NAUČNA ISTRAŽIVANJA DAJU NADU: Dijabetičar proizvodi insulin nakon primanja genetski modifikovanih ćelija

DIJABETES tipa 1 je ozbiljna hronična bolest i pacijenti moraju redovno da primaju svoju terapiju, ali lek koji potpuno leči bolest još nije pronađen. Ipak, novija istraživanja i jedan primer daju veliku nadu.

Foto: Shutterstock

Čovek sa dijabetesom tipa 1 postao je prvi pacijent koji sam proizvodi insulin nakon primanja transplantata genetski modifikovanih ćelija, bez potrebe za lekovima koji sprečavaju odbacivanje.

Ovaj slučaj o kom se pisalo u časopisu New England Journal of Medicine, označava potencijalni proboj u lečenju ove bolesti koja pogađa 9,5 miliona ljudi širom sveta.

Dijabetes tipa 1 nastaje kada pacijentov imuni sistem uništava ćelije, poznate kao "ostrvske ćelije" (ili izletske ćelije), u pankreasu, koje su odgovorne za proizvodnju insulina - hormona koji reguliše nivo šećera u krvi. Ovaj poremećaj može se kontrolisati redovnim dozama sintetičkog insulina, ali lek ne postoji.

Transplantacija ostrvskih ćelija može pružiti dugoročniji izvor insulina za osobe sa dijabetesom tipa 1. Međutim, nakon transplantacije, imuni sistem pacijenta može prepoznati novi organ kao strano telo, što pokreće reakciju koja može uništiti transplantirano tkivo. Zbog toga pacijenti moraju do kraja života da uzimaju imunosupresivne lekove, koji ih čine podložnijim infekcijama.

Da bi prevazišli ove prepreke, naučnici iz Švedske i Sjedinjenih Američkih Država transplantirali su ostrvske ćelije iz pankreasa donora koje su genetski modifikovane pomoću CRISPR tehnologije kako bi se suprotstavile odbacivanju od strane imunog sistema primaoca. Ovo je prvi put da je ova terapija testirana na ljudima.

Genetsko modifikovanje transplantiranog tkiva kako bi se izbegla reakcija imunog sistema primaoca predstavlja vredan alat za sprečavanje odbacivanja novih ćelija ili organa, naglšavaju autori studije, iako je još u ranoj fazi. U ovom novom pristupu, istraživači su koristili CRISPR da naprave tri izmene u genetskom kodu doniranih ćelija kako bi smanjili verovatnoću imunološke reakcije.

Dve od tih izmena smanjile su nivoe proteina na površini ćelija koji signaliziraju belim krvnim zrncima da li je neka ćelija strano telo. Treća izmena povećala je proizvodnju proteina koji sprečava napad drugih imunskih ćelija. Genetski modifikovane ćelije su zatim ubrizgane u pacijentovu podlakticu. Njegov organizam nije odbacio te ćelije, a one su normalno proizvodile insulin. Iako je pacijentu dato mala doza modifikovanih ćelija i on će i dalje morati da uzima dnevne doze insulina, ovaj slučaj ukazuje da se procedura može bezbedno izvršiti.

Sledeći korak za istraživače jeste da sprovedu naknadna ispitivanja kako bi utvrdili da li ćelije mogu dugoročno opstati, što bi olakšalo kontrolu bolesti i potencijalno dovelo do lečenja. Takođe, potrebno je izvršiti dodatne testove da bi se proverilo da li ova metoda funkcioniše i kod drugih pacijenata, piše Live science.

(rt.rs)

BONUS VIDEO - Helikopteri Ka-32 i Super puma u akciji gašenja požara u Kamenoj gori

Preporučujemo

Panorama

1 2

VREME STOJI, LjUDI GUBE RAZUM: Zbog čega planinu Ural nazivaju i najmisterioznijom zonom u Rusiji

21. 08. 2025. u 22:20

Panorama

0 1

ŠTA JE POKAZAO SIGNAL „MISTERIOZNOG GIGANTA“ U SVEMIRU: Kako se spajaju crne rupe

20. 08. 2025. u 22:33

Panorama

0 1

PSIHOLOG OBJASNIO: Evo zbog čega postajemo zavisni od kratkih video snimaka na društvenim mrežama

19. 08. 2025. u 20:22

Panorama

0 0

NOVI RIZIK PRETI IZ KOSMOSA: Pored Zemlje danas proleće asteroid prečnika skoro 50 metara, uskoro stiže i 3 puta veći

17. 08. 2025. u 21:00

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije