Lečila i kraljeve i komuniste

MALA, drevna, čuvena, isceliteljska i čudotvorna, reči su kojima vernici opisuju crkvu posvećenu prepodobnoj materi Paraskevi u leskovačkom selu Kumarevu. Podignuta je 1803. godine i od tada služi vernom narodu leskovačkom. Veruje se da je ova crkva zamenila porušeni manastir u Gornjoj Slatini, na čijem je zgarištu pronađena ikona Svete Petke, koja jedina nije izgorela. Postavljena je sa krstom na mestu današnje crkve u Kumarevu, gde je napravljena kapelica “od nešto kamena i građe”.

Oniska crkvica u tada močvarnoj sredini zarasloj u ševar, vrbe, trsku i šiblje teško se nazirala iz daljine i njoj su prilazili samo oni koji su puteve dobro poznavali. Više je u zemlji nego iznad nje, verovatno da Turcima ne bi padala u oči. Ova crkva duga 18, široka šest, a visoka svega četiri metra, duže od 30 godina bila je i crkva leskovačkih parohijana jer u to vreme u gradu nije bilo bogomolje. Zidana je od rečnog kamena u krečnom malteru sa zidovima debljim od jednog metra.

ŽIVOPIS, pod kojim je cela unutrašnjost crkve, jedan je od najstarijih u ovim krajevima. Njegova umetnička vrednost se ne može utvrditi jer je propao od vlage i dima. Nastao je između 1837. i 1846. godine, a od svih ikona najlepša je ona na kojoj je prikazan lik Svete Petke, smeštena na portalu iznad južnih ulaznih vrata. Sačuvan je i celovit natpis o podizanju crkve - navodi u letopisu njen nekadašnji sveštenik Radoš Trebješanin, koji je u ovoj crkvi službovao od 1935. do 1955. godine.

Pročitajte još: Zaborav je najteža kazna

Kako se stara crkva, posle 130 godina, “primicala svome raspadanju”, na samo nekoliko metara od nje, 1933. godine, podignut je novi hram za koji se verovalo da će postati glavni. Međutim, Trebješanin piše da je narod ostao veran staroj crkvi i bio u njoj čak i kada je služba vršena u novom hramu. Iste godine izvršeno je unutrašnje povezivanje njenih zidova drvenim gredama, čime je sačuvana od propadanja.

Ikona Svete Petke

NjEN konak je krajem 1889. godine bio zimovalište za 60 crnogorskih kolonista koji su naselili Jablanicu. Uoči Bugarsko-srpskog rata u njemu su spavali predsednik vlade Nikola Pašić i niški episkop Dositej, dok je crkva u Drugom svetskom ratu od nemačkih potera skrivala poznatog komunistu Boru Dimitrijevića Pikslu, koji potiče iz ugledne i imućne leskovačke porodice. Ovde su, 1895. godine, nekoliko dana proveli i kralj Milan i prestolonaslednik Aleksandar Obrenović prilikom lova u kumarevskom zabarju i jašunjskoj gori, a ostalo je zabeleženo da su crkvi darivali “50 zlatnih napoleona”.

Pročitajte još: Sveta Petka ispunila duše verom (FOTO + VIDEO)

U vreme oslobođenja od Turaka pri hramu je radila i crkvena škola.

Izdržavala se od velikog imanja koje se merilo hektarima. Crkva je kupovala zemlju, a deo je dobijala na poklon. Letopis navodi da joj je kompleks zemljišta poklonila jedna poturčena kumarevka, kao i “bobištanski beg koga je izlečila od teške bolesti”. Zbog verovanja u njenu čudotvornost, u crkvu su, osim pravoslavnih vernika, dolazili i hodočasnici muslimanske veroispovesti. To je verovatno i razlog što nikada nije paljena ni pljačkana, pa je autentični izgled zadržala do danas.

NOVI HRAM

Nova crkva podignuta je u spomen na kralja Petra Oslobodioca i boraca palih u ratovima od 1912. do 1918. godine. U njenim temeljima su osvećeni krstić sa Hristovog groba i zlatna para sa likom kralja Aleksandra Karađorđevića.