Slikarstvo i život učenjaka drevne Kine

PRVO međunarodno gostovanje u obnovljenom zdanju Narodnog muzeja na Trgu republike doneće večeras čaroliju i prefinjenost Dalekog istoka. U velikoj galeriji, u 19 časova, biće otvorena izložba “Sva lica kulture. Slikarstvo i život učenjaka drevne Kine”. Postavku Nacionalnog muzeja Kine iz Pekinga čini 110 eksponata od keramike, pirinčanog papira, svile, žada, porcelana, sandalovine, na kojima se može videti vrhunska umetnost kaligrafije, rezbarenja, oslikavanja tkanine...

- Učenjaci su bili elitna grupa obrazovanih ljudi u drevnoj Kini, u vreme dinastije Song (960- 1279), čija su osnovna načela bila zasnovana na učenju Konfucija - otkriva, za “Novosti”, Evgenija Blanuša, viši kustos Narodnog muzeja. - Na izložbi su predstavljeni iz više aspekata njihovog stvaralaštva i života, ali i poimanja umetnosti, filozofije, moralnih načela. Sve što su radili imalo je posebnu važnost, značenje i težinu. Tako se mogu videti i prizori na kojima su u prirodi, na zabavama, ili na čuvenim sastancima “Sedam mudraca iz šume bambusa”, koji su svakodnevno svirali citru, stvarali poeziju, razgovarali o knjigama... Za svaki izloženi predmet vezana je neka legenda.

Na postavci su i ritualne posude, od kojih neke potiču čak iz dinastije Šang, iz 17. veka pre nove ere, a koristile su se i za vino i za vodu. Pored vina ritualno se ispijao, ali i pripremao i čaj, čemu je posvećen poseban segment izložbe. Uz čajnike, tu se mogu videti i crne keramičke posude, iz kojih se, na osnovu listova čaja, proricala sudbina.

- Ovo je prilika ne samo da se upoznamo sa njihovom umetnošću, već i sa svim običajima aktuelnim u to doba, poput društvenih igara - nastavlja Blanuša. - Možemo da saznamo kako se igrao kineski fudbal “cu đu” i strateška igra slična šahu “veići”, ali i kockarska igra “lijubu”. Popularno ubacivanje strele u vrč, praktikovano tokom ispijanja vina, ovde je prikazano na otisku sa table koja se čuva u muzeju slika u kamenu u Nanjangu.

Svaka učenjačka soba imala je citru, bez obzira na to da li se na njoj sviralo. Tu se čitala i poezija, slikalo se i pisalo, a na postavci je prostorija rekonstruisana i nameštajem od sandalovine, različitim priborima za pisanje, pečatima, kutijama za mastilo, četkama, vazama, naslonima za ruku (da se ne bi umrljale mastilom). Izloženi su i kamen za mrvljenje mastila sa scenom kroćenja konja, lepeze sa kaligrafijama, različiti svici, a sagovornica nam skreće pažnju i na jedno remek-delo u žadu, na kom je predstavljen paviljon...

- Eksponat je i odora koju su nosili. U zavisnosti od motiva na vezu, znalo se kog su ranga. Ako su bile izvezene ptice, reč bi bila o javnim činovnicima, a kada su to bile zveri, odora bi pripadala vojnicima.

Pored eksponata iz dinastije Song, izložbu čine predmeti iz dinastija Čin i Han (od trećeg veka pre nove ere do trećeg veka nove ere), dinastije Ming (1368-1644), kao i poslednje kineske dinastije Čing (1644-1911). Dizajn izložbe osmislio je Igor Stepančić.

PRANjE RUKU PRE ČITANjA

Jedan od eksponata je i knjiga sa 49 slika iz života Van Ći Jonga, koji je poticao iz bogate aristokratske porodice. Otvorena je na jednoj od tih slika, a ostale se “vrte” na ekranu iznad.

- Čitanje knjiga je u Kini bio posebno važan ritual i podrazumevao određen kodeks ponašanja, koji je započinjao pranjem ruku. I deca u školi su se prvo klanjala učitelju, a onda prala ruke. To nije bio samo deo higijene, već je to predstavljalo duhovnu i moralnu čistotu, pripremu za nešto uzvišeno.

PTICE I BILjKE NA KERAMICI

Raznobojnu keramiku čine scene iz svakodnevnog života, motivi iz istorijskih i književnih dela, poput čuvenog romana “Razdoblje tri kraljevstva”. Veoma cenjeno bilo je i slikanje ptica i biljaka, a umetnici koji su to radili bili su cenjeniji od onih koje su angažovali za carske palate - ističe Blanuša.