TVRTKO

Taj Tvrtko je ostvarenje projekta Benjamina Kalaja, autrougarskog upravitelja Bosne i Hercegovine u 19. veku koji je želeo da u njoj ukine istorijske Srbe i Hrvate i pretopi ih u neistorijske Bošnjake.

Za taj podhvat angažovao je "nauku" koja je srednjovekovno mramorje, srpske nadgrobne spomenike sa ćiriličnim napisima i krstovima, nazvala stećcima i pripisala ih sekti bogumila, koje je proglasila "pra-bošnjacima". Zatim je kreirana priča o "bošnjačkom kralju Tvrtku" da bi promovisala Bosnu kao samostalnu državu što ona nije bila.

Kraljevina Ugarska suštinski nije priznavala da je Tvrtko Kotromanić bio kralj, već ban njene oblasti, dela Srbije koji su Ugari osvojili u 12. veku. Kotromanići su pak politički mudro naglašavali vazalstvo Ugarskoj i koketirali sa katolicizmom, što nije neobično u to doba. Bečki istoričari nisu sporili da je Tvrtko bio Srbin pravoslavac i srodnik Nemanjića, jer inače ne bi mogao da se kruniše po pravoslavnom obredu u manastiru Mileševi, centru svetosavskog kulta i uzme titulu ime Stefana Tvrtka, kralja "Srbljem i Bosne i Pomorskih i Zapadnim Stranam".

Ne znamo šta je o radu svog sina Benjamina mislila Amalija fon Kalaj rođena Blašković od Ebetske poreklom iz srpskog vojnog plemstva u Ugarskoj. Enciklopedija "Britanika" navodi da ga je učila o poreklu i srpskoj istoriji a zatim uputila na studije slavistike. Beč ga je verovatno zbog dobre upućenosti u prošlost i prilike na Balkanu imenovao upraviteljem Bosne, ali tek kada se uverio u Kalajevu spremnost da se odrekne korena radi karijere. U tom svetlu, Kalaj, istinski tvorac "bošnjačkog Tvrtka" na kome Sarajevo gradi identitet, je uzor Srba koji se od početka 20. veka odriču i bore protiv sopstvenog identiteta u ime jugoslovenstva, Kominterne, evrofanatizma... iza kojih se krije samo sebični i iskompleksirani karijerizam.