Dok se krize rasplamsavaju, oružari trljaju ruke: Izveštaj SIPRI o trgovini naoružanjem u svetu

AMERIKA i dalje drži neprikosnoveno prvo mesto kao najveći proizvođač i izvoznik oružja u svetu, stoji u izveštaju stokholmskog Instituta za mirovna istraživanja SIPRI, koji obuhvata period od 2015. do 2019. godine.

Po izvozu su ispred Rusije, Francuske i Nemačke, ali su im se, po proizvodnji Kinezi približili. Kina je postala drugi najveći proizvođač naoružanja u svetu, pošto su pretekli Rusiju, koja je sada na tređem mestu, ali je Peking i dalje peti po prodaji oružja drugim zemljama.

Novi izveštaj stokholmskog Instituta za mirovna istraživanja SIPRI, objavljujući nove podatke u vezi sa svetskim kretanjima u proizvodnji i trgovini oružjem, ujedno ističe da SAD, Kina, Saudijska Arabija, Indija i Francuska zajedno za oružje izdvajaju više novca od svih drugih zemalja sveta.

- Vizija sveta bez atomskog naoružanja stvar je prošlosti. U različitim zemljama sveta razvija se novo nuklearno oružje - ističe SIPRI.

Institut uočava da je 100 najvećih firmi za proizvodnju oružja prošle godine povećalo promet za skoro pet odsto, pri čemu na naoružavanju najmanje štedi Saudijska Arabija, koja je najveći kupac na svetu.

U kriznom području Bliskog istoka prodato je čak 61 odsto više oružja poslednjih pet godina nego pet godina pre toga, zbog čega analitičari strahuju da se povećava opasnost od sukoba Rijada i Teherana.

I za odbranu i za napad

SAD su povećale izvoz oružja za čak 23 odsto, i to najviše u Saudijsku Arabiju i u Ujedinjene Arapske Emirate. Preko trećine oružja, kojim se trguje širom sveta, dolazi iz SAD.

Rusija, kao drugi najveći svetski trgovac oružjem, zaostaje za SAD. Prodaja ruskog oružja se, prema podacima SIPRI, smanjila za 18 procenata poslednjih pet godina. S druge strane, Francuska je postala treći najveći trgovac oružjem - sa 72 odsto više izvezenog naoružanja i borbene opreme nego u poslednjih pet godina.

Nemačka je na četvrtom mestu među najznačajnijim svetskim izvoznicima oružja. Ona je jedna od pet zemalja čiji izvoz predstavlja više od tri četvrtine globalne trgovine oružjem i vojnom opremom.

U ponudi najraznovrsnije oružje

Nemačka vlada tvrdi kako vodi "restriktivnu" politiku izvoza oružja, iako je između 2015. i 2019. godine izvoz porastao za 17 odsto. Od jeseni 2018. Nemačka, međutim, ne izvozi oružje Saudijskoj Arabiji, kao odgovor na ubistvo saudijskog novinara Kašogija, ali isporučuje značajne količine oružja zemljama koje nisu članice NATO.

TRGOVINA

SIPRI procenjuje da je obim međunarodne trgovine oružjem između 80 i 100 milijardi američkih dolara godišnje. Tako trgovina oružjem i vojnom opremom čini manje od jednog procenta svetske trgovine.