduje skup obeležja koji ga čini drugačijim od ostalih, a svi zajedno čine identitet koji mu obezbeđuje trajnu prepoznatljivost. Takmičenja privlače životnu energiju pojedinaca i grupa u težnji ka nadmašivanju rivala u stanju "večitog" suparništva.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Tagovi

Pročitajte više

Komentari (0)

Ostavi komentar

Najnovije iz rubrike

Politika
Tenis
Fudbal
SRBIJU INTERESUJE SAMO KADA ĆE MIR Vučić: Nekada je ta reč bila najpopularnija u svetu, a sada niko ne sme da je izgovori

"SRBIJU INTERESUJE SAMO KADA ĆE MIR" Vučić: Nekada je ta reč bila najpopularnija u svetu, a sada niko ne sme da je izgovori