Feljton
Političke igre oko Vojvodine
U euforičnom raspoloženju posle prisajedinjenja, mnogima je izgledalo da je status Vojvodine zaokruženo pitanje, ali je ono vaskrslo već u prvim godinama novonastale zajedničke države
Vojvodina - čedo umnih i upornih predaka Predhodni nastavci
1. Pamet i srce govorili su isto
Dug put, meren vekovima, prešli su naši sunarodnici u Vojvodini, od Austrougarskog carstva do Kraljevine Srbije i Velike narodne skupštine, kada je proglašeno prisajedinjenje braći u matici
2. Poljuljana srpska vera u Beč
U revolucionarnu 1848. godinu srpski narod u Habzburškoj monarhiji ušao je sa potpuno formiranom nacionalnom svešću i političkim programom, koga će se držati sve do početka Prvog svetskog rata
3. Zaokret Svetozara Miletića
Beč u koji su Srbi polagali nade u prethodnih gotovo dva veka, još jednom ih je izigrao i prepustio na milost i nemilost mađarskim nasilničkim težnjama za grubom i potpunom asimilacijom
4. Srbi biraju između Beča i Pešte
U odnose među Srbima u Ugarskoj dobro je bio upućen srpski knez Mihailo Obrenović. Težio je da izmiri Srbe i Mađare kako bi zajednički nastupili u borbi protiv austrijske vlasti
5. Srpsko talasanje u čaši vode
U novoproglašenu Srpsku Vojvodovinu Srbija je poslala 10.000 dobrovoljaca. Na hiljade naših stradalnika iz Ugarske 1849. prigrlilo je braću iz Beograda, Požarevca, Smedereva...
6. Satirična ravnopravnost naroda
Svetozar Miletić, vispren, rečit i nepokolebljiv, vešto je razobličavao mađarsku politiku, dokazujući da je jedini cilj Zakona o narodnostima da se Mađari umnože asimilacijom manjina
7. Temelj prve moderne srpske stranke
Razvoj srpske ideje zavisio je od tri faktora - od vlastite snage i svesti Srba, savezništva sa narodima iste sudbine u Ugarskoj i evropskog konteksta. Srpska narodna slobodoumna stranka osnovana je 1869. godine u Velikom Bečkereku
8. Narodni tribun na robiji zbog Hrvata
Svetozar Miletić je poslat u tamnicu i lišen mandata u Ugarskom saboru zbog izvrgavanja ruglu Hrvatskog sabora i oštre kritike bana Levina Rauha, koji je u Sremu zabranio upotrebu ćirilice
9. Prve svađe u Narodnoj stranci
Mađarske vlasti, uz pomoć konzervativno-klerikalne grupe srpskih političara i u dosluhu sa namesničkom vladom u Beogradu, pokušavale su na sve načine da umanje uticaj Miletića i njegove stranke
10. Osluškivanje nevesinjske puške
Vođstvo Srpske narodne slobodoumne stranke u vreme Hercegovačkog ustanka svoje nacionalno oduševljenje i spremnost na žrtve nije uspelo da prenese na maticu i svoje sunarodnike
11. Rastanak od "sivog tića" Miletića
Skrhan bolešću, raspadom stranke, izneveren i nemoćan Svetozar Miletić se povlači u Vršac. Umire 4. februara 1901. godine. Iza njega je ostala politička misao trajne istorijske vrednosti
12. Tragedija na železničkoj stanici
Političko rivalstvo lidera radikala i liberala završilo se tragično. Jaša Tomić ubio je Mišu Dimitrijevića, na Tucindan 1890. godine, zato što je ovaj javno osramotio njegovu suprugu Milicu
13. Srpsko jedinstvo iz tri dela
Srpska narodna slobodoumna stranka, u pogledu na nacionalni razvoj srpskog naroda, rascepila se na tri struje - levu progresivnu, konzervativne notabilitete i na liberalnu opciju
14. Novi talas demokrata iz Kikinde
U želji da "zaustavi dekadenciju Srba", krajem 1906. u Velikoj Kikindi okupila se grupa ambicioznih intelektualaca s ciljem da radi na nacionalnom preporodu i razvijanju narodne književnosti i kulture
15. Snažan odjek balkanskih ratova
Jačanje Ugarske i snažna mađarizacija nakratko su istopili optimizam političkih lidera Srba u Ugarskoj. Ratovi protiv Turske i Bugarske imali su snažan odjek i vratili su veru u Srbiju
16. Seljaci ostali bez ideala
Teška ekonomska zbilja u južnoj Ugarskoj krajem 19. veka pogodila je osiromašene zemljoradnike i navela ih da spas traže u socijalističkom pokretu. Oni su sanjali "neku paorsku vladu i" i očekivali deobu opštinskih imanja
17. Odmazda zbog atentata u Sarajevu
Posle atentata na prestolonaslednika Ferdinanda u Sarajevu mađarska vlast pohapsila sve viđenije Srbe, zabranila rad Matici srpskoj i čitaonici, spalila srpske knjige i naložila crkvama da zvona ćute i na sahranama
18. U zagrljaju srpskih oslobodilaca
Kada je grof Karolji na kraju Velikog rata nudio Srbima autonomiju, Jaša Tomić energično je odgovorio: "Mi više nećemo u Budimpeštu nego u Beograd!"
19. Iz srpske košulje u Jugoslaviju
Nasuprot demokratama, Jaša Tomić nije bio za ulazak u državu SHS preko Zagreba. Smatrao je najprirodnijim da se Srbi Vojvodine najpre ujedine sa Srbijom, a zatim, zajedno sa njom, uđu u zajedničku državu
20. Srce i pamet uz Kraljevinu Srbiju
U hotelu "Grand", 25. novembra 1918. vekovni san Srba u Austrougarskoj o prisajedinjenju svojoj matici najzad je pretočen u stvarnost. Na Velikoj narodnoj skupštini bilo je 757 poslanika iz 211 opština Banata, Bačke i Baranje
