MNOGOBROJNA OGRANIČENJA: Održavanje zgrada proglašenim za kulturno dobro je obaveza stanara

NA teritoriji prestonice trenutno je utvrđeno 425 nepokretnih kulturnih dobara, od čega su 384 spomenici kulture. Među njima su i stambene zgrade, a prema podacima Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, najviše ih ima u centralnim opštinama. Iako pod zaštitom, briga o dobrima u ovom slučaju je na stanarima, uz obavezno obraćanje ustanovi zaštite za svaki problem koji postoji.

Stambene zgrade koje su spomenici kulture čine tek mali segment svih utvrđenih kulturnih dobara. Međutim, kako su nam kazali iz nadležne institucije, u okviru prostorne kulturno-istorijskih celine, kao i celina pod prethodnom zaštitom, najveći broj objekata čine upravo stambene zgrade.

- Članom 31 Zakona o kulturnim dobrima, propisane su obaveze i odgovornosti korisnika objekata koja imaju status zaštićenih - napominju iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture. - Stanari koji žive u zgradama koje su proglašene kulturnim dobrom treba da čuvaju i održavaju objekat i sprovode utvrđene mere zaštite. O svim pravnim i fizičkim promenama nastalim u vezi sa kulturnim dobrom, ustanova zaštite neodložno mora biti obaveštena.

Stanari su u obavezi da u svakom trenutku dozvole naučna i stručna istraživanja, tehnička i druga snimanja, kao i izvođenja mera tehničke zaštite na kulturnom dobru, u skladu sa zakonom. Takođe, u obavezi su i da obezbede dostupnost kulturnog dobra javnosti.

Pročitajte još - Brisanje grafita plaćaju stanari

- Prava i obaveze stanara propisuje i Zakon o stanovanju i održavanju zgrada. Po zahtevu korisnika, Zavod ima obavezu izdavanja mera tehničke zaštite za sprovođenje radova - kažu iz ustanove.

Iako je mnogim sugrađanima stvar prestiža što žive u stambenom objektu pod zaštitom, prilikom prodaje nekretnine postoji procedura. Pre nešto više od godine, počela je da se primenjuje odredba člana 119 Zakona o kulturnim dobrima, kada je Zavod za zaštitu spomenika upisao pravo preče kupovine u katastar.

- Prilikom prodaje nekretnine koja je utvrđena za kulturno dobro, vlasnik je dužan da Zavodu za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, odnosno Republičkom zavodu za zaštitu spomenika kulture ponudi kupovinu nepokretnosti po tržišnoj ceni - objašnjavaju u Zavodu.

Ponuda za pravo preče kupovine treba da bude podneta u pismenom obliku i neophodno je da sadrži podatke o nepokretnosti, ceni i ostalim uslovima prodaje. Nadležna institucija zaštite ima rok od 15 dana da se izjasni.

Pročitajte još - Nova kulturna dobra

RAZLIČITI KRITERIJUMI

KADA je reč o stambenim zgradama, kriterijumi su različiti za proglašavanje objekta za kulturno dobro. To može biti jedinstvenost stila, namena, kulturno-istorijska vrednost...

Među poslednjim proglašenim dobrima jeste Naselje Cerak - Vinogradi, izgrađeno u periodu od 1978. do 1985. godine prema projektu arh. prof. Darka Marušića, arh. Milenije Marušić i dr Nedeljka Borovnice.