FELJTON - PRIZIVANJE GENOCIDA U JASENOVCU: Jedna od poruka je bila da nema razlike između katolika i komunista

PIŠUĆI o zloglasnom logoru Jasenovac, Nadežda Vinaver, profesorka Beogradskog univerziteta i snaha znamenitog Stanislava Vinavera (1891-1955) tragala je i otkrivala podsticaje koji su mu prethodili, mamili njegove genocidne aktere.

Jedan od brojeva "Proletera", Foto Vikipedija

Profesorka je otkrila da su mu, među najzaslužnijim podstrekačima, bili jugoslovenski komunisti, pripadnici KPJ.

Ova partija je osnovana u prvoj posleratnoj godini (1919) i zaplovila je na talasima Oktobarske revolucije. Već na prvim izborima bila je i najveće iznenađenje, u parlamentu je bila treća po snazi. Parlament je bio uzan prostor za delovanje njenih ostrašćenih pristalica. Stranka je i u program ugradila terorizam kao metod borbe za vlast. Nju je trebalo i iskazati...

Spasoje Stejić, mladi molerski radnik, odlučio se da mrsku državu udari u glavu, da ubije prestolonaslednika Aleksandra. Sam je sačinio plan, nabavio bombu. Herojstvo nije ni sa kim želeo da podeli. U trenutku kad je Aleksandar potpisao ukaz o proglašenju prvog Ustava Kraljevstva (Vidovdanski) i izašao iz Skupštine, Spasoje se izvukao iz grma, krenuo... Bacio je bombu, ona se odbila od bankine, otkotrljala na drugu stranu...

Spasoje je brzo uhvaćen i znalo se šta mu sleduje.

Hrabre i sreća prati? Ženidba, sada već kralja, Aleksandra bila je veliki događaj, spektakl koji su pratili novinari i snimatelji od Amerike do Japana. Režirao ga je Branislav Nušić. Da bi tadašnji osuđenici, robijaši, zapamtili kad im se kralj ženio, sačinjen je i poduži spisak pomilovanih. Kako se na tom spisku našao i atentator, komunista - proleter Stejić?

POSLE venčanja i svadbenog slavlja, kapija dvora se nije zatvarala, a ni ulazi u njegove odaje. Tu se formirao red dama i obožavateljki koje su čekale da iskažu svoje oduševljenje Njenom kraljevskom visočanstvu. Među tim ženama je bila i jedna, ni dama ni poznata. Bila je to Spasojeva majka. I ona je čestitala, a onda, plačnim glasom i uz bujicu suza, od kraljice zamolila milost - da joj spase život sina jedinca! Očevici su zapisali da je i kraljica pustila suzu, da je sekretar upisao Spasoja u spisak pomilovanih.

Spasoje je živ i zdrav izašao iz Sremskomitrovačkog zatvora 1941., ali je poginuo kao partizan na Sutjesci.

Teroristički vid borbe komunisti su nastavili. Promašili su kralja, ali ne aktuelnog ministra unutrašnjih poslova, demokratu Milorada Draškovića, koga su ubili u Delnicama. Posle toga, u strahu od masovnog prezira, vrh partije je osudio taj vid herojstva svojih "neodgovornih članova" koji nisu tražili saglasnost rukovodstva. Bilo je već kasno, KPJ je zabranjena. Njeno rukovodstvo se razbežalo, a glavnina je dospela u Moskvu gde je, pod uticajem Kominterne, menjala ciljeve i vidove borbe. Pod čudnim okolnostima 1938. godine bio je lišen života i njen osnivač Filip Filipović.

KOMUNISTIČKA PARTIJA je od 1929. izdavala, ilegalno, list "Proleter", kao zvanično glasilo. Štampao se na više mesta, najduže u štampariji u Beču. Tekstovi objavljivani u njemu danas zvuče nestvarno. O Srbiji i Srbima govorili su i pisali, kao da su bili pri poremećenoj svesti. Na Petom kongresu Kominterne, 1924. u Moskvi, prihvaćen je stav - da Jugoslaviju treba razbiti, prihvaćena je tako krilatica država poraženih u Prvom svetskom ratu, da je ona "veštačka tvorevina". Prva faza razbijanja je trebalo da započne zahtevom Hrvatske, Slovenije i Makedonije za istupanje iz Jugoslavije.

Na kongresu KPJ, održanom 1928. u Drezdenu, zahtev je bio dopunjen i odlukom - da Kosovo i Metohija mora pripasti Albaniji, što su podržali i srpski komunisti.

Komunisti su dugo (posebno preko "Proletera") prizivali i na kraju dozvali genocide i jasenovce za srpski narod. Kako su reagovali na zvanično proklamovanu Jugoslaviju 1929?

"... Srbija je objavila krvavi rat svim potlačenim narodima Jugoslavije - Hrvatima, Slovencima, Albancima, Crnogorcima, Nemcima, Mađarima... itd. ("Proleter" u broju za oktobar, 1929)

ANALIZIRANE su i prilike u prvih deset meseci Jugoslavije i to iscrpno:

Dole sa krvavom srbijanskom monarhijom! Dole veliko-srpska politika nacionalnog ugnjetavanja!" (1. decembar, 1929)

U jednom trenutku (tu je bio "Proleter") komunisti su sagledali prilike u kraljevini i procenili da su Hrvati životno ugroženi: "... Interesi hrvatskog naroda, to su interesi komunista i samo budala može biti protiv svojih interesa. (...) Tko napada komuniste taj radi protiv interesa hrvatskog naroda, taj je saveznik beogradskih vlastodržaca i vojno-fašističke diktature. Tko napada komuniste taj iz zasede puca u leđa najboljim sinovima hrvatskog naroda". (br. iz maja 1937)

PARTIZANSKU (ratnu) lozinku - "bratstvo i jedinstvo" uopšte nisu pominjali i nikad nisu narod i nikad nisu prezentovali podatke - koliko je u vreme kraljevine građana (milom ili silom) promenilo nacionalnost; nisu ponudili statističke podatke iz kojih se moglo zaključiti kako su Beograd i Srbija opljačkali Hrvatsku, a upravo je ona u kraljevini postala najrazvijenija oblast.

Briga komunista nisu bili samo Hrvati - radnici i seljaci - već i Hrvati - katolici.

"Proleter" u broju iz 1936. se upitao: "Šta razdvaja komuniste i katolike", dva krupna društvena pokreta?

"Glavnu masu katoličkih organizacija sačinjava seljaštvo, malograđani, seljačka i gradska sirotinja i omladina tih slojeva... Socijalno-ekonomske razlike između masa iz katoličkih komunističkih organizacija nema, one su upućene na saradnju...".

"Što bliže narodu, što tešnje rame uz rame sa svim slojevima hrvatskog naroda protiv glavnog neprijatelja: velikosrpske hegemonije ...".

LAKO je uočiti da su "Proleter" i vrh KPJ svoju aktivnost usmerili na Hrvate i događanja na njihovom prostoru. Srba nema ni među autorima, a ni događajima koji su se zbivali, na Beogradskom univerzitetu. "Rame uz ramena Hrvata" postao je uspešniji mamac od onog - "Proleteri svih zemalja ujedinite se".

Za trasiranje ustaškog puta i NDH komunisti su dali svoj doprinos, pa otud nastojanja da partija proletera uđe u koaliciju sa ustašama 1941.

Hrvatska i Slovenija su imale svoje komunističke partije (Srbija ju je zaslužila tek posle Drugog svetskog rata), dosta članova i pripadnika rukovodstva kaljeno je u Moskvi i Španiji, pa je čudilo što nisu, u Žumberku ili Kumrovcu, ispalili prvu ustaničku pušku?

SARADNjA USTAŠA I KOMUNISTA

POVODOM ustaškog ustanka 1932. godine na Velebitu "Proleter" iz 1932. piše: "Komunistička partija (ne kaže se koja?) pozdravlja ustaški pokret ličkih i dalmatinskih seljaka i stavlja se potpuno na njihovu stranu. Dužnost je svih komunističkih organizacija i svakog komuniste da taj pokret potpomognu, organizuju i predvode... Svako ustajanje protiv velikosrpske vojno-fašističke diktature komunisti pozdravljaju i čak se nude da predvode taj pokret".

SUTRA: KROJAČI VELIKE HRVATSKE

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije