BAHATI INVESTITORI NEOLITSKO NASELJE PREKOPALI BAGERIMA: Na Banjici uništene vinčanske figurine i metalni predmeti stari sedam milenijuma!

Š. MAROVIĆ

20. 07. 2022. u 10:19

NEOLITSKO naselje Usek na Banjici koje spada pod utvrđeno kulturno dobro iz 1964. godine, našlo se na meti bahatih investitora, koji su bespravno iščupali oko 300 kubika konteksta i počeli izgradnju stambenog objekta!

Foto: Z. Dmitrović

Ovo divlje gradilište Sekretarijat za inspekcijske poslove zatvorio je po prijavi građana, ali su se radnici na gradilištu mogli videti i ovog vikneda. Protiv investitora podneta je i krivična prijava nadležnom tužilaštu.

Usek je arheološko nalazište iz praistorije, omeđeno ulicama Paunovom, Bulatovom i Bulevarom JNA, koje se prostire na površini od 63.826 kvadrata i celom teritorijom nalazi se u opštini Voždovac. Nelegalni radovi na ovoj lokaciji počeli su pre nekoliko meseci, i do danas nisu prestajali.

- Bukvalno je iščupano 300 kubika konteksta, što je tri horizonta neolitskih kuća - ističe za "Novosti" predsednik Srpskog arheološkog društva Adam Crnobrnja. - Savesni građani sve su prijavili Muzeju grada Beograda, čiji su zaposleni izašli na teren, sve snimili i sačinili izveštaj. Potom je MGB sve to prijavio gradskom Zavodu za zaštitu spomenika i građevinskoj inspekciji. Oni su naredili obustavu radova, stavila traku i rešenje, a investitor nije mario za to, pa je s radovima nastavio i za vikend. Zavod, prema našim informacijama, još nije bio na terenu. Koliko se može videti, na gradilištu nema građevinske table o rokovima za završetak radova. Verovatno je u pitanju izgradnja stambenog objekta.

Kako ističe naš sagovornik, Usek predstavlja jedan od najbitnijih neolitskih lokaliteta u našoj zemlji. Dolaskom bagera na ovo gradilište uništene su vinčanske figurine, ali i prvi metalni predmeti ručno urađeni u Evropi, stari sedam milenijuma.

NA METI JOŠ OD 2001. GODINE

U Ulici Milana Markovića, koja se nalazi u blizini lokaliteta Usek, građena je nelegalna kuća još 2001. godine. Pored zabrane inspekcije majstori su i tada nastavili s radovima. Od kulturno značajnih predmeta tada su uništeni ćupovi stari nekoliko milenijuma.

Iz Sekretarijata za inspekcijske poslove istakli su za "Novosti" da su po prijavi građana da se izvode bespravni radovi vandredno izvršili nadzor.

- Na licu mesta zapisnički je konstatovano da je izveden armirano-betonski potporni zid, dužine 12 metara i visine 2,60 metara bez odobrenja izdatog od nadležnog organa - kažu oni. - Odmah je doneto Rešenje o zatvaranju gradilišta stavljanjem službenog znaka, pribijanjem kopije rešenja na vidnom mestu, kao i postavljanjem posebne crvene trake za obeležavanje. Pored toga, građevinski inspektor podneo je krivičnu prijavu nadležnom tužilaštvu. Takođe, imajući u vidu da je reč o važnom arheološkom lokalitetu, ovim putem apelujemo na nadležne organe da preduzmu odgovarajuće mere iz okvira svojih nadležnosti, prvenstveno u smislu adekvatnog obeležavanja ili ograđivanja samog nalazišta, ili na bilo koji drugi adekvatan način, a u cilju daljeg očuvanja ovog značajnog lokaliteta.

Foto: Katastar

Parcela gde se nalazi kulturno dobro

Na ovom području nalazi se neolitsko naselje s veoma bogatim kulturnim slojem u pet horizonata i kao takvo jedno je od najznačajnih u srpskom delu Podunavlja. Naselje je u početku bilo privremeno, ali se razvilo u stalno, dugo je trajalo i nekoliko puta je obnavljano nakon požara. Na području lokaliteta se od najstarijeg horizonta do zemunice opaža stalni razvoj i napredak u tehnici gradnje.

KULTURNO DOBRO, PRONAĐENO 1955.

TRAGOVE razvijenog kulturnog i ekonomskog života ljudi vinčanskog doba na ovom lokalitetu pronašli su 1955. godine arheolozi Jovan Todorović i Aleksandrina Cermanović.
Devet godina kasnije, Usek je proglašen za kulturno dobro, ali ni to nije sprečilo investitora da na ovom mestu bespravno gradi.

- Stručna služba Zavoda za zaštitu spomenika je po prijavi Muzeja grada izašla na teren koji se nalazi u okviru arheološkog nalazišta "Usek" - kažu za "Novosti" u Zavodu. - Uvidom na licu mesta utvrđeno je da gradilište nije ograđeno propisnom ogradom, ne postoji tabla s imenom investitora i izvođača radova. Iskopan je prostor od oko 84 kvadrata. Tokom obavljanja zemljanih radova uništen je bogat praistorijski sloj debljine od oko 1.50 metar. U svim profilima iskopa vidljivi su ostaci vinčanskih kuća, peći i ognjišta. Uvidom u dokumentaciju konstatovano je da investitor radova nije od Zavoda pribavio uslove za preduzimanje mera tehničke zaštite.

Zavod je doneo Rešenje kojim se zabranjuje dalje izvođenje građevinskih radova na arheološkom nalazištu "Usek", a nepoznati investitor radova se obavezuje da prekine sve poslove.
 

Pogledajte više