Rezervat Uvac: Logeri otkrivaju milenijumske tajne

MALA klimatološka stanica - loger, koja će stručnjacima davati podatke važne za naučna istraživanja, postavljena je nedavno u Ledenoj pećini, najvećoj u Specijalnom rezervatu prirode "Uvac". Ovo je prvi put da se takvi uređaji instaliraju u nekoj od pećina Uvca, a poslužiće za mnogobrojna speleoklimatološka istraživanja.

Kako kaže rukovodilac ovog naučnog projekta, magistar Danko Jović, iz Zavoda za zaštitu prirode Srbije, osim u Ledenoj, logeri će ubrzo biti postavljeni i u Ušačkoj, a potom i u Baždarskoj i Tubića pećini. Tako će, narednih godina, očitavanje podataka sa svih logera, naučnicima omogućiti da otkriju neke od milenijumskih tajni jednog od najvećih pećinskih sistema u Srbiji i na Balkanu.

- Postavljanje logera u Ledenoj pećini deo je multidisciplinarnih speleoklimatoloških istraživanja u Specijalnom rezervatu prirode "Uvac" - objašnjava Jović. - Sonde instrumenata koje smo postavili meriće temperaturu, relativnu vlažnost vazduha i koncentraciju ugljen-dioksida u pećinama, a svi parametri biće zabeleženi u jedinici sa memorijom i displejom. Merenja će se u početku "beležiti" svaka dva sata, a čitanje podataka obavljaćemo na mesec dana.

Sam projekat, po rečima našeg sagovornika, započet je prošle godine.

- Reč je o morfohidrološkim, paleontološkim, biološkim i arheološkim istraživanjima pećina Uvca - kaže Jović. - Posebno nam je važan nastavak speleomorfoloških istraživanja Ušačke, Ledene, Baždarske i Tubića pećine, kao i započinjanje sistematskog praćenja svih mogućih parametara u njima. Zato su, osim stručnjaka Zavoda za zaštitu prirode Srbije, u projekat uključeni i Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine, kao i zaposleni u Rezervatu "Uvac".

Specijalni rezervat prirode "Uvac" čuven je, pre svega, po uklještenim meandrima ove reke, ali i kao najveće stanište beloglavog supa na Balkanu i u Evropi.

- Posebna vrednost kanjona Uvca su i mnogobrojne pećine koje po veličini variraju od potkapina do Ušačkog pećinskog sistema, najvećeg poznatog sistema pećina u Srbiji - kažu u Specijalnom rezervatu "Uvac". - Sam Ušački pećinski sistem dug je 6.185 metara. Čine ga Ledena i Ušačka pećina, kao i jedna jama čiji su kanali međusobno povezani.

Logeri u Ledenoj pećini, Foto D. Ćirović

SEIZMIČKI SENZORI

KLIMATOLOŠKE stanice, odnosno logeri, postavljeni u Ledenoj pećini kanjona Uvca, nisu jedini "uređaji" koji u pećinama očitavaju različite parametre, važne naučnicima. Pre njih, temperaturni senzori postavljeni su u Resavskoj pećini, a seizmički u Resavskoj i pećini Risovači.