AKCIJA "NOVOSTI" - OBNAVLJAMO I DUŠU: Počela rekonstrukcija crkve u Riđici kod Sombora, jednog od najstarijih hramova SPC u Bačkoj

KADA se na samom ulazu u Crkvu Prenosa moštiju Svetog Nikolaja u Riđici, najsevernijem somborskom selu, poklonite dverima i prestonim ikonama, ne klanjate se samo svetinjama već celoj srpskoj prošlosti u ovim krajevima, koja se prožima vekovima unazad. O toj prošlosti se vrlo malo zna, baš kao i o bajskim Srbima i nekada jakom duhovnom centru u Bajskom trouglu, omeđenom Somborom, Bajom i Suboticom, koje je istoriografija nepravedno predala zaboravu.

Hram u Riđici opasan skelama, sa još uvek golim gredama na krovu / Foto J. Lemajić

Opasan skelama, sa još uvek golim gredama, hram, treći put u svojoj istoriji pokušava da vrati stari sjaj. Najpre je 1731. (na mestu nekadašnje zemunice sa početka 17. veka - 1627. godine) izgrađena crkva, potom je njena obnova počela 1844. ali je vrlo brzo stala, da bi poslednji put na njoj nešto bilo rađeno 1930. godine.

Uz blagoslov njegovog preosveštenstva vladike bačkog Irineja, ovih dana su počeli radovi na obnovi krova svetinje koja je zbog svog značaja proglašena za kulturno dobro, a sveštenstvo Eparhije bačke i meštani sela nadaju se da će, uz pomoć plemenitih ljudi, koje na ovaj čin poziva i naš list, obnova biti nastavljena i na drugim delovima hrama.

- Crkvena opština riđička je jedna od najstarijih na ovim prostorima i za nas je to veoma značajno. Pored duhovnih vrednosti, baštini i mnoge tradicionalne i kulturološke. To je bio i motiv da se posle više od pola veka tamo ponovo postavi sveštenik, što je bio prvi korak da vidimo u kom pravcu možemo da idemo i kako možemo da obnovimo hram - objašnjava otac Savo Nikolić iz Arhijerejskog namesništva u Somboru. - Počela je obnova krova, što je bilo prioritetno, za šta je iz budžeta Grada Sombora opredeljeno šest miliona dinara, ali za sve dalje radove nam je potrebna pomoć, jer to Crkvena opština riđička ne može sama.

Stručnjaci kažu da će se najpre sanirati postojeća krovna konstrukcija, koja je u obliku broda. Sledi postavljanje nove krovne letve i novog biber crepa.

Crkva u Riđici nekada / Foto Privatna arhiva

- Poslednji put krov je menjan 1931. godine, kada su umesto šindre postavljene eternit ploče. Nakon završetka radova na krovopokrivačkim i limarskim radovima biće postavljena gromobranska instalacija - kaže Jelena Filipović iz pokrajinskog Zavoda za zaštitu spomenika kulture. - Kada je u pitanju porta, potrebno je izvesti nivelisanje terena i sanaciju ogradnog zida i kapija.

Riđički sveštenik Mirko Božić svedoči da je prva pravoslavna crkva u Riđici osnovana 1627. godine. Bila je to zemunica pokrivena trskom:

Natpis o izgradnji crkve / / Foto J. Lemajić

- Posle skoro jednog veka, Srbi, tada većinsko stanovništvo, podižu sebi ugledniji hram od naboja i takođe pokriven trskom. Ovu bogomolju je osveštao novosadski vladika Isarion, a istog dana to je učinio i u selima Dautovo i Nađbaračka, što govori o tome koliko je ovde bilo jako duhovno jezgro - podseća sveštenik Mirko Božić. - Ove dve su uništene, narod se doseljavao u Riđicu i sa sobom donosio relikvije. U hramu se i danas nalaze ikone Vaskrsenja Gospodnjeg, 12 apostola i Presvete Bogorodice...

Crkva čuva i bogoslužbene knjige iz 18. i 19. veka, koje su krišom donošene iz carske Rusije. Tu je jevanđelje iz 1748.

- Imamo još 15 knjiga iz 19. veka, od kojih je većina i danas u bogoslužbenoj upotrebi - dodaje otac Mirko.

Sveštenik Mirko Božić sa jevanđeljem iz 1748. godine / / Foto J. Lemajić

Knjige iz Moskve, u kojima se nabraja cela carska porodica, rađene su u hrastovoj dasci, opšivene kožom, donošene na volujskim kolima umotane u lanena platna.

- Današnjim rečnikom one su švercovane, jer Austrougarska to nije dozvoljavala, to je bilo kao da si imao pretenzije na tuđu teritoriju. Dajući knjigu iz svoje carevine da neko u Riđici čita po tome, Rusija kao da je rekla: taj srpski narod je naš - ističe meštanin Nemanja Vojvodić. - Tada je u Riđici bilo oko 1.000 Srba i samo su oni tu živeli. Tako je bilo do 1801. kada je Riđicu kupio veleposednik Kovač i kada počinje doseljavanje Nemaca i Mađara, a iseljavanje Srba u južnu Bačku i Ukrajinu.

Obnova, ukazuju naši domaćini, znači čuvanje kulturnog identiteta, ali i povezivanje današnjih meštana, njih nešto više od 1.500, sa duhovnom tradicijom nekadašnjih riđičkih Srba.

VINSKA TRADICIJA

RIĐICA se oslanja pre svega na vinogradarstvo koje je ovde poznato više stotina godina. Najveći procvat počinje naseljavanjem stanovnika posle velike seobe pod Arsenijem Čarnojevićem, koji su sa sobom poneli vinovu lozu kao što su skadarka, lipolist i furmint.

Otac Mirko sa meštaninom Nemanjom Vojvodićem / / Foto J. Lemajić

ČINjENICE

CRKVA u Riđici u celini je podignuta 1844. godine i to prema projektu arhitekte Franca Gfelera. Sazidana je na mestu starije građevine iz 1731. i pripada grupi klasicističkih sakralnih objekata.

ŽIRO-RAČUN

LjUDI dobre volje koji žele da pomognu obnovu hrama u Riđici mogu to da učine uplatom na žiro-račun Crkvene opštine riđičke 250-2120000235760-20. Kontakt osoba je otac Mirko Božić.

Preporučujemo

Društvo

0 3

SRPSKOJ SVETINjI "OSKAR" ZA ZAŠTITU SPOMENIKA: Nagrada grada Njujorka Hramu Svetog Save na Menhetnu

11. 05. 2021. u 18:15

Srbija

0 1

OBNOVA SLAVNOG ZVONIKA U TRSTENIKU: Majstori na skelama od 33 metra (VIDEO)

05. 05. 2021. u 20:04

Srbija

1 2

PROTA RADI I GRADI: Crkva u Jadranskoj Lešnici, koju je tukao grom, dobija stari sjaj

19. 04. 2021. u 16:04

Srbija

0 0

POSTAVLjENA NOVA OGRADA: Završeni radovi u dvorištu Saborne crkve u Kragujevcu

03. 03. 2021. u 15:21

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije