Albanci se hvale Pećkom patrijaršijom (FOTO)

BODLjIKAVIH žica i zaklona od vreća s peskom nema više oko Pećke patrijaršije. Ispred manastirske kapije stoji samo kućica kosovske policije gde se evidentiraju posetioci srpske svetinje, koja je od prošle godine uvrštena na listu spomenika kulture samoproklamovane, lažne države Kosovo.

Nažalost, lepotu Patrijaršije u poslednje vreme viđa sve manje Srba. Ovdašnjih, pećkih, više nema, a poklonici iz centralne Srbije ne dolaze u značajnom broju zbog straha za bezbednost. U Peć, međutim dolazi sve više stranaca, koji su za ovo podneblje saznali, pre svih od prijatelja, pripadnika Kfora. Njih, međutim, previše ne interesuje srpska svetinja i, recimo veliko imanje gde se nalazi i manastirski voćnjak, u koji monahinje iz Patrijaršije ne smeju da odu. Kroz njega vodi ugažena staza koju su utabali turisti, na putu do glavnog adrenalinskog spektakla - "via ferrata", sistem metalnih sajli i gazišta koji omogućava gostima da poput alpinista, ali bezbedno, hodaju i veru se vertikalnim ivicama klisure.

- VELIKI deo te staze prolazi kraj srednjovekovnih pećina-isposnica koje su pripadale Pećkoj patrijaršiji, a u njima su od 12. do 14. veka boravili mnogi poznati duhovnici kao što su patrijarh Jefrem i episkop Marko Pećki. U nekim od pećina nalazile su se i crkvice čiji zidovi još ponegde stoje, kao i oni pored starih, u stenu uklesanih stepenica, rampi i staza. Iako su još 1966. upisane u registar spomenika kulture Srbije, one su, nažalost, bile slabo poznate i nedostupne srpskoj javnosti. Ono što brine je to što Albanci turistima govore da su pećine bile utvrđeni položaji austrijske vojske, a srpske monahe ne pominju - kažu nam u Pećkoj patrijaršiji.

BILO je i onih retkih koji su posetili i manastir. Reporter "Novosti" je nedavno sreo nekoliko grupa nemačkih turista, koji su sa divljenjem i pažnjom obilazili našu svetinju. Predvodio ih je muškarac koji je govorio nemački, s albanskim naglaskom, verovatno turistički vodič. Ko neće vodiča, u manastirskoj prodavnici može da uzme uređaj koji se aktivira na 18 označenih tačaka manastira i emituje priču na srpskom i svetskim jezicima.

Na popularnim turističkim sajtovima i forumima nalazi se bezbroj preporuka o Pećkoj patrijaršiji upućenih turistima da posete kolevku srpske crkve, pa bi status "turističke atrakcije" mogao da predstavlja "najbolju zaštitu za srpsku baštinu". Jer, da nje nema, Albanci praktično ne bi imali šta da pokažu turistima, pošto su srušili čak i svoje istorijsko jezgro grada sa orijentalnim zgradicama. Nema više ni zelene zone između grada i Patrijaršije. Sve je pokrila haotična novogradnja, sa mnoštvom butika i hotela.

Patrijaršija je, inače restaurirana i sređena zahvaljujući donacijama Uneska, koji ju je tek 2006. stavio na listu svetske kulturne baštine. Sinule su freske živopisane od 13. do 17. veka u tri crkve i u velikoj priprati pod jednim krovom. Zablistao je i restaurirani presto ikone Pećke Bogorodice, koju je, prema zapisu, na njenoj poleđini naslikao apostol Luka u Svetoj zemlji, a posle mnogih seoba i lutanja taj "obraz Bogomajke" je u Srbiju doneo Sveti Sava.

MANASTIRSKI kompleks Pećke patrijaršije je prema predanju utemeljio Sveti Sava. Prvu crkvu Svetih apostola podigao je njegov naslednik na tronu, arhiepiskop Arsenije Prvi početkom 13. veka, dok je drugi hram, posvećen Svetom Dimitriju dozidao uz severni zid arhiepiskop Nikodim. Arhiepiskop i veliki pisac Danilo Drugi zaokružio je poduhvat gradeći uz južni zid najstarijeg hrama crkve posvećene Bogorodici Putevoditeljici i Svetom Nikoli, a zatim i monumentalnu pripratu kojom ih je povezao u celinu.

Zabranjeno preuzimanje fotografija bez saglasnosti redakcije "Večernjih Novosti"