TRAGAJU ZA TAJNAMA PRAČOVEKA IZ SIĆEVAČKE KLISURE: Rad o istraživanjima arheologa, objavljen u naučnom časopisu o ljudskoj evoluciji

D. MILjKOVIĆ

08. 02. 2022. u 12:19

U PRESTIŽNOM naučnom časopisu Journal of Human Evolution, koji objavljuje najkvalitetnije svetske radove o svim aspektima ljudske evolucije, osvanuo je rad o arheološkim istraživanjima na lokalitetu Velike i Male Balanice kod Sićeva, najznačajnijem jer predstavlja prvi dokaz da su Evropljani delili istu materijalnu kulturu kao i ljudi na Bliskom istoku, te da je verovatno došlo do kontakta između bliskoistočnih i evropskih neandertalaca.

Deo vilice neandertalca iz Balanice, Foto Privatna arhiva

Objavljeni rad predstavio je arheološke nalaze i ostatke vatrišta iz perioda pre 290.000 godina, dok su u Maloj Balanici gotovo identični ostaci prikupljeni u sloju za koji je utvrđena starost od 240.000 godina.

Naime, otkako su arheolozi u Maloj Balanici kod Sićeva, 2006. otkrili fragment vilice homo hajdelbergenzisa, star više od pola miliona godina, ovaj lokalitet ne prestaje da bude predmet interesovanja stručnjaka iz Srbije i sveta. Vilica, ali i pronađeni alati, najranija su svedočanstva o kontaktima između Balkana i Bliskog istoka u praistoriji.

- Reč je o ostacima homo hajdelbergenzisa.koji je nedavno preimenovan u homo bodenzis, upravo zahvaljujući radu naših naučnika. Istraživanja Balanice popunila su prazninu u poznavanju kulturnih promena i kretanja ljudi u periodu koji je jedna od prekretnica u ranoj praistoriji čovečanstva. Reč je o prelazu iz donjeg u srednji paleolit koji su obeležili upotreba vatre i pojava standardizovanog oruđa za obradu kože i krzna. Dosad se smatralo da je do tih inovacija na Bliskom istoku i u zapadnoj Evropi došlo nezavisno - kaže dr Dušan Mihailović, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu.

Prof. dr Dušan Mihailović, Foto Privatna arhiva

Po njegovim rečima, arheolozi i drugi naučnici došli su do saznanja da su se inovacije proširile sa Bliskog istoka, najpre ka Anadoliji, a zatim i prema jugoistočnoj Evropi.

- Balanica je jedino nalazište u Evropi koje svedoči o tim događajima. - kaže profesor Mihailović.

STRUČNjACI IZ SRBIJE I SVETA

ARHEOLOZI su istraživanja na ovom lokalitetu započeli 2004. zahvaljujući Ministarstvu kulture koje je finansiralo početnu fazu istraživanja, a finansira ih i danas. Timu se zatim priključila Mirjana Roksandić, profesor Univerziteta u Vinipegu, u Kanadi, kao i mnogi stručnjaci iz zemlje i inostranstva specijalizovani za različite analize.

Pogledajte više