Nasleđe zbog nemara u LJutom potoku

VIŠEDECENIJSKO propadanje starog, kamenog, Vladičinog mosta, u srcu hercegnovskog naselja Topla, okončano je tako što je popustio jedan od oslonaca i deo luka je u komadu pao u Ljuti potok. Stručnjaci kažu da se taj deo može izvaditi i vratiti na autentičnu poziciju, a ostatak mosta restaurirati. Važno je samo da deo koji je pao ne bude uništen.

Pre mesec je na inicijativu Novljanke, magistra Olivere Doklestić urađen idejni projekat sanacije ovog mosta. Autori su prof. dr Željka Radovanović sa podgoričkog Građevinskog fakulteta, ekspert za kamene mostove, Novljanin, arhitekta dr Mirko Balabušić i Olivera Doklestić.

Pročitajte još: Herceg Novi: Od marta manje plate opštinara

- Sada bi trebalo uraditi izvedbeni projekat i započeti radove na sanaciji - uverena je Olivera Doklestić koja je pre dve i po godine predvodila tim stručnjaka sa novosadskog tehničkog fakulteta, Departmana za građevinarstvo i geodeziju koji je uradio ekspertizu stanja kamenih mostova u hercegnovskoj opštini.

Tada je ocenjeno da je starost ovih mostova teško utvrditi, da većina datira iz 18. ili 19. veka, pojedini s početka 20. a jedan od najlepših ali i najstarijih bio je upravo Vladičin most, za koji, kako saznajemo, u venecijanskom arhivu postoji podatak da je baš na ovom mestu stajao još 1698. godine.

Nevelik, ali važan, Vladičin most imao je takozvani oživalni oblik, odnosno prelomljeni svod. Nažalost, ni on, niti drugi kameni mostovi, kojih je na području hercegnovske opštine dvadesetak, nisu na spisku zaštićenog graditeljskog nasleđa hercegnovske opštine.

Pročitajte još: Herceg Novi: Radnicima oduzimaju vlasništvo?

Ubrzana urbanizacija, izgradnja novih objekata na lošem terenu na području Tople, Ljutom potoku i Vladičinom mostu donela je mnogo štete. Kada se tome doda ljudski nemar jasno je da je most godinama bio ostavljen na milost i nemilost zubu vremena. Zapušten, "sa odvaljenim oporcima, odnešenim kamenim komadima koji su nekada činili krunu i ogradu i sa mestimično podlokanim stranama". Ovo je bila ocena tima stručnjaka koji su se bavili stanjem kamenih mostova u Novom, ali koja nije podstakla nadležne da nešto promene.

ZAKASNELA REAKCIJA

NAKON što se proteklog vikenda srušio stari, pešački kameni Vladičin most u naselju Topla, iz opštine su juče saopštili da planiraju njegovu sanaciju, jer most "ima veliku istorijsku važnost za grad".

U saopštenju potpredsednika opštine Miloša Konjevića je navedeno da će u tom poslu lokalna uprava uvažiti struku, idejni projekat sanacije mosta koji je ranije izrađen, i kontaktirati sa Upravom za zaštitu kulturnih dobara.

NAZIV

VLADIČIN most nosi ime po Savatiju Ljubibratiću, koji je nakon spaljivanja manastira Tvrdoš, kod Trebinja, i nakon smene otomanske uprave mletačkom, stigao u Herceg Novi 1694. godine. Već 1713. je osveštao novi pravoslavni hram na Toploj posvećen Vaznesenju Hristovom i prebacio stolovanje mitropolije u Herceg Novi.