Dodatni rad ne oslobađa od penala: Prevremena penzija svima doživotno umanjuje ček

PENZIONER koji jednom odluči da ode u prevremenu penziju moraće da prima umanjeni iznos dok je živ. Prema sadašnjim propisima, čak i ako po penzionisanju nastavi da radi u sopstvenoj firmi i redovno uplaćuje doprinose nema pravo da kada napuni 65 pređe na punu penziju.

U PIO fondu tvrde da je umanjenje trajno i da u slučaju ostvarivanja prava na prevremenu starosnu penziju, ček se trajno umanjuje za 0,34 odsto za svaki mesec pre navršenih godina života propisanih za sticanje prava na starosnu penziju.

Jedini način da se izbegne ova kazna je da se ne podnosi zahtev za penziju u slučaju da zaposleni pre 65. godine ostane bez posla. Ili da se prijavi na biro rada ili da nastavi da radi do pune starosne penzije, kada će predati zahtev za penziju i neće plaćati penale.

Ukoliko bi se ukinuli kazneni poeni za prevremeno penzionisanje trošak iz državnog budžeta bio bi veći za 545 miliona dinara, umesto sadašnjih 350 miliona dinara, koliko koštaju prevremeno penzionisani građani.

- Prema članu 121 Zakona o PIO, ukoliko se penzioner ponovo zaposli, odnosno obavlja samostalnu delatnost po osnovu koje je obavezno osiguran na teritoriji Republike, ima pravo po prestanku tog zaposlenja na ponovno određivanje penzije ako je bio u osiguranju najmanje godinu dana - kažu u Fondu. - Ponovno određivanje radi se na zahtev korisnika, koji se podnosi na odgovarajućem obrascu.

Formular se može dobiti na šalteru filijale Fonda ili odštampati sa sajta www.pio.rs., a Fond je dužan da korisniku utvrdi povoljniji iznos penzije.

- Od 1. januara 2015. godine, kada je izmenama i dopunama Zakona o PIO predviđena mogućnost ostvarivanja prava na prevremenu starosnu penziju, do danas, ukupno je oko 47.000 korisnika ostvarilo ovo pravo.

Foto Tanjug/D.Goll

Kako nalažu propisi, ipak, postoji mogućnost da se ode u punu penziju iako osiguranik nije napunio 65 godina.

- To pravo imaju oni sa 45 godina staža osiguranja za koji su plaćeni doprinosi, bez obzira na godine života, što znači da ako neko ima 45 godina staža osiguranja neće mu se umanjivati penzija, bez obzira na to koliko godina života ima u tom momentu - ističu u PIO. - Zakon o PIO propisuje da se osiguraniku snižava starosna granica ako je najmanje dve trećine od ukupno navršenog staža osiguranja navršio na radnim mestima na kojima se staž računa kao beneficirani.

Starosna granica se u ovakvim slučajevima može snižavati najviše do 55, odnosno do 50 godina života, u zavisnosti od stepena uvećanja staža. Ovo pravo nije u vezi sa pravom na prevremenu starosnu penziju, odnosno, ukoliko neko ispuni navedene uslove koji se odnose na beneficirani staž, biće mu snižena starosna granica za ostvarivanje prava na penziju, bez umanjenja, koja se odnose samo na kategoriju prevremene starosne penzije.

PRAVIČNO REŠENjE

I U Fiskalnom savetu smatraju da su za normalno funkcionisanje penzionog sistema penali neophodni, jer prevremeno napuštanje radnog mesta podrazumeva pre svega duži period primanja penzija, pa su penali, po njima, jedino pravično rešenje. Sindikati su već nekoliko puta pokretali inicijativu za njihovo ukidanje, ali ona još nije naišla na odobravanje nadležnih.