SPOMEN-PARK DIMITRIJU BEGOVIĆU: Uređenje mesta oko groba jednog od vođa Topličkog ustanka, kod Kuršumlije

JUNACI Topličkog ustanka, jedinog na evropskom kontinentu usred Prvog svetskog rata, protiv okupacionih snaga u Srbiji (u prvom redu Bugarske), koji je započeo krajem februara 1917. i trajao oko mesec dana, i obuhvatio je teritoriju Topličkog okruga - Kosanički, Prokupački, Jablanički i Dobrički srez i istočne i srednje predele Kopaonika, nisu pali u zaborav.

Ustanički štab opštine Medveđa, 1917, Dimitrije Begović stoji drugi sleva / Foto Toplički muzej

Upravo to potvrđuje i realizacija ideje da se uredi mesto gde je grob Dimitrija Begovića, komandanta Jablaničkog odreda.

Dimitrije Begović je učestvovao u borbama koje su jedinice jablaničkih ustanika vodile sa bugarskom vojskom od 13. marta do decembra 1917. i januara 1918. godine. U tim borbama je poginuo veliki broj hrabrih Jablaničana, među njima i Dimitrije Begović. Preživeli jablanički ustanici učestvovali su u završnim operacijama srpske vojske, septembra i oktobra 1918. godine, prilikom oslobađanja srpskih krajeva.

Jedan od vođa čuvenog Topličkog ustanka dobiće, prema tvrdnjama poštovalaca njegovog junaštva, spomen-park kakav zaslužuje. Ideja profesora Dragana Simeunovića sa Fakulteta političkih nauka u Beogradu počela je da se realizuje projektom prokupačkog Narodnog muzeja o uređenju mesta na kojem se nalazi grob poznatog vođe Topličkog ustanka, dok je u Kuršumliji grupa poštovalaca lika i dela ovog junaka formirala Inicijativni odbor za uređenje Begovićevog groba.

- Smatramo da je spomen-ploča Begoviću na mestu gde su sahranjeni njegovi posmrtni ostaci nedolična veličini žrtve koju je dao u Topličkom ustanku, tako da smo za početak očistili okolni prostor od korova kako bi se nastavila realizacija projekta prokupačkog Narodnog muzeja. Projekat predviđa postavljanje sarkofaga sa natpisom na mestu gde je grob, potom izgradnju amfiteatra, biste sa likom Begovića visine pet metara koju će raditi naš poznati vajar Dragan Radenović, kao i mesto za molitvu. Na mestu spomen-parka postaviće se i krst koji će se videti sa svih strana - objašnjava Darko Orbović, privrednik iz Kuršumije i jedan od članova Inicijativnog odbora za uređenje spomen-parka jednom od čuvenih vođa Topličkog ustanka.

GRUPA entuzijasta okupljenih oko Inicijativnog odbora prošle sedmice je uredila okolni prostor. Apeluju na "Puteve Srbije" da pomognu u uređenju prilaznog puta do mesta na kojem je sahranjen komandant Jablaničkog odreda u Topličkom ustanku.

- Do ovog mesta na kojem se nalazi Begovića grob može se stići iz pravca Prolom Banje, putem pokraj crkve Lazarice, potom iz pravca Prokuplja preko Belog kamena, ali i iz pravca okolne tri opštine Medveđe, Bojnika i Leskovca, tako da će uređenjem spomen-parka, ovo mesto postati turistička destinacija - kaže Orbović, koji je i novčano pomogao uređenje prostora oko grobnog mesta Begovića.

Uređenje mesta na kojem je sahranjen Dimitrije Begović, komandant Jablaničkog odreda / Foto D. Zečević

I Darko Zarić, istoričar prokupačkog Narodnog muzeja "Toplica" čiji je projekat sa 500.000 dinara podržalo Ministartvo kulture, ističe da će značajan deo sredstava biti uložen i iz privatnih izvora jer je uređenje spomen-parka čuvenom vođi Topličkog ustanka značajno ne samo za kuršumlijsku opštinu sa čijeg područja potiče Begović, već i čitavu Toplicu, kao i okolne opštine koje se graniče sa ovim područjem.

- Deo projekta realizovaćemo do kraja ove, a sve predviđene aktivosti oko spomen-kompleksa završićemo do kraja naredne godine - kaže Zarić.

NIJE SE PREDAO BUGARIMA

- DIMITRIJE Begović je rođen u kuršumlijskom selu Dobri Do. Poznat je po junaštvu, jer činjenica je da je odbio ultimatum Bugara kada su ga prvi put opkolili 1917. godine da preda četu sa svojim mladim borcima ili će mu ubiti trudnu ženu i četvoro maloletne dece od pet, šest, osam i jedanaest godina. Porodicu su mu zapalili, a on se sa svojom četom izvukao. Sledeći put opkoljen je januara 1918. godine i navodno je želeo da se preda, ali je bombom razneo sebe i nekoliko bugarskih oficira - ističe Darko Zarić junaštvo Begovića, čija je sestra posle tri godine ubila čoveka koji je Bugarima odao položaj njenog brata.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije