OTAC JUSTIN POPOVIĆ: Od progonjenog sveštenika do sveca

PRAVOSLAVNI vernici danas slave Blagovesti veliki hrišćanski praznik, ali i datum rođenja i upokojenja znamenitog Vranjanca, teologa i filozofa, arhimandrita, sada već svetitelja, Oca Justina Ćelijskog i Vranjskog.

Foto: J.S.

Arhimandrit Justin Popović rođen je na Blagovesti presvete Bogorodice, 25. marta po starom, odnosno 7. aprila po novom kalendaru 1894. godine u Vranju, od oca Spiridona i majke Anastasije. Rođen na Blagovesti, na krštenju je dobio ime Blagoje. Porodica Popović bila je kroz najmanje sedam uzastopnih kolena sveštenička, u takvom okruženju mladi Blagoje sa 14 godina počeo je da izučava Jevanđelje.

Voleo je svetog Jovana Zlatoustog i molio mu se celog života. Posle završena četiri razreda osnovne škole u Vranju, najpre je završio devetorazrednu beogradsku bogosloviju Svetog Save.

Dvadesetogodišnji Blagoje, po blagoslovu mitropolita izgnane Srbije Dimitrija, monaški postrig primio je u pravoslavnoj crkvi u Skadru, i to na dan Svetog Vasilija Velikog, na Novu 1916. godinu. Tada uzima monaško ime Svetog Justina Mučenika i Filosofa. Pohađao je bogoslovske studije u Petrogradu, a zatim  u Oksfordu, da bi se po završetku rata i studija u Engleskoj, vratio u Srbiju i postao nastavnik  Bogoslovije u Sremskim Karlovcima. Odatle je ubrzo otišao na  Atinski univerzitet gde je uspešno doktorirao.

Kao profesor Dogmatike na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu Otac Justin 1938. godine sa grupom srpskih mislilaca osniva prvo Srpsko filosofsko društvo, jer je celog života bio filosof, uvek otvoren za  suštinske filozofske i bogoslovske probleme.

Tokom Drugog svetskog rata otac Justin delio je sudbinu srpskog naroda i Srpske Crkve: živeo je po skrivenim srpskim manastirima prevodeći patrističke i hagiografske spise i baveći se egzegezom Novoga zaveta. Učestvovao je u pisanju Memoranduma Srpske Crkve o stradanju Srba u zloglasnoj NDH. Po dolasku nove komunističke vlasti u Jugoslaviju, 1945. godine, Justin je prognan sa Beogradskog Univerziteta, a zatim je i uhapšen i zatvoren. Uhapšen je u manastiru Sukovo kod Pirota i sproveden u beogradski zatvor. Iz zatvora su otac Justin i otac Vasilije spašeni dolaskom, u to vreme iz izgnanstva, Patrijarha Srpskog Gavrila. Zamalo streljan kao „narodni neprijatelj", prof. Justin Popović proteran je iz Beograda, bez penzije, lišen ljudskih, verskih i građanskih prava. Menjao je manastire u kojima je boravio ali nijedna obitelj nije smela duže da ga zadrži. Po promislu Božjem, međutim, u jednom susretu u Beogradu u proleće 1948. godine, tadašnja igumanija  Svetoćelijska, mudra i odvažna mati Sara, pozvala je Oca Justina u ženski manastir Ćelije kod Valjeva, gde će on živeti  praktično u kućnom pritvoru od 27. maja 1948. godine pa sve do smrti 1979.       

Posledica tog i takvog progona dovela je do toga da ga čak i njegovi Vranjanci progone i neprijateljski se ophode prema njemu i kad god bi došao u svoj rodni grad. Iako se protivio rušenju kuće, tadašnja vlast ipak je 1964. godine srušila porodičnu kuću Justina Popovića. Iz revolta, očajan i tužan zbog tog postupka, nikada više nije došao u Vranje. Ipak, pojedini Vranjanci, čak i krišom posećivali su Avu u manastiru Ćelije, a on bi se uvek interesovao za svoj rodni grad.

Načinjenu mu nepravdu Vranjanci će pokušati da isprave tek 15 godina nakon njegove smrti, kada je 1994. godine u gradskom parku u Vranju podignuta spomen bista Ave Justina, a istog dana je postavljen i kamen temeljac za obnovu porušene porodične kuće ovog znamenitog Vranjanca. Danas je u ovoj kući smešten Svepravoslavni centar „Prepodobni Justin Ćelijski i Vranjski“.

Njegov grob kraj manastirske crkve u Ćelijama postao je mesto pokloništva za mnoge pobožne duše. Blagodatna preporođajna čuda na njegovom grobu i po njegovim molitvama već su zabeležena, a 2010. godine Sveti arhijerejski sinod uveo ga je u kalendar Svetih srpske vascele pravoslavne Saborne crkve, posvetivši mu 14. jun, kada se slavi i Sveti Justin Mučenik i Filosof.

Preporučujemo

Društvo

0 6

USTAŠE GA UBILE ZBOG DEPEŠE154? Navršava se 50 godina od atentata na Vladimira Rolovića, ambasadora Jugoslavije u Kraljevini Švedskoj

07. 04. 2021. u 09:00

Društvo

2 0

DUG OBRENOVIĆIMA KOČE GRAMZIVI VLASNICI LIVADA: Gradnja replike letnjikovca dinastije u Takovu kasni

04. 04. 2021. u 21:00

Društvo

0 6

ZLATNO DOBA SENjSKOG RUDNIKA: Istorijat najstarijeg rudarskog naselja u Srbiji između korica monografije

04. 04. 2021. u 19:51

Društvo

0 2

JOŠ 130 ŽRTAVA POKOLjA U VELICI? Bliži se kraj sakupljanju podataka o ubijenima u najvećem zločinu u Crnoj Gori u Drugom svetskom ratu

31. 03. 2021. u 12:00

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije