DRŽAVA OPHRVANA PERMANENTNOM KRIZOM: Istoričar Ognjen Karanović o Srbima i ideji jugoslovenstva (VIDEO)
ISTORIČAR Ognjen Karanović novim predavanjem nastavlja ranije otvorenu temu odnosa srpskog naroda prema ideji jugoslovenstva. Od 1. decembra 1918. godine pa sve do propasti prve zajedničke države Južnih Slovena, Jugoslavija je bila „ophrvana permanentnom krizomˮ.Kako ističe Karanović, postojala su dva fundamentalno različita pogleda na jugoslovensku ideju koja su „u političkom smislu uslovila krvavi raspad Jugoslavije 1941. godineˮ.
kcns
Ti pogledi tiču se pitanja svrsishodnosti ove države. Tako je za srpski narod Jugoslavija bila „eshatološki izrazˮ svih njegovih težnji, jer je toj ideji pristupljeno sa uveliko izgrađenim nacionalnim identitetom. Stoga, u formiranju nadnacionalnog identiteta, koji bi se dalje integrisao u novi nacionalni identitet, nije bilo ničeg problematičnog za srpsko stanovište.
Međutim, hrvatski identitet počiva na postfeudalnim osnovama, a hrvatski narod je mlada nacija. Imajući rečeno u vidu, jasno je da se njen ulazak u pomenutu novu nadnacionalnu tvorevinu kosi s prirodnim porivom da se stvori samostalna nacionalna država kao identitetska potvrda, ali je, jednako, taj ulazak i nužan, kako hrvatska nacija ne bi postala „lak plenˮ stranom interesu.
Karanović se ovim i drugim pitanjimau vezi sa temom poimanja ideje jugoslovenstva, bavi zauzimajući poliperspektivu, što omogućava temeljniji uvid u prirodu procesa i odnosa srpskog i hrvatskog stanovišta spram jugoslovenske ideje. Od naročitog značaja bilo je ponašanje dva politička pola koja se mogu identifikovati na hrvatskoj strani u vidu Hrvatske seljačke stranke i Hrvatske stranke prava.
Karanović tumači previranja i promene koje su zahvatile, kako je to na predavanju podeljeno, tri faze postojanja prve jugoslovenske države. Svaka faza predstavljena je posredstvom ključnih ideja, događaja i ličnosti, dok je poseban kvalitet tribine sadržan u reinterpretaciji krajnjih konsekvenci pojedinih istorijskih odluka i pitanja odgovornosti, što stoji u funkciji rasvetljavanja perioda koji je prethodio Drugom svetskom ratu.
Predavanje Ognjena Karanovića „Srbi, Jugoslavija i jugoslovenska ideja (drugi deo)ˮ može se pogledati na Jutjub kanaluKulturnog centra Novog Sada.