Panorama

VELIKO NAUČNO OTKRIĆE: Otkrivena do sada nepoznata forma kiseonika

Predrag Stojković

01. 09. 2023. u 00:23

NOVI izotopi kiseonika, koje su naučnici prvi put primetili, prkose očekivanjima kako bi trebalo da se ponašaju. Reč je o izotopima kiseonik-27, a posebno kiseonik-28, koji imaju neobično visok broj neutrona u svom jezgru.

ВЕЛИКО НАУЧНО ОТКРИЋЕ: Откривена до сада непозната форма кисеоника

Kiseonik-28 je posebno zanimljiva enigma za naučnike. Dok bi konvencionalne naučne pretpostavke ukazivale na njegovu stabilnost, taj se izotop brzo raspada, dovodeći u pitanje ono što znamo o „čarobnim“ brojevima koji upravljaju atomskim jezgrima.

Jezgra čine nukleoni, odnosno subatomske čestice koje obuhvataju protone i neutrone. Iako atomski broj elementa zavisi od njegovog broja protona, količine neutrona mogu se razlikovati, dajući različite izotope. Kiseonik, sa 8 protona, tako može da ima različite brojeve neutrona.

Do sada je izotop kiseonik-26 imao najveći broj neutrona – 18, koji su u kombinaciji sa osam protona davali ukupno 26 nukleona. Ipak, tim predvođen nuklearnim fizičarom Josukeom Kondom sa japanskog Tokijskog instituta za tehnologiju otkrio je dva dosad neviđena izotopa kiseonika: kiseonik-27 i kiseonik-28, koji sadrže 19 odnosno 20 neutrona. Istraživanje tog tima objavljeno je u časopisu „Nejčr“.

Istraživanje je sprovedeno u fabrici snopa radioaktivnih izotopa RIKEN, namenjenom stvaranju nestabilnih izotopa. Proces je započeo ispaljivanjem snopa izotopa kalcijuma-48 na metu od berilijuma, što je rezultiralo lakšim atomima kao što je fluor-29, odnosno izotop fluora koji sadrži 9 protona i 20 neutrona. Naknadni sudari s metom tekućeg vodonika imali su za cilj da ogole jedan proton i proizvedu kiseonik-28.

Japanski naučnici su uspeli u tome, ali ne bez iznenađenja. I kiseonik-27 i kiseonik-28 pokazali su prolaznu nestabilnost, raspadajući se u kiseonik-24 zajedno sa tri ili četiri slobodna neutrona. Nestabilnost kiseonika-28, uprkos „magičnim“ brojevima 8 i 20 za protone i neutrone, probudila je znatiželju naučnika.

„Magični“ brojevi ključni su u nuklearnoj fizici, označavajući količine nukleona koji dovršavaju ljusku jezgra. Svaka ljuska uvodi značajan energetski jaz u odnosu na prethodnu. Kada i protonska i neutronska ljuska imaju te magične brojeve, jezgra je „dvostruko čarobna“ i izrazito stabilna.

Dominantna varijanta kiseonika na Zemlji je kiseonik-16, koji se nalazi u vazduhu i koji se smatra „dvostruko magičnim“. Pretpostavljalo se da će kiseonik-28 biti sledeći dvostruko magični izotop nakon kiseonika-16, iako su prethodni pokušaji da se on locira propali.

Kondov rad predstavlja objašnjenje za tu zagonetku. Njihova otkrića sugerišu nepotpuno ispunjenu neutronsku ljusku, što dovodi u pitanje da je broj 20 zaista „magičan“ za neutrone.

Ova pojava je u zanimljivoj korelaciji sa pojavom poznatom kao „ostrvo inverzije“ u kojoj izotopi neona, natrijuma, magnezijuma, a sada i kiseonika-28 sa 20 neutrona imaju ljuske koje nisu zatvorene, prenosi Sajens alert.

sputnikportal.rs

BONUS VIDEO - U STROJU NAJBOLjIH: "Novosti" na obuci novih pripadnika 72. brigade za specijalne operacije

Preporučujemo

VELIKO OTKRIĆE NA MESECU: Kineski rover otkrio skrivene slojeve ispod površine Meseca

Panorama

0 22

VELIKO OTKRIĆE NA MESECU: Kineski rover otkrio skrivene slojeve ispod površine Meseca

30. 08. 2023. u 23:58

VELIKO NAUČNO OTKRIĆE: U potpunosti dešifrovan hromozom Y - odgovoran za neplodnost, rak

Panorama

0 2

VELIKO NAUČNO OTKRIĆE: U potpunosti dešifrovan hromozom Y - odgovoran za neplodnost, rak

24. 08. 2023. u 00:05

KRVAVE SUZE GROFA DRAKULE: Naučnici otkrili razlog zbog kojeg je Vlad Cepeš uterivao strah u kosti

Panorama

0 1

KRVAVE SUZE GROFA DRAKULE: Naučnici otkrili razlog zbog kojeg je Vlad Cepeš uterivao strah u kosti

21. 08. 2023. u 00:31

DIJAMANTSKI NAKOVANJ: Napravljen materijal koji otkriva tajne Zemljinih dubina

Panorama

0 2

DIJAMANTSKI NAKOVANj: Napravljen materijal koji otkriva tajne Zemljinih dubina

20. 08. 2023. u 00:03

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

SUKOB NAM JE PRED VRATIMA Rute upozorava: Mi smo sledeća meta Rusije

Svet

3 18

SUKOB NAM JE PRED VRATIMA Rute upozorava: Mi smo sledeća meta Rusije

RUSIJA bi mogla da bude spremna da upotrebi vojnu silu protiv NATO-a u narednih pet godina, smatra generalni sekretar NATO-a Mark Rute.

11. 12. 2025. u 15:46 >> 16:40

OSUĐENI ZA UBISTVO STARCA U ZATVORU PADINSKA SKELA: Zrna saosećanja nemaju, izrečene višegodišnje kazne

Suđenja

0 3

OSUĐENI ZA UBISTVO STARCA U ZATVORU PADINSKA SKELA: Zrna saosećanja nemaju, izrečene višegodišnje kazne

SREĆKO Stefanović (22), Saša Stanković (22) i Dalibor Petrović (24) oglašeni su danas krivim u Višem sudu u Beogradu za teško ubistvo Stanimira Brajkovića (74) na bezobziran i nasilnički način u zatvoru Padinska Skela početkom februara 2024. godine. Ovom prvostepenom presudom Stefanović je osuđen na 19 godina zatvora, a Stanković i Petrović na po 18 godina.

11. 12. 2025. u 16:22

PEJAKOVIĆ: Srbi su skupo platili LAŽ o Jugoslaviji, koja traje od 45 i plaćaćemo je još

Poznati

0 0

PEJAKOVIĆ: Srbi su skupo platili LAŽ o Jugoslaviji, koja traje od '45 i plaćaćemo je još

GLUMAC Nikola Pejaković oduševljava publiku širom regiona ulogom Momčila u seriji "Tvrđava", koja se bavi ratnim devedesetim i raspadom nekadašnje države Jugoslavije.

13. 12. 2025. u 15:33