ČOVEK KOJI JE ODREDIO ZVUK HOLIVUDSKIH FILMOVA: Legendarni američki kompozitor i pijanista DŽon Vilijams danas slavi 90. rođendan

LEGENDARNI američki kompozitor i pijanista Džon Tauner Vilijams, koji već decenijama slovi za jednog od najvećih filmskih kompozitora svih vremena, danas proslavlja devedeseti rođendan.

Džon Vilijams i Stiven Spilberg, Foto EPA

U desetu deceniju života ulazi kao autor nekih od najpopularnijih, naprepoznatljivijih, od publike najslavljenijih a od kritike najhvaljenijih komada filmske muzike, a tokom karijere koja traje duže od šest decenija komponovao ih je toliko da odavno važi za čoveka koji je odredio i definisao zvuk (najznačajnijih) holivudskih filmova.

Njegove će kompozicije, povodom današnjeg jubileja a u slavu muzike i filma, Simfonijski orkestar RTS izvoditi početkom marta, na zatvaranju naše najznačajnije filmske manifestacije - Festa.

"Hari Poter", Foto IMDb

Postoji priča o tome kako se Stiven Spilberg obratio ovom kompozitoru - svom omiljenom saradniku, sa željom da mu ovaj kreira muziku za film "Šindlerova lista". Pogledavši film, Vilijams je oduševljeno rekao slavnom režiseru: "Za ovo je potreban bolji kompozitor od mene!", na šta je Spilberg uzvratio: "Znam, ali svi su mrtvi".

Naravno, napisao je Džon i tu muziku, koja prati i upotpunjuje ovu potresnu priču, uspevši da je ovekoveči i na tom, muzičkom planu - i da dobije Oskar za najbolju originalnu muziku, jednog od pet svojih i jednog od sedam koliko je "Šindlerova lista" pobrala.

"Otimači izgubljenog kovčega", Foto IMDb

Glavnu temu filma napisao je za solo violinu u pratnji simfonijskog orkestra, a veliki violinista Isak Perlman sa mnogo strasti i emocija ju je odsvirao.

Danas se upravo ova muzika nalazi na samom vrhu mnogih lista najboljih filmskih kompozicija u istoriji, a bez obzira na neminovna (ne)poklapanja na sličnim listama, zna se da je Vilijams potpisao filmsku muziku za bar osam od dvadeset najprofitabilnijih američkih filmova.

"Ajkula", Foto IMDb

Sa više od pedeset nominacija za najprestižniju nagradu najčuvenije Akademije, Vilijams je drugi po broju pojedinačnih nominacija za Oskar, a ispred njega je samo Volt Dizni.

Pored pet statueta Oskar stekao je i dva tuceta "Gremija", sedam filmskih nagrada britanske akademije i četiri "Zlatna globusa"... Američki filmski institut je 2005. proglasio Vilijamsovu muziku za "Ratove zvezda" iz 1977. najboljom američkom filmskom muzikom svih vremena, a ovaj saundtrak je sačuvan u Kongresnoj biblioteci u Nacionalnom registru snimaka kao delo od "kulturnog, istorijskog i estetskog značaja".

"Šindlerova lista", Foto IMDb

Međutim, nijedna od ovih impresivnih "brojki" ne govori toliko moćno i glasno o njegovom delu, poput činjenice da će, upitate li "prosečnog" filmoljupca o najomiljenijoj mu filmskoj muzici, najveći broj njih "na prvu" zapevušiti neku od kultnih Vilijamsovih tema. A zatražite li od nekog da napravi listu najboljih muzika za film, skoro je pa sigurno da će se bar polovinu liste zauzeti ostvarenja kojima je muzički "kumovao" Vilijams.

Kako i ne bi, kada ime Džona Vilijamsa uspeva da međusobno "ukomponuje" franšize i filmove poput "Ratova zvezda" ili "Indijane Džonsa", "Harija Potera" ili "Supermena", "Ajkule" ili "Parka iz doba jure", a na listi imena sa kojima je ostvario najplodonosniju saradnju prednjače velikani poput Stivena Spilberga (nije radio muziku za samo četiri njegova filma) ili Džordža Lukasa.

"Park iz doba jure", Foto IMDb

Vilijams je ostavio ogroman trag u istoriji muzike uopšte, ali je njegov doprinos filmu i filmskoj muzici od druge polovine 20. veka nemerljiv. Čak i ako mu kompozicije nisu preterano inovativne sa kompoziciono-tehničke strane, one su neprevaziđene u svakom drugom pogledu. Kultni je autor postao zahvaljujući sposobnosti da "iz prve" oseti i prepozna atmosferu filma i dočara je muzikom, uz vešt odabir instrumenata i zanimljivu orkestraciju. Melodije Džona Vilijamsa prepoznatljive su i nezaboravne i same za sebe, ali i po tome što su baš uvek u besprekornoj sprezi sa filmskom pričom, scenom ili likom, zbog čega je muzika igrala vrlo bitnu ulogu u građenju kultnih statusa ovih filmova - među kojima mnogi jesu stubovi pop kulture. Pojedine numere su uspele da umnogome nadrastu filmove iz kojih su potekle i zauzmu mesta na koncertnim programima uglednih orkestara.

Osim manje poznatih koncertnih kompozicija i muzike za TV serije, Vilijams je pisao i tematsku muziku za Letnje olimpijske igre 1984, za "NBC fudbal nedeljom uveče", muziku "Misije" koriste vesti dveju australijskih stanica...

Koreni i muzika

ROĐEN 8. februara 1932. u Njujorku, Džon Tauner Vilijams rastao je pored majke Ester i oca Džonija Vilijamsa, džez bubnjara i perkusioniste koji je svirao sa kvintetom Rejmonda Skota.

- Moj otac je bio čovek iz Mejna - bili smo veoma bliski. Moja majka je bila iz Bostona. Roditelji mog oca su vodili su robnu kuću u Bangoru u Mejnu, a otac moje majke je pravio nameštaj... Ljudi sa tim korenima nisu skloni da budu lenji - govorio je o svom poreklu.

Vilijamsova porodica se 1948. preselila u Los Anđeles, gde je Džon pohađao Srednju školu Severni Holivud gde je maturirao 1950. godine, a potom Univerzitet Kalifornije (Los Anđeles) dok ga je privatno podučavao italijanski kompozitor Mario Kastelnuovo-Tedesko. Vilijams je pohađao i Gradski koledž Los Anđelesa tokom jednog semestra, jer je ta škola imala studijski džez bend.

Preporučujemo

Kultura

0 0

E.T. NAJVOLjENIJI VANZEMALjAC: Hit film sa četiri oskara Stivena Spilberga pune četiri decenije živi u našim srcima

18. 01. 2022. u 18:28

Poznati

0 0

SMETAJU IM GEJ SCENE: Spilbergov film zabranjen u nekim zemljama

07. 12. 2021. u 21:59

Panorama

0 0

UKLETI FILM HOLIVUDA: Gotovo svi glumci pomrli - devojčica (12) sahranjena dan po premijeri, a onda svirepo ubistvo

29. 12. 2021. u 19:59

Kultura

0 1

KADA ĆE BITI SNIMLjEN "HARI POTER I UKLETO DETE": Reditelj Kris Kolumbus rekao da bi to bio blagoslov za milione obožavalaca

08. 01. 2022. u 14:50

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije