Povratak Bogorodice Beogradske

HRAM Uspenja Presvete Bogorodice u Donjem gradu na Kalemegdanu bio je jedan od prvih na udaru vojske Sulejmanalj Veličanstvenog posle krvave bitke i osvajanja Beograda 1521. godine. To je bilo doba sultana kojem se ljubitelji TV serija dive prateći haremske spletke i druge plitke tračeve koji odagnavaju suštinu od sopstvenog životnog smisla.

U tom trenutku bila je to najvažnija gradska crkva, u kojoj su počivale mošti Svete Petke, a tu se nalazila i čudesna ikona Bogorodice Beogradske, zaštitnica grada. Poslednji koji je naložio obnovu hrama bio je despot Stefan Lazarević.

Kao i mnoge druge crkve koje su bile na udaru Osmanlija, i ova je imala tešku sudbinu. Osim što je hram odmah pretvorio u džamiju, Sulejman je naredio da najveći deo srpskog stanovništva bude nasilno preseljen u Carigrad. Na to putovanje oni su poneli i mošti svetiteljke i čudesnu ikonu, a tamo su ih naselili na obodno naselje koje je prozvano Beligrad mahala.

U njemu je nikla Beogradska crkva, u kojoj su naši preci čuvali spomen na grad koji više nikad nisu videli, kao i najveću svetinju - ikonu Bogorodice.

PROČITAJTE I: Svetiteljka čuva čudotvorni izvor na Kalemegdanu

Kako objašnjava starešina Crkve Ružice, protojerej-stavrofor dr Vladimir Vukašinović, Beogradska crkva je postradala u požaru tokom druge polovine 20. veka i tada je, verovatno, i ikona izgorela.

Budući da je Sulejman pretvorio našu crkvu u džamiju, 1521. godine, građevina je tako bitisala dok hrišćani (doduše katolici) ponovo nisu zavladali gradom, 1717. godine. Tada su Beograd od Osmanlija preoteli Austrijanci, na čelu sa princom Eugenom Savojskim.

U to doba obrađeni kamen bio je veoma dragocen građevinski materijal, a kako su Austrijanci tada temeljno rekonstruisali grad i tvrđavu, rešili su da sruše džamiju, a građu iskoriste za potonje fortifikacije.

Tako danas ne postoji ni kamen na kamenu od naše stare crkve, a jedino su ostali delovi Mitropolitskog dvora koji se nalazio uz nju.

Krst na mestu gde se nekada nalazio oltar Hrama Uspenja Presvete Bogorodice na Kalemegdanu

Arheolozi su utvrdili mesto na kojem je nekada bio oltar ovog hrama i na njega poboli improvizovani krst. To je sve što smo do sada uradili u spomen Hrama Presvete Bogorodice.

- Postoje različita predanja vezana za to vreme - podseća otac Vukašinović.- Suština je da danas želimo da pokrenemo obnovu crkve koja je nekada bila najvažnija u Beogradu, tim pre što je to jedina značajna crkva iz naše prošlosti koja nije obnovljena. Početak je bio što smo na simboličan način "vratili" ikonu.

U Crkvi Ružici odnedavno postoji ikona koja ponovo nosi ime Bogorodice Beogradske. Postavljena je ovde nedavno, kada je obeleženo 150 godina postojanja ovog hrama.

PROČITAJTE I: Ružica među lepoticama

U jednu ikonu naši preci su tokom vekova utkali svu svoju veru, energiju i nadanja. Jedni su stajali pred njom u nadi da će se vratiti kući, drugi da će opstati u dalekom svetu, treći moleći se za dobrobit i zdravlje sebe i porodice, četvrti... Niko pred ikonu ne stane želeći nekome zlo, već puštajući ono najbolje i najčistije iz sebe da pogleda ka Bogu, i iskreno moleći da mu pogled bude uzvraćen. Zato je ikona Bogorodice Beogradske simbol vaskolike energije i ljubavi koje su bezbrojne generacije predaka ugradile u ovaj naš, srećni i nesrećni, namučeni i radosni - Beograd.

REČI PATRIJARHA

PRILIKOM obeležavanja jednog i po veka Crkve Ružice pomenuta je zajednička ideja da Hram Uspenja Presvete Bogorodice bude obnovljen, pošto je pozdravio i Njegova svetost patrijarh srpski Irinej.

- Prilikom malog osvećenja obnovljenog hrama Crkve Ružice patrijarh je podsetio na postojanje stare crkve - kaže otac Vukašinović. - Tada je izrazio želju da se hram obnovi, a to želi i bratstvo Crkve Ružice, kao i brojni vernici.