Društvo

ŽIVOT NA ŽEDNOJ BELOKAMENICI: Selo Trnava na Zlatiboru dobilo istorijski "rodoslov"

Dragoljub Gagričić

21. 02. 2021. u 15:30

TRAGAJUĆI po arhivskoj građi, još od turskih poreskih deftera knežine Rujno u Beogradskom pašaluku, pa u nizu popisa Kneževine Srbije, matičnih knjiga, publikacija, zapisa i svedočenja građana, Milosav Obradović (73), profesor matematike iz Trnave i Danilo Stanojević (64), istraživač zavičaja iz Zbojštice, ostavili su naraštajima u monografiji "Trnava na Zlatiboru" podatke o prošlim vremenima, poreklu familija i doseljavanju na ove prostore, kao i značajnim zbivanjima.

ЖИВОТ НА ЖЕДНОЈ БЕЛОКАМЕНИЦИ: Село Трнава на Златибору добило историјски родослов

Foto Privatna arhiva

Selo u istočnom delu opštine Čajetina, između Sirogojna, Gostilja, Alinog Potoka i Rožanstva, na prosečnoj nadmorskoj visini od 880 metara, ima oblik kvadrata, na obodima šumskih potesa.

- Trnava je ime dobila, najverovatnije po trnu, niskom žbunu, a na belokamenici, koja oskudeva vodom, kao i okolina, jesu pašnjaci i livade. Uz stočarstvo i zemljoradnju, Trnavci su se bavili drvodeljstvom i drugim zanatima, a posebno kiridžilukom, razmenjivali po Srbiji luč i katran za žito, terali drvene sudove, te pekli kreč i ciglu i odlazili na sezonske poslove u okolnim selima i preko Morave i na branja kukuruza u Banatu. Mnogi su se, zbog nemaštine, raselili - kažu autori knjige u izdanju Biblioteke "Ljubiša R. Đenić" iz Čajetine.

MOBA Komšije kod Mladenka Mitrovića 1964., Foto Privatna arhiva

KROZ Trnavu je prolazio stari karavanski put od Užica i preko Ljubiša i Uvca izlazio na Carigradski drum. Karavani su stizali i sa istoka, od Novog Pazara preko Mučnja i na Vladajama još se raspoznaju ostaci turske kaldrme. Stari karavanski drum danas je regionalni put i žila kucavica ovog kraja.

UMEĆE Mitrovićev spomenik patrijarhu Raškoviću, Foto Privatna arhiva

- Ovde je sadašnje stanovništvo pustilo korene pre 270 do 300 godina. Doseljavanje iz stare Hercegovine, Polimlja i Raške započelo je u 18. i u većim ili manjim razmerama trajalo je do kraja 19. veka. Trnava je mnogima bila samo ustupna stanica. Obradovići i Milosavljevići su najstarije doseljeničke familije. Prema najstarijem poznatom dokumentu, Trnava je 1795. godine imala 14 kuća sa 39 poreskih glava. U popisu 1863. bilo je 149 kuća sa 1.040 stanovnika. Nepun vek kasnije selo je imalo 100 kuća sa 527 stanovnika, a 2011. godine 89 kuća sa 200 stanovnika - zapisali su među korice knjige Obradović i Stanojević.

Trnavci intelektualci

Trnavci su ponosni što su iznedrili šest doktora nauka i 21 meštanina sa fakultetskom diplomom. Zavičaj im je kičicom i dletom proslavio samouki slikar i vajar Vladimir Mitrović (1953-2016), pa nastavljaju tradiciju slikarske kolonije "Trnava".

UZ zapise o životu na novim ognjištima, ishrani, odevanju, krsnim slavama, krstonošama, svadbama, narodnom stvaralaštvu, kmetovima, zadruzi, prvoj školi (1948) ugašenoj posle četvrt veka, autori donose i najdragocenije podatke - rodoslove 35 familija sa ograncima. Najbrojnije su familije Obradovići, Dedovići, Ilići, Mihajlovići, Jankovići, Tošići...

USPOMENE Svadba u Trnavi, nekada, Foto Privatna arhiva

Iz knjige potomci danas mogu da saznaju ko je od predaka bio pod ustaničkim barjacima Karađorđa i Miloša, ko je u seljačkim odelima čuvao granicu od Turaka ili išao u Javorski rat. Na stranicama su i imena palih na bojištima 1912-1918. godine, te preživelih solunaca, ali i svedočenja o prilikama u Drugom svetskom ratu i zaposlenima u državnim službama.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

Novosti Google News
Tagovi

Pročitajte više

Drugi pišu

Komentari (0)

Ostavi komentar

Najnovije iz rubrike

Politika
Tenis
Fudbal
AKO NEKOM POZAJMITE OVU KNJIGU, NE OČEKUJTE DA VAM JE VRATI!

AKO NEKOM POZAJMITE OVU KNjIGU, NE OČEKUJTE DA VAM JE VRATI!