IZ MOSKVE U SRBIJU DOPREMLJEN JE U DELOVIMA: Priča o spomeniku Stefanu Nemanji treba da se prenosi "s kolena na koleno" (VIDEO)

SPOMENIK Stefanu Nemanji postao je jedan od simbola Beograda i Srbije.

Foto: Novosti online

Spomenik jednom od najznačajnijih srpskih vladara, osnivaču srednjovekovne srpske države, velikom županu Stefanu Nemanji, predstavlja bastion srpskog nacionalnog identiteta.

Nalazi na Savskom trgu u Beogradu, na početku Nemanjine ulice, ispred nekadašnje zgrade Glavne železničke stanice (nove zgrade Istorijskog muzeja Srbije). Delo je ruskog skulptora Aleksandra Julijanoviča Rukavišnjikova, člana Ruske akademije umetnosti. Otkriven je na Savindan, 27. januara 2021. godine.

Foto: N. Skenderija

Iz Moskve je u srpsku prestonicu dopreman sukcesivno, u delovima.

Na montiranju spomenika učestvovalo je oko deset ruskih majstora, uz domaće radnike koji su bili zaduženi za rekonstrukciju samog trga.

Foto: N. Skenderija

Spomenik je visok 23,5 metara iznad i pet metara ispod zemlje, težak je oko 80 tona, a postament predstavlja svojevrstan muzej na otvorenom, jer su oko žezla spomenika namontirani fragmenti vizantijskog šlema sa čije su unutrašnje strane mozaici koji predstavljaju delove iz života Stefana Nemanje. Plato oko spomenika popločan je kamenim kockama starim više od 100 godina, koje su pronađene tokom radova u neposrednoj blizini Savskog trga.

Spomenik koji je postavljen, razlikuje se od onog koji je pobedio na konkursu, jer Stefan Nemanja sada umesto krsta, u jednoj ruci drži mač, što je profesor Sima Avramović objasnio time da je Stefan Nemanja bio osnivač srpske i državnosti i duhovnosti, ali da je ipak prevagnula ideja državnosti koja se nije postizala ruskim krstom već, kao i uvek, mačem.

Prema rečima profesorke istorije srednjeg veka na Filozofskom fakultetu u Beogradu Smilje Marjanović Dušanić, Stefan Nemanja odavno je zaslužio spomenik.

O njemu govori kao o ličnosti koja je "obasjala" srednji vek, ali i kasnije vekove, sve do današnjih dana, a koju srpski narod, kao i njegove sinove, Svetog Savu i Stefana Prvovenčanog, prepoznaje kao one koji su "ustrojili dobar put srpskom otačastvu".

Foto: M. Stevanović

Predlog za podizanje spomenika velikom županu podneo je 16. decembra 2015. godine predsednik Srbije Aleksandar Vučić. Krajem te godine, Komisija za spomenike i nazive trgova i ulica Skupštine grada usvojila je inicijativu, koju su zatim prihvatili i odbornici Skupštine grada Beograda. U septembru 2017. godine Sekretarijat za kulturu Beograda raspisao je javni i pozivni, međunarodni otvoreni dvostepeni konkurs za izradu rešenja za obeležje Stefanu Nemanji.

Mač i žezlo Svetog Save: Svi simboli koji se nalaze na spomeniku

Spomenik velikom županu prikazuje rodonačelnika srednjovekovne srpske dinastije Nemanjića s mačem u desnoj i Hilandarskom poveljom u levoj ruci.

Stefan Nemanja u levoj ruci drži Hilandarsku povelju, spis izdat krajem 12. veka od strane Stefana Nemanje. Drugi verziju je izdao njegov sin Stefan. Original dokumenta se čuva u Hilandaru, a u spisu se opisuje život Stefana Nemanje.

Pisana je na pergamentu, dugom 63 a širokom 32,5 cm. Donji deo je sužen, počevši od 50. cm pa do kraja, tako da ima oblik nepravilnog trougla. Tekst je pisan ustavnim pismom, crnim mastilom. Ima ukupno 75 redova. Na kraju je Stefanov potpis ispod njega je datum (“meseca septembra 29. dan”) i potvrda kralja Vladislava.

Iz vizantijskog šlema na spomeniku proizlazi žezlo Svetog Save koji je simbol srpske državnosti i naše autokefalnosti.

Foto: Фото: Н. Скендерија

POGLEDAJ GALERIJU

Građani mogu da uđu u unutrašnjost šlema u kojoj je prikazana istorija dinastije Nemanjića.

Mozaike na reljefu unutar spomenika radio je ruski umetnik i ikonopisac Nikolaj Muhin, koji je radio i na Hramu Svetog Save.

Na reljefu, unutar šlema, nalaze se scene iz srpske istorije, iz slavne dinastije Nemanjića.

Na prvom reljefu nalazi se prikaz mnogobrojnih borbi u osvajanju i stvaranju srpske države.

Na drugom reljefu je scena na kojoj Stefan Nemanja predaje vlast svome sinu Stefanu, a tu je i Rastko to jest Sveti Sava.

Na trećem reljefu nalazi se prikaz prenosa moštiju Svetog Simeona i trenutka u kojem Sveti Sava miri svoju braću, dok je na četvrtom reljefu prikazana loza Nemanjića.

TEKST REALIZOVAN UZ PODRŠKU GRADA BEOGRADA.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije