VEČITA GRADILIŠTA! RUINA "BEOBANKE" JOŠ ČEKA FASADU: Zašto je praksa daleko od dobrog zakonskog okvira (3)

U KRUGU od svega pola kilometara oko Zelenog venca nalazi se više hiljada napuštenih kvadrata u kojima sklonište uglavnom nalaze beskućnici i, poslednjih godina, migranti.

Foto N. Fifić

Goli zidovi napuštenih višespratnica mnogima su jedino sklonište u hladnim zimskim danima. Osim što ruže sam izgled grada, napuštene građevine ugrožavaju i bezbednost građana koji žive u blizini.

U Beogradu je 1992. godine trebalo da se održi Svetsko prvenstvo u košarci, pa su tadašnje gradske vlasti rešile da sagrade novi hotel. Krajem osamdesetih građevinsko preduzeće "Rad" počelo je da zida hotel "Lika" na uglu Karađorđeve i Mihajla Bogićevića. Od prvenstva nije ispalo ništa, ali je ostala nezavršena zgrada. Preduzeće "Rad" je deo zgrade prodao, pa se i dalje vode sudski postupci oko toga šta kome pripada, a ni zgradu nije moguće oglasiti za prodaju.

KONSTRUKCIJA "Španska kuća" u Braće Krsmanovića, Foto M. Anđela

Najupečatljivija napuštena ruševina na Zelenom vencu svakako je zgrada "Beobanke" u Brankovoj ulici. U stanju u kojem je danas nalazi se od 2007. godine, kada je uklonjena fasada i zgrada ogoljena do konstrukcije. Prodata je 2016. godine kompaniji "Štatverk" za 4,25 miliona evra. Novi vlasnik je najavljivao rekonstrukciju zgrade sa zelenim fasadama od raznih biljaka, zbog čega su je nazvali "zelena" zgrada. Planom je predviđeno da ima funkciju poslovnog kompleksa sa kancelarijama i hotelom sa 514 parking-mesta, kao i parking za bicikle.

Najpoznatija zgrada koju godinama okupiraju beskućnici nalazi se u Ulici Gavrila Principa, u blizini Ekonomskog fakulteta. Navodno izgrađena u suprotnosti sa propisima spratnosti, vlasnike je menjala nekoliko puta i bez ičije odgovornosti postala je i ružna razglednica iz centra Beograda.

Doskora su napuštene prostorije okupirali i migranti, zbog čega su se stanovnici ove ulice za pomoć obraćali i Opštini Savski venac. Nadležni iz ove lokalne samouprave ističu da su im ruke vezane jer je sve u nadležnosti gradske inspekcije.

PRAZNO Hotel "Lika" na uglu Mihajla Bogićevića i Karađorđeve, Foto arhiva

Stecište beskućnika je i kuća bez krova, udaljena samo nekoliko stotina metara, smeštena u Ulici braće Krsmanović 2, neposredno uz bedeme Brankovog mosta. Stara je skoro 140 godina, a većina Beograđana je zna kao "Špansku kuću". Kako je Savamala godinama bila stecište kulturnih i zabavnih događaja, 2013. godine napravljen je nacrt rekonstrukcije za ovaj prostor.

- Objekat se nalazi u okviru celine "Savamala", koja uživa status prethodne zaštite - objašnjavaju nadležni u Zavodu za zaštitu spomenika. - Donedavno se radilo na izradi potrebne dokumentacije za rekonstrukciju u objekat kulturne namene, međutim, prostor je u postupku restitucije vraćen prethodnim vlasnicima odnosno naslednicima i sada je u privatnom vlasništvu.

Sličnih objekata, u kojima se smeštaju beskućnici, ima možda i na stotine. Osim u centru prestonice, nikada nezavršeni i neuseljeni kvadrati su i u ostalim prestoničkim opštinama. Zbog čestih požara, koji izbijaju unutar golih zidina i to uglavnom zbog neispravnih instalacija i nelegalnih priključaka električne energije, opasnost su i po komšiluk. Napušteni spratovi su i prenatrpani smećem i starim stvarima, koji prilikom izbijanja požara lako gore.

Ipak, čelnici Beograda u poslednje vreme daju neke signale da bi se ti problemi uskoro mogli rešiti. Bilo je najava da opštine popišu sve predmete bespravne gradnje, kako bi se saznalo ko je to gradio. Međutim, novim odlukama od 2018. godine nadležnost je sa opština prešla u gradsku građevinsku inspekciju, pa nadležne lokalne smaouprave ističu da su im ruke trenutno vezane.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije