Stranci obnavljaju Kulu Todora

SKORO zaboravljena Kula Todora od Stalaća, koja se nalazi na oko dva i po kilometra od mesta spajanja Južne i Zapadne u Veliku Moravu, u ćićevačkoj opštini, privukla je posle dužeg niza godina inostrane naučnike, koji su zainteresovani da prenesu glas o zaboravljenoj srpskoj srednjovekovnoj istoriji stalaćke tvrđave s kraja 14. i početka 15. veka.

- Prvo smo oformili Udruženje građana "Todor od Stalaća", a onda preko interneta i društvenih mreža plasirali seriju tekstova i fotografija koji se bave bogatom stalaćkom prošlošću i mojsinjskom Svetom gorom - priča, za "Novosti" ,dr Ljubiša Popović, predsednik Udruženja, koji je zajedno sa Draganom Čapkunovićem i Blažom Đurovićem formirao organizaciju s namerom da obnove tvrđavu i mojsinjske bogomolje i ožive ćićevački kraj. - Javili su nam se profesori i naučnici različitih profila, među prvima profesor istorije Andreas Rot, koji je zatim animirao svoje prijatelje.

Aktivisti Udruženja ističu da je ovo prvi dolazak delegacije koja je snimila teren i koja može da pomogne u projektu obnove kule i mojsinjskih bogomolja.

- Imate izuzetnu istoriju koja može biti zanimljiva posetiocima iz različitih zemalja. Stranci koji žive u Beogradu ili su posetioci Srbije sigurno bi mogli da posete ove lokalitete, a mi ćemo proširiti vest o viđenim nalazištima, crkvama i istoriji - rekao nam je prof. Rot.

Inostranim naučnicima prošlost utvrđenog grada Stalaća i preživele kule, porušene 1413, značajan je izazov za proučavanje.

- Za nas je tvrđava izvanredno iznenađenje. Zaista fascinantno i jedinstveno - ocenjuje Stefan Videnhofer, direktor nemačke škole u Beogradu.

Stranci među kojima je bio i profesor Džonatan Bouting iz engleske organizacije Humanitarni pravni centar, posetili su i deo mojsinjske Svete Gore, manastire Svetih Arhangela, Sveti Roman u Praskovču, manastir Presvete Bogorodice u Đunisu i Svetog Nikole u Stevancu.

Obnova stalaćkog nasleđa za ćićevačku opštinu sa manje od 10.000 duša, zasad je nedostižan džilj. Afirmacija lokaliteta iz perioda vladavine kneza Lazara Hrebeljanovića, a nakon kosovskog boja kneginje Milice i despota Stefana Lazarevića, jedan je od načina da mladi ostanu u srcu Srbije. A od 21 grada-tvrđave, grad Stalać je, po površini od 4,5 hektara, bio jedan od najvećih.