Skromni vladar nesalomive volje

KRALj Petar Prvi Karađorđević, unuk vožda Karađorđa, sin kneza Aleksandra i zet knjaza (kasnije kralja) Nikole Prvog Petrovića Njegoša, ostavio je dubok trag u novijoj srpskoj istoriji, ali tek nedavno je iz štampe izašla prva ilustrovana monografija o njemu. Knjiga "Petar Prvi - Kralj Oslobodilac" Dušana M. Bapca, objavljena u "Evro buku", koja predstavlja političko-istorijsku analizu okolnosti koje su pratile život i vladavinu ovog monarha, biće promovisana danas, 24. juna od 18 časova u Skupštini grada Beograda.

Oslanjajući se na pouzdanu arhivsku građu i, pre svega, na objektivno sagledavanje istorijskog konteksta, autor nam pruža sliku o Petrovom detinjstvu i mladosti, školovanju, životu u emigraciji, duhovnim težnjama, političkim shvatanjima.

- Kralj Petar Prvi Karađorđević je jedna od najsvetlijih i najistaknutijih ličnosti srpske istorije, zbog toga što je oslobodio Staru Srbiju i Kosovo, zbog svoje demokratičnosti, bezuslovnog poštovanja Ustava, posvećenosti naciji i lične skromnosti - objašnjava Babac, za "Novosti". - Postići sve ovo, u Srbiji, nije bilo jednostavno nikada.

Pročitajte još - TV KRITIKA: "Kralj Petar Prvi" - razistorijski šok

Babac kaže da će oni koji svoje znanje savremene nacionalne istorije baziraju na udžbenicima istorije i internetu pronaći i dosta novih činjenica:

- Ova knjiga predstavlja sintezu dostupnih izvora, praćenu sa više od 300 ilustracija, fotografija, dokumenata i predmeta. Fotografije iz epohe, mahom nepoznate javnosti, predstavljaju istorijski izvor prvog reda - uveren je autor.

Vladavina kralja Petra često se posmatra kao zlatno vreme prosperiteta Srbije, iako to vreme važi za izuzetno turbulentno: od 1903. do 1914. godine u Srbiji se promenilo čak 18 vlada.

- Za kralja Petra Prvog kažu da je bio najpravdoljubiviji srpski vladar - govori Babac. - Njegova pravdoljubivost se ogleda, pre svega, u Proklamaciji koju je 25. juna 1903. novoizabrani kralj uputio narodu: "Ja hoću da budem istiniti ustavni kralj Srbije. Ustav i sve ustavne garantije za slobodu i prava narodna, te osnove pravilnog i sretnog razvitka i napretka narodnog i državnog života, za mene su svetinje, koje ću vazda najbrižljivije poštovati i čuvati." Novi kralj je izjavio da bi se, ukoliko srpski narod tako odluči, saglasio i sa ukidanjem monarhije i uspostavom republike. Bila je to izjava bez presedana u dotadašnjoj, ali i kasnijoj srpskoj istoriji.

Babac smatra da je kralj Petar Prvi bio demokrata, i mada je vladao pre više sto godina, njegov primer može biti veoma inspirativan i u današnje vreme.

- Lična skromnost i poštovanje Ustava su vrednosti koje nikada ne bi smele da postanu demode - kaže Babac. - I pored lične skromnosti, koja se graničila sa asketizmom, kralj Petar Prvi nam je ostavio svoju zadužbinu, Crkvu Svetog Đorđa na Oplencu. I o zadužbinarstvu bi ovovremeni mogli nešto da nauče. Takođe, u vreme ratova, na prvoj liniji fronta su bili kralj, njegovi sinovi i braća.

Pročitajte još - SUSRET SA ISTORIJOM: Kralju Petru oreol neustrašivog borca

Kao prepoznatljivu osobenost kralja Petra Prvog, Babac ističe strpljenje:

- Bio je pretendent na presto punih 59 godina, što je najduži staž u Srbiji još od srednjeg veka. Zatim, kada se vratio u Srbiju, čekao je na svoju punu afirmaciju još gotovo deset godina, a zatim je došao Veliki rat. Ovu osobinu ističem jer ona savremenom čoveku u najvećoj meri nedostaje.

Babac zaključuje da je čitav život kralja Petra Prvog još od rane mladosti bio neprestana borba, puna uspona i padova, u kojima je on ispoljavao nesalomivu volju, od Francusko-pruskog rata, Bosanskohercegovačkog ustanka, pa sve do albanske golgote, koja je ujedno i njegova najveća pobeda i zaveštanje budućim pokolenjima.

ZAVERENICI

NA pitanje da li je kralj Petar Prvi bio u kontaktu sa zaverenicima koji su ubili poslednjeg vladara loze Obrenovića, Babac odgovara:

- Zaverenička grupa i njeno političko delovanje u Srbiji s početka 20. veka su u toj meri komplikovani da bi zahtevali posebnu knjigu da se rasvetli samo ta pojava.