Nalazištu Belo brdo preti potpuno uništenje

ARHEOLOŠKO nalazište Belo brdo značajno je u evropskim i svetskim okvirima, ali je nedovoljno istraženo i ugroženo klizištem, bez gotovo ikakvih objekata namenjenih turistima, bez vizitorskog centra, zgrade muzeja... Godinama se čeka na izradu planova za sanaciju, rekonstrukciju i konzervaciju samog nalazišta, pa su stanovnici naselja Vinča, gde se nalazi i ovaj lokalitet, odlučili da se uključe u rešavanje ovog problema.

Okupljeni u Udruženju za očuvanje i negovanje vinčanske kulture - "Neolit" pokrenuli su inicijativu za uređenje donjeg platoa u kojem nema arheoloških naslaga.

- Krajnje je vreme da ovaj biser praistorije i potencijalna turistička destinacija, nadomak Beograda, bude uređen onako kako dolikuje i kako bi učinile sve ozbiljne države Evrope, kojoj je Vinča postavila civilizacijske temelje pre više od 7.500 godina - kaže, za "Novosti", Slobodan Dobrić, potpredsednik Udruženja. - Ovo kulturno dobro od najvećeg značaja za državu povereno je na čuvanje, upravljanje i zaštitu javnim ustanovama pre više od 37 godina, a nalazište je i dalje neuređeno i nedostupno. Belo brdo mora da se zaštiti od potpunog uništenja.

Naš sagovornik kaže da u Muzeju grada Beograda nemaju sluha za njihove ideje.

- Na poslednjem sastanku su nam još jednom rekli da imaju mnogo problema sa ovim lokalitetom, da bi se bavili njegovim uređenjem - tvrdi Dobrić.

Udruženje su, međutim, podržali profesori beogradskog Arhitektonskog fakulteta, koji se već bave razradom njihovih ideja.

- U turističkom neolitskom parku Vinče bile bi replike kuća iz doba neolita, suvenirnica i informativni centar, objekti za održavanje radionica za decu i turiste, savremeni javni toalet za posetioce i turiste, velika letnja pozornica, kao i pristan za čamce, manje brodove i kruzere - objašnjava Dobrić. - Planirali smo izgradnju neolitskog kluba, galerije i lokalnog muzeja, zatim malog hotela za turiste. U donjem delu obale bilo bi nekoliko otvorenih i zatvorenih bazena sa geotermalnom vodom, kafići i prodavnice. Svi ovi sadržaji treba da budu uređeni tako da čine jedinstvenu ambijentalnu celinu neolitske Vinče.

* Slobodan Dobrić

Dobrić naglašava da je predlog njihovog udruženja jedinstven:

- Nijedna opštinska, gradska, niti republička institucija nije dostavila ni predlog, a kamoli rešenje za uređenje ovog nacionalno značajnog prostora.

OTPADNE VODE

DOK se meštani Vinče bave planovima za uređenje Belog brda, stručnjaci Muzeja grada Beograda i Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture još se bave otpadnim vodama, koje mogu da ugroze lokalitet. Zbog klizišta, koje već godinama ugrožava lokalitet, Muzej i Zavod su pre tri i po godine potpisali sporazum, kako bi se Belo brdo zaštitilo. Izrada studije istraživanja, zaštite i prezentacije arheološkog nalazišta nije prošla bez sporenja, o čemu smo ranije pisali, jer jedan od najvećih problema, sanacija 16 vodopropusnih septičkih jama, nije ni pomenut.