Zaraza i u hrani!

UMESTO u spalionicama, kao što je to praksa u zemljama Evropske unije, životinjski otpad u Srbiji najčešće završava na divljim deponijama, u rekama, kraj puteva, na nelegalnim grobljima životinja, ali i u stočnoj hrani. Stručnjaci upozoravaju da organski ostaci, bačeni na otvoreno, trule i raspadaju se, preteći da postanu izvorište zaraze.
- Kako kod nas ne postoji fabrika za preradu životinjskog otpada, koje nalažu standardi EU, on se u kafilerijama najčešće koristi za proizvodnju mesno-koštanog brašna a ono, pak, za ishranu svinja i živine. Neretko i pasa - kaže za “Novosti” Ljiljana Stanojević, pomoćnica ministra zaštite životne sredine. -U EU je zakonom zabranjena upotreba koštanog brašna, jer se na ovaj način prenose zarazne bolesti, kao što je to pre nekoliko godina bio slučaj sa “ludim kravama”. U zemljama EU ovaj otpad spaljuje se u cementarama.
Da je reč o opasnom otpadu govori i činjenica da su klanice na spisku postrojenja koje najkasnije do 2015. godine moraju da pribave integrisanu dozvolu za rad. Na ovoj listi nalaze se PKB “IMES”, “Živinoplus” iz Vladimiraca, “Mitros”, “Neoplanta”, “1. decembar” iz Žitorađe, “Proteinka” iz Sombora, Fabrika za preradu animalnih belančevina “Žibel” i Industrija mesa “Topola” iz Bačake Topole, “Juhor”, “Karneks” iz Vrbasa koji je i jedan od najvećih zagađivača Velikog bačkog kanala...
Jedan od poslednjih drastičnih zagađenja reka životinjskim otpadom desio se početkom ovog meseca, kada je Radovan Đ. iz sela Ribare sa svoje farme bacio organski otpad i uginulu živinu u reku Belicu. Maja prošle godine na poljani uz Savu kod bloka 45 prema Ostružničkom mostu otkrivena je hrpa goveđih i kokošijih skeleta. Na opšte zaprepašćenje građana, kosti su po kraju raznosili psi lutalice!
Na hiljade tona životinjskog otpada leži razbacano po Srbiji, jer retke specijalizovane kafilerije u Srbiji nemaju dovoljno kapaciteta da ga unište. Primera radi, specijalizovana kafilerija “Glutin” kod Padinske Skele, koja je nekada bila u sastavu PKB za preradu životinjskog otpada, ne radi već tri godine, a zatvorena je, jer su klanice “zaboravljale” da joj plate usluge i dostave uverenje o zdravstvenoj ispravnosti pošiljke.
Da bi ova ružna slika mogla uskoro da se popravi, nadu budi najvljena izgradnja Prve fabrike za neškodljivo odlaganje životinjskog otpada u Srbiji u Klenju kraj Šapca. Ona će, prema rečima Tamare Drecun iz kompanije “Zelena”, godišnje moći da preradi 200.000 tona klaničnog otpada koji će se koristiti za proizvodnju pogonskog goriva i struje.

ZAKON JE JASAN
PREMA Zakonu o veterinarstvu, svi koji se bave delatnostima koje stvaraju otpatke životinjskog porekla obavezni su da se pobrinu za prevoz otpada na mesta gde se on prerađuje ili bezbedno spaljuje. Klanice moraju da imaju ugovore sa kafilerijama koje transportuju klanični otpad u specijalnim kamionima. Veterinarska inspekcija kontroliše način uklanjanja životinjskog otpada iz objekata industrije mesa, komunalna inspekcija je nadležna za uklanjanje animalnog otpada sa javnih mesta, dok deponije pokriva Ministarstvo životne sredine.

SVETLA TAČKA
JEDAN od pozitivnih primera bezbednog zbrinjavanja animalnog otpada je kafilerija “Fabim” u Ćupriji, koja poseduje postrojenje za reciklažu leševa i životinjskog otpada. U “Fabimovom” postrojenju dnevno se preradi 50, a spali 20 tona ovog otpada.