Soliteri pretnja Crnogorskom primorju?

BUDVA - Danas se navršava 35 godina otkako je razorni zemljotres promenio geografiju na jugu Crne Gore. Tog jutra, 15. aprila, kada je iz utrobe zemlje zatutnjalo snagom koja je rušila puteve i mostove, hotele i pristaništa, odnosila i cele kuće u more, život je izgubila 101 osoba, a povređeno je oko 1.700 ljudi.

Bez krova je ostalo na hiljade ljudi, pokidana je infrastrukturna mreža, pa su danima mesta uz obalu bila bez vode, struje, telefonskih veza.

Zahvaljujući ogromnoj solidarnosti, koja se iz svih krajeva tadašnje Jugoslavije slivala ka crnogorskom primorju, obnova je bila i brza i kvalitetna, izvedena po propisima i standardima koji važe za trusna područja. Na mestu porušenih izgrađeni su novi objekti, najviše je bilo stambenih, pa školskih, zdravstvenih, turističkih. Ostale su nezalečene samo rane za mrtvima.

Tačno tri i po decenije nakon tog kobnog jutra, jug Crne Gore izgleda sasvim drugačije. Izgrađeno je toliko novih objekata da onaj ko je tada posetio ovo područje, a nije dolazio svih proteklih godina, sada ne bi prepoznao ni Budvu, ni Bar, ni druga mesta od Igala do Ulcinja.

No, na taj 15. april i ogromne posledice zemljotresa koji je bio jačine između devet i deset stepeni Merkalijeve skale, zaboravili su, izgleda, novi investitori i mnogobrojni graditelji koji menjaju lik južne obale. Preciznije rečeno, zaboravili su na činjenicu da je jug Crne Gore izrazito trusno područje i da se ciklično javljaju jaki zemljotresi.

Umesto objekata visine do tri sprata, sa statikom koja omogućava „ostajanje na nogama“ i posle jakih potresa, nikli su soliteri i do dvadeset spratova, koji su načičkani jedan uz drugi. Najviše ih je u samoj Budvi i duž njene rivijere, ali i na krajnjem jugu i uz obalu Boke Kotorske.

Zato najnovija opomena i stiže iz samog centra Budve. Soliteri visine do 13 spratova, koji su u izgradnji, izazvali su pomeranje tla i bez podrhtavanja iz dubine zemlje. Oštećenja, kao posledica sleganja tla tokom gradnje, uočena su na objektima ugostiteljskog objekta „Oaza“ i oko njih, na svega stotinak koraka od Slovenske plaže.

Meštani zato upravo pripremaju milionsku tužbu protiv opštine koja je dozvolila izgradnju visokih kula u ovom delu grada.

Seizmički propisi u gradnji poštovani su strogo nepunu deceniju posle zemljotresa 1979. godine. A onda je krenula gradnja u visinu, kakvu nikako ne trpi ovo područje, bez obzira na količine ugrađenog betona i čelika.