Kosti novosadskih Jermena u novoj grobnici

NA mestu nekadašnje porte jermenske crkve u Novom Sadu, u Bulevaru Mihajla Pupina, u sredu su uz molitveni čin župnika Roberta Erharta, velečasnog Daniela Katačića, u novosagrađanu grobnicu pohranjene kosti novosadskih Jermena i porodice Čenazi.

Pročitajte još: Jermeni, narod koji voli Srbe

Na taj način Novi Sad se dostojanstveno odužio uspomeni na Jermene koji su tokom 18. i 19. veka ostavili veliki pečat u istorijatu ovog grada. Iskopavanja kostiju, rađena u periodu od 2008. do 2016. godine, kao i izgradnju grobnice, uradili su stručnjaci gradskog Zavoda za zaštitu spomenika kulture.

- U zajedničkoj grobnici pohranjene su kosti svih Jermena, ukupno 91, kao i porodice Čenazi. Kosturi su položeni u 37 kutija, na savremen arheološki način, uz DNK zapise - kazao je mr Siniša Jokić, direktor Zavoda.

Župnik Robert Erhart zahvalio je Jokiću, Zavodu i Gradu Novom Sadu na ovom dostojanstvenom činu.

- Ovo je najviše što mi možemo da učinimo u ovim trenucima, da njihove kosti dostojanstveno pohranimo i da se pomolimo za njihove duše - rekao je velečasni Erhart.

U narednih mesec dana nad ovom kosturnicom biće postavljen stari spomenik iz 1790. godine plemićkoj porodici Čenazi, koji je bio sklonjen i restauriran. Ova porodica finansirala je izgradnju jermenske crkve i u njoj bila sahranjena. Nadgrobno obeležje ima status spomenika kulture.

Spomenik porodici Čenazi bio je deo porte stare jermenske crkve iz 1746. Ona je srušena 1963. za potrebe izgradnje tadašnjeg Bulevara maršala Tita (danas Bulevar Mihajla Pupina). Ranije, sličnu sudbinu imale su Crkva Sv. Nepomuka na pristaništu i Jovanovska u tzv. Jovanovskom kraju, gde je danas zgrada Socijalnog osiguranja.

U neposrednoj blizini kosturnice je i spomen obeležje "Hačkar" koje je 1988. godine podignuto vazduhoplovcima, poginulim pri prevozu pomoći postradalima od zemljotresa u Jermeniji. U dogledno vreme i ovaj spomenik biće resatauriran. 

DOŠLI S GRCIMA I NEMCIMA

JERMENI su u Novi Sad, u to vreme nazvan "Petrovaradinski šanac" došli iz Beograda 1739. s Grcima, Nemcima, Cincarima i nekolicinom Arnauta. Ovde su širili bankarstvo, a gravitirali su zapadnoj kulturi zbog uticaja katoličke vere. Crkva je najpre srušena u revoluciji 1849. godine, a kasnije ju je obnovila srpska dobrotvorka Marija Trandafil.