MAGIJA "DŽINGIS KANA": Beogradska filharmonija premijerno izvela delo Dušana Radića

JEDAN od najpopularnijih koncerata u sezoni Beogradske filharmonije na Kolarcu, u petak, bio je posvećen muzici iz holivudskih filmova koju je orkestar izveo zajedno sa Aleksandrom Sedlarom u ulozi dirigenta. Isti program bio je posebno prilagođen i izveden za tinejdžersku publiku u sredu i četvrtak u filharmonijskoj sali.

Foto M. Đoković

Publika je uživala u muzici iz Hičkokovog "Psiha", preko "Zvezdanih staza", "E. T. vanzemaljca", "Gospodara prstenova", "Betmena" do planetarnog fenomena "Igre prestola", ali je ovo muzičko putovanje kroz istoriju kinematografije, obeležilo delo velikog srpskog autora: dramatična i uzbudljiva muzika za filmski hit iz šezdesetih godina prošlog veka, "Džingis Kan", našeg kompozitora Dušana Radića. Bila je ovo ujedno i srpska premijera koncertnog izvođenja ovog dela.

Bogati opus kompozitora, profesora i redovnog člana Akademije SANU, Dušana Radića (1929-2010) ima posebno mesto u srpskoj muzici. U umetničkim krugovima poznat po inovativnosti, profilisao je svoj muzički jezik kao istaknuti neoklasičar sa posebnim modernističkim senzibilitetom. Privukao je pažnju kritike još tokom studija kompozicije na Muzičkoj akademiji u klasi Milenka Živkovića sa Sonatom lestom za klavir. Napisao je više od 200 kompozicija u koje spadaju i opera "Ljubav, to je glavna stvar", balet "Balada o mesecu lutalici" i mnoge orkestarske, vokalno-instrumentalne ("Ćele kula"), horske ("Gungulice") i kamerne partiture ("Spisak", trinaest krokija za trinaest izvođača). Poseban deo njegovog stvaralaštva predstavljaju i muzika za pozorište, kao i za film. Od više od 30 dela namenjenih sedmoj umetnosti ističu se muzika za "Sibirsku ledi Magbet" Andžeja Vajde, "Dugi brodovi" Džeka Kardifa, a svetski uspeh Radić je doživeo sa holivudskim blokbasterom "Džingis Kan" iz 1965. godine.

Naslovnu ulogu je tumačio Omar Šarif, dok je režiju potpisao Henri Levin.

To je bio poslednji u nizu mnogih kultnih filmova ovog žanra u Holivudu nakon "Bena Hura", "El Sida" i "Spartaka", a uspehu filma nesumnjivo je doprinela grandiozna partitura u kojoj dominira robustni zvuk orkestra. Sam Radić je govorio da je "posao bio tehnički lak, zbog preciznih naznaka o karakteru i značenju koje je muzika trebalo da postigne". Muzika je pisana u tradicionalnom stilu avanturističkog istorijskog spektakla sa mnoštvom tema, od herojskih do ljubavnih, a gramofonska ploča koja je tada izdata postala je jedna od omiljenih među kolekcionarima filmske muzike širom sveta. Živopisne slike ropstva, borbi, orijentalnih bazara, carskih palata, ali i nežne ljubavne scene predstavljene kroz muziku, opčinile su kritičare: "Dušan Radić je uspešno preneo dijapazon i snagu drame, i pri tome uspešno postigao da muzika nije na bilo koji način nametljiva, a istovremeno da od partiture napravi uzbudljivo slušalačko iskustvo". Kao rezultat kompozitorovih istraživanja, neki od originalnih orijentalnih instrumenata ili zvukova predstavljeni su standardnim orkestarskim sastavom kako bi bio postignut autentični i dramatični karakter priče.

Od prvog izvođenja Radićevog diplomskog rada, "Simfonijete" do danas, ovo je 20. put da se njegova dela nalaze na programima Beogradske filharmonije.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije