CIKLUS PREDAVANJA U SANU: Austrougarsko viđenje Balkana u Velikom ratu

Dušan Fundić, viši naučni saradnik Balkanološkog instituta SANU i  dobitnik nagrade „Vaclav Felčak i Henrik Verešicki“ za najbolju knjigu iz istorije Srednje Evrope u prethodne tri godine koju dodeljuju Jagelonski univerzitet u Krakovu i Poljsko istorijsko društvo, govoriće o osnovnim pravcima razmišljanja donosilaca spoljnopolitičkih odluka u Austrougarskoj o Balkanskom poluostrvu i njegovoj budućnosti tokom Prvog svetskog rata. Posebna pažnja biće usmerena na aspekte južnoslovenskog pitanja i biće istaknut značaj istočne obale Jadranskog mora u strateškim zamislima Beča, kao i ideje o uspostavljanju hegemonije na Balkanu, ili barem na njegovom zapadanom delu, kao najvažnijeg ratnog cilja Dvojne monarhije.

Kako bi navedene teme bile stavljene u odgovarajući istraživački okvir, predavač će ukazati na važnost okolnosti koje su nastajale kao posledica složenog unutrašnjeg uređenja Austrougarske i skrenuće pažnju na to ko su zapravo bili donosioci odluka. Time se posebno misli na važnost neslaganja i sukoba između Ministarstva spoljnih poslova i austrougarske Vrhovne komande, ali i postojećih frakcija unutar navedenih tela, značaj „mađarskog faktora“ u oblikovanju spoljne politike, međuzavisnost unutrašnje i spoljne politike Austrougarske, te na međusobne pritiske i suparništva između savezničkih država Nemačke, Austrougarske i Bugarske koja su imala značajnog uticaja na razvoj planova o Balkanskom poluostrvu.

Pored navedenih tema biće ukazano i na značaj 1914. godine, kao nastanka novog okvira za razumevanje Balkanskog poluostrva unutar Dvojne monarhije i uz to će biti ponuđena analiza postojećih predubeđenja i predrasuda koje su austrougarske elite imale o balkanskim državama i narodima kao i njihov osobeni razvoj tokom Velikog rata.