Svetinja Nemanjića slavi Đurđevdan

DANAS, kada sva zvona označe ulazak episkopa budimljansko-nikšićkog gospodina Joanikija u portu manastira Đurđevi stupovi i počne sveta liturgija, počeće obeležavanje još jednog velikog pravoslavnog praznika, Đurđevdana, slave ove svetinje slavnih Nemanjića, ili kako reče patrijarh srpski gospodin Irinej, "manastira koji je duša duše narodne".

Episkop budimljansko-nikšićki Joanikije danas će dočekati brojne vernike i goste koji po tradiciji dolaze sa raznih strana sveta u svetinju u Berane, katedralni grad Eparhije budimljansko-nikšićke.

- Radujemo se svim gostima - kaže episkop Joanikije.

Zadužbina Nemanjinog sinovca, velikog župana Prvoslava, brata od strica Svetoga Save spada u red najstarijih naših zadužbina s kraja 12. i početka 13. veka, Posvećen je svetom velikomučeniku i pobedonoscu Georgiju. Manastir je završavan dok je Sveti Sava bio arhimandrit u Studenici, u vreme intenzivnih priprema za podizanje srpske crkve u rang arhiepiskopije. Upravo tada, 1213. godine manastir je završen. Župan Prvoslav i Sveti Sava pripremili su sve da se 1219. godine ovde ustroji episkopsko sedište. Do tada su postojale tri episkopije na području srpskih zemalja. Manastir je od početka bio episkopsko sedište, veliko duhovno i kulturno središte, saborna svetinja u Gornjem Polimlju koja je okupljala narod sa severa današnje Crne Gore.

Pročitajte još: Đurđeve stupove "ukočio" Unesko

- U vreme Nemanjića on je funkcionisao veoma dobro, blagodareći tome što mu je župan Prvoslav kao ktitor ostavio velika imanja, veliko vlastelinstvo, ali i tome što su mu kasniji kraljevi iz porodice Nemanjića, naročito Stefan Dečanski i car Dušan pomagali. Obnavljali ga, ukrašavali - priča vladika Joanikije, naglašavajući da posle kosovskog boja nastupaju teška vremena za ceo srpski narod. - Manastir ponovo dobija važnu ulogu jer je pridošli narod sa Kosova i Metohije počeo da se povlači u ova brda. Negde u to vreme, u 15. veku, dok su ovde vladali Brankovići, Episkopija budimljanska uzdignuta je - podseća vladika, na stepen mitropolije, pa je time i manastir dobio veći značaj.

Mesto gde je sahranjen Mojsije Zečević

Očigledno je i to da je manastir bio i centar oslobodilačkih pregnuća i pokreta u burnom vremenu turskog ropstva. Dokazi su brojni. Ovde je kao zatočnik slobode i praktično vođa ustanka za oslobođenje ovog kraja postradao od Turaka mitropolit Pajsije Kolašinović. Bio je jedna od ličnosti koje su tada vodile srpski narod i udahnjivale mu duh slobode - priča episkop Joanikije.

- Ovaj manastir je od svog nastanka do danas delio i dobro i zlo sa narodom. Zato je bio i ostao i božji i narodni dom, toplo pribežište i luka spasenja, svetinja koja je duhovno hranila i formirala pokolenja naših predaka. Od sveštenstva iz perioda turskog ropstva, posle epohe budimljanskih episkopa, koje je uzimalo teškoće naroda na svoja pleća (i zato kod naroda ostalo u svetloj uspomeni do danas) najčešće se pominju iguman Nikifor iz doba vožda Karađorđa i trojica igumana iz porodice Zečević. Čuveni Mojsije i ne manje zaslužni Nikodim i Joanikije - kaže episkop Joanikije, koji podseća na pet razaranja svetinje koju su zbog brojnih pogroma koje je pretrpela nazvali - manastir mučenik.

IGUMAN MOJSIJE

VLADIKA Joanikije naglašava da je bez sumnje najznačajnija ličnost u 19. veku od velikih igumana bio Mojsije Zečević.

- Bio je to pravi duhovni vođa Gornjeg Polimlja i Vasojevića. Poznat i po tome što je dosta naroda iz islama vratio u pravoslavlje. Bio je saradnik Svetog Petra Cetinjskog i velika potpora mladom Petru Drugom Petroviću Njegošu. Duhovnik i ratnik, čuvar svetinje koja je i u 19. i početkom 20. veka mnogo stradala. Pet puta je paljen, pljačkan, ali svaki put ljubavlju naroda prema ovoj svetinji obnavljan - objašnjava vladika Joanikije.