TV KRITIKA: Početak nacionalne sage

PRVA epizoda TV serije "Koreni" pokazala je da se radi o veoma ozbiljnom projektu, osnovanom na najboljem iz romana Dobrice Ćosića "Koreni", koji više od sedam decenija pripada vrhu naše nacionalne književne klasike, što nam daje osnova da očekujemo dalje rezultate. Glavna linija romana (i serije) temelji se na sukobu između tradicionalne i patrijarhalne, ali slobodarske Srbije poslednjih Obrenovića, oličene u glavnoj ličnosti romana, bogatom seljaku i narodnom tribunu radikalske provenijencije Aćimu Katiću i sinu mu Vukašinu, pravniku sa Sorbone, intelektualcu i visokom činovniku naprednjačko-liberalnog režima, zapadnjaku od ugleda i uticaja. Na delu su, dakle, dve Srbije: jedna narodna i tradicionalna, druga liberalna i kosmopolitska; prva okrenuta moralnoj vertikali slavne srpske istorije, druga zagledana u Zapad i evropske vrednosti. Prva tvrdoglava i nepokorna; druga sklona komprimisima i promeni svesti. Da nije više od sto godina različitih svetskih i srpskih bura, mogli bismo reći - kao danas. Sa dužnim poštovanjem prema razlikama u istorijskom kontekstu i nijansama - na delu je zbilja ista matrica: u tom nesaglasju mogu se tražiti koreni dve današnje Srbije.

PROČITAJTE JOŠ: TV KRITIKA: Pukotina u vremenu

Tako su postavljene i vodeće uloge u TV seriji. U prvoj epizodi dominira gazda Aćim, zahvaljujući izvanrednoj igri Žarka Lauševića. Ovaj glumac našao je snage i umeća da izgradi jedan zreo dramski lik, osnovan na uverljivom repertoaru znakova. Po svemu što se vidi na samom početku u pitanju je valjan glumački posao i - veliki povratak! Sasvim drugačiji utisak ostavlja zatočnik "druge Srbije", Vukašin Katić (Radovan Vujović). On je opremljen različitim znacima, ravnodušan, sav u naglašenoj mrzovolji prema svojima, iz čega ponekad probija prezir. Oba lika tako su postavljena u scenariju jednog od naših najboljih scenarista Đorđa Milosavljevića, koji je iz Ćosićevog klupka razdora za početak izdvojio agonistu i antagonistu, učinivši ih, sasvim aristotelski, dramski dominantnim. Tako je i sukob među njima dobio potrebnu istorijsku, ali i mitološku dimenziju. Između njih stoji Simka (Sloboda Mićalović), tragična ličnost, koja otkriva položaj žene u srpskom tradicionalnom društvu. I ovde se već naslućuje jedna složena uloga.

Fatalni raskid oca i sina događa se u svečanom trenutku svakog srpskog doma, na Badnje veče. Ovo sigurno nije slučajno kada se imaju u vidu svetosavsko nasleđe i još stariji, drevni obred obnove plodnosti, utisnut u znamenje ovog porodičnog praznika. Baš tada Vukašin nalazi da ocu, punom ljubavi i pažnje, saopšti da je odlučan da pređe u suprotni tabor i da se uhvati u kolo njegovog dušmanina. Ovaj glavni dramski momenat okosnica je prve epizode i sjajni početak jedne nacionalne sage, koja s pravom računa sa adekvatnim odzivom gledališta.