Uticaj Verdija na Nušića

Na četrnaestom izdanju pozorišnog festivala "Most družbe", u gradu Joškar Ola (Republika Marij El, Ruska Federacija), koji okuplja pozorišta koja igraju na ruskom jeziku širom sveta (Španija, Poljska, Mađarska, Jermenija...), jedna od najzapaženijih predstava je bila tatarska "Gospođa ministarka", u režiji Alekseja Molostova. Za ulogu Živke Popović, narodna umetnica (što je titula) Marina Bistrova dobila je glavnu nagradu Stručnog žirija festivala, za najbolju žensku ulogu. Živku Popović neodoljiva Bistrova je prikazala sa tačnom srpskom strašću za moći i za "nadgornjavanjem" sa čaršijom. Ministra "Si Po Po" igrao je zaslužni umetnik Ravilj Salimov, kćer Daru Lejsan Habibulina, a malog Raku (ovde revolucionara, sa kojim na scenu uvek dolazi i "Marseljeza") Rijaz Usmanov. Originalnog "večitog ljubovnika", Ninkovića, efektno je predstavio narodni umetnik Aleksandar Kočetov. Malo neobičan je bio Ujka Vasa, glumac Živkinih godina, Kamilj Kungurov. Iz potpuno druge priče od one u kojoj ga viđamo kod nas, više kao ceremonijal majstor u fraku, Pera Kalenić, "rođak po ženskoj liniji", bio je Ruslan Singatulin.

Pročitajte još: Odlazak popečitelja

Sama predstava, koja se igra pred rikvandom, na kome se vidi Beograd gledan sa Save, bez njegovih najpoznatijih obeležja, u kojoj se ni najmanjom opaskom ne "priznaje" gde se radnja događa, odvija se u nekoj vrsti mediteranskog dvorišta, ispod italijanskog balkona, kao za "Ribarske svađe" Goldonija. Gotovo sve vreme, familija koja opseda Živku sa svojim potraživanjima je na sceni. Komentariše i učestvuje u radnji, od samog početka, a ne tek u drugom činu, kako je napisano. To nije više Nušićev verbalni humor (prevod na ruski je tačan, ali nije u duhu našeg komediografa), nego neka vrsta italijanske komedije zabune, u kojoj je primarna ljubavna intriga, kako oko kćeri Dare, zeta Čede i kožarskog trgovca, tako i oko majke Živke. Neki muzički fon na univerzalno balkanske teme se povremeno uključi, ali dominantna muzika je Verdijev "Nabuko" ("Hor Jevreja")(!), kao i "Ja sam ja, Jeremija...", kojim se završava prvi čin...

Pročitajte još: POZORIŠNA KRITIKA: Resital kao pozorišna predstava

Veoma neobično "čitanje" Nušića reditelja Molostova je podaleko od suštine najpoznatije srpske komedije. U njoj mladi, a ne stari vode reč. U to ime, "Nikaragua" je mlad, mlađi od zeta Čede. Pojavljuje se, gotovo kroz celu predstavu, mladić u stilizovanim pantalonama iz naše narodne nošnje, sa nabeljenim licem i suzom Pjeroa (Nikita Loginov), jedan iz familije koja okružuje Živku i učestvuje u zbivanjima na sceni... Ne psuje se otac engleskom konzulu i predstava se ne završava Živkinim obraćanjem publici, sa porukom da idu kući i da nemaju čemu da se smeju, nego grupnom scenom sa bivšom ministarkom, dok Hristina (Oljga Sančarova) naglas čita trogateljni tekst iz Svetog pisma...

Uz nadu da će ovogodišnji selektor Sterijinog pozorja imati sluha za neobično tumačenje Nušića iz sasvim druge kulture (doneli smo snimak predstave), priznajemo da je, i ovako svedena na neku italijansku renesansnu komediju, "Gospođa ministarka" vredna pažnje i da uzbuđuje gledaoce, koji su je na festivalu u Rusiji pozdravili ovacijama.