Broj zaposlenih i penzionera skoro isti

UKOLIKO se u Srbiji nastave sadašnji populacioni i ekonomski trendovi koji utiču na finansijsku održivost penzijskog sistema, uskoro može doći do situacije da penzije budu na nivou osnovne socijalne pomoći ili tek nešto više od toga, smatraju u Partiji ujedinjenih penzionera Srbije.

PUPS je naveo da je obavezno penzijsko osiguranje, kakvo danas funkcioniše u Srbiji, osmišljeno kao proces u kojem trenutno zaposleni uplaćuju sredstva u penzioni fond da bi mogle da se isplaćuju penzije, kao i da je za funkcionisanje tog procesa potrebno da tri zaposlena uplaćuju sredstva od kojih će se isplaćivati penzija jednog penzionera, odnosno da odnos broja penzionera i broja zaposlenih bude barem 1:3.

PROČITAJTE JOŠ: Sporno vraćanje novca od penzija?

- Ideja je da treba graditi novi sistem, odnosno formirati fond koji bi bio garancija za redovne isplate penzija - kaže Momo Čolaković iz PUPS-a. - To bi bilo vezano za kapitalnu dobit velikih javnih kompanija koje bi deo profita uplaćivale u taj fond. Ideja je preuzeta iz Francuske i zapadnih zemalja kojom bi se nadomestio nedovoljan broj radnika.

PUPS je uputio poziv svim političkim partijama da otvore dijalog o pronalaženju načina za promenu penzijskog sistema, koji je u sadašnjem obliku neodrživ.

Dodatni problem, smatraju u PUPS-u, donela je informatička ekspanzija i tehnološki napredak u svetu, kao i sve veća automatizacija proizvodnih procesa. Kompanije sa tehnološki intenzivnim procesom rada, a manjim učešćem radne snage koje ostvaruju izuzetno visoke profitne stope, trebalo da budu među začetnicima posebnog fonda koji bi služio kao rezerva za slučaj problema u redovnom funkcionisanju isplata penzija.

- Kada bi svi nezaposleni našli posao, taj odnos ne bi bio dovoljan za održivost ovakvog penzijskog sistema - smatraju u PUPS-u. - Problem finansijske održivosti penzijskog sistema ukoliko se broj zaposlenih smanjuje a broj penzionera raste, države prevazilaze povećanjem zaposlenosti, produženjem radnog veka ili garancijom države koja iz budžeta obezbeđuje nedostajuća sredstva za isplatu penzija, a ponegde se formiraju rezervni fondovi sa istom namenom.

STALNO SMANjENjE ZAPOSLENIH

SREDINOM prošlog veka odnos broja penzionera i broja zaposlenih bio jedan prema pet, što je idealan odnos za funkcionisanje penzijskog sistema sa tekućim finansiranjem. Početkom šezdesetih taj odnos je dostizao i jedan prema šest, ali je početkom sedamdesetih pao na 1 prema 3,5, što se održalo i osamdesetih, da bi početkom devedesetih taj odnos pao na 1 prema 2,5. Početkom ovog veka ovaj odnos dodatno pada.

PROČITAJTE JOŠ: Na presađivanje organa hitno kod Italijana

PETINA PRIMA NAJNIŽI IZNOS

Prosečna penzija u Srbiji iznosi oko 25.000 dinara, a najveći procenat penzionisanih, oko 21 odsto, prima između 10.000 i 15.000 dinara, dok 131.000 najsiromašnijih dobija penziju manju od 10.000 dinara. Već tri godine se penzije ne izjednačavaju sa rastom cena, dok je usklađivanje sa rastom zarada prestalo 2003. godine.