Dnevnik zabluda: Svetli trenuci arhitekture

NA planu kapitalnih investicija, proteklu godinu je pratila ekspanzija. Skoro svakodnevno, u Srbiji je svečano otvorena deonica kolske saobraćajnice, postavljen kamen temeljac ili puštena u pogon proizvodna hala. Akteri ovih graditeljskih dostignuća po pravilu su inostrane građevinske firme angažovane na račun građana Srbije ili strani investitori koji u našoj zemlji razvijaju poslove zasnovane na velikodušnim domaćim dotacijama i bagatelnoj radnoj snazi. Na velikim arhitektonskim projektima u zemlji rade poznata svetska imena: Boris Podreka, Jan Gel, biroi Skidmor Ovings i Meril, Fenvik Iribaren, arhitekti i mnogi drugi. Ali, i pored eksplozije gradnje, urbanizam i arhitektura danas nemaju svoje ministarstvo u državnoj upravi, već je to Ministarstvo građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture.

Iako zapostavljena, domaća arhitektura je 2019. imala svetle trenutke u kojima su srpski arhitekti zablistali svojim inventivnim rešenjima. Navešću nekoliko zapaženih. Autori arhitekte Branimir Popović i Nataša Stanković izradili su projekte vinarije "Virtus" u Viteževu, kod Svilajnca. Čistih, minimalistički jednostavnih arhitektonskih oblika, ovaj objekat je izgrađen znalačkom upotrebom prirodnih materijala - opeke i drveta i bez sumnje predstavlja visoki domet srpske arhitekture.

Pročitajte još - Dnevnik zabluda: Arhitektura i zemljotresi

U Beogradu je realizovana arhitektonska rekonstrukcija sedišta nekadašnjeg projektantskog i građevinskog preduzeća "KMG Trudbenik" u poslovnu zgradu "Bulevar 79". Smeo i jasan arhitektonski izraz novom objektu i celokupnoj mikrolokaciji Bulevara kralja Aleksandra dao je arhitektonski biro "Remorker arhitekti" iz Beograda.

Među ostvarenjima srpskih arhitekata izvan zemlje ističe se Srpska spomen-kapela na Vojnom groblju u Mauthauzenu izgrađena po projektu arh. Dragana Bobića i inž. Borislava Tegeltije. Autori su ostavili značajan kulturni, memorijalni i verski beleg Srba na teritoriji Austrije, zemlje koja je u ratu koji je sama otpočela poražena upravo od žrtava kojima se ovaj spomenik podiže. Iako površinom mali, projekat je izuzetno složen, u potpunosti uobličen po crkvenim kanonima.

Na planu dizajna upotrebnih predmeta, posebnu pažnju privukao je Val desk organizer, studija "Abovus" arhitekata Maje i Ivana Stefanovića, razvijen da uredi veliki broj predmeta koji se svakodnevno nalaze na našim radnim stolovima i od površine za rad načini kreativno mesto. Projekat je nagrađen prestižnom slovenačkom nagradom BIG SEE.

Izložba "Stvaranje modernog Beograda: od 1815. do 1964. iz zbirke Muzeja grada Beograda" autora i kustosa Angeline Banković i Zlate Vuksanović Macure približila je sugrađanima bogatstvo istorije naše prestonice. Kroz vrednu fotodokumentacionu građu, razglednice i makete, autorke su izložile najvrednije artefakte među oko 17.000 koji se danas čuvaju u Muzeju grada Beograda.

1. Vinarija "Virtus", Branimir Popović i Nataša Stanković

2. Poslovna zgrada "Bulevar 79", "Remorker arhitekti"

3. Srpska spomen-kapela na Vojnom groblju u Mauthauzenu, Dragan Bobić i Borislav Tegeltija

4. Val desk organizer, Maja i Ivan Stefanović

5. Izložba "Stvaranje modernog Beograda", Angelina Banković i Zlata Vuksanović Macura